Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1984, Blaðsíða 101

Um innri gerð nafnliða í íslensku
99
sem þau standa með í djúpgerð. Eftirfarandi dæmi sýna hins vegar að
eignarfornöfn geta staðið bæði aftan og framan við nafnorðið í yfir-
borðsgerð:
(59) a Þetta er frímerkið mitt
b Þetta er mitt frímerki
c Skoðun mín er óbreytt
d Allar mínar vonir urðu að engu
Oft er lögð sérstök áhersla á eignarfornöfn þegar þau standa framan við
nafnorðið, t. d. er hægt að leggja áherslu á mitt í setningu (59)b til að
láta í Ijós að ekki sé um þitt frímerki að ræða. Slík áhersla er hins vegar
ekki alltaf forsenda þess að eignarfornöfn geti staðið framan við nafn-
orð, t. d. er auðveldlega hægt að leggja áherslu á vonir í setningu (59)d
til að benda á að það hafi verið vonirnar sem urðu að engu en ekki
eitthvað allt annað.
Ef eignarfornöfn eru fyrir aftan nafnorð í djúpgerð en ýmist fyrir
aftan eða framan þau í yfirborðsgerð þá er ljóst að stundum er leyfilegt
að flytja eignarfornöfnin fram fyrir nafnorðin. En hvert eru eignarfor-
nöfnin flutt?
(60) a Allir mínir peningar eru í banka
b *Mínir allir peningar eru í banka
c Öllum mínum fimmtíu hljómplötum hefur verið stolið
d *Öllum fimmtíu mínum hljómplötum hefur verið stolið
Eignarfornöfnin lenda sem sagt einhversstaðar á milli óákveðnu for-
nafnanna og töluorðanna. Lítum nú á dæmi (45) og berum þau saman
við eftirfarandi:
(61) a Hinir tveir pennar mínir
b HTveir pennarn/> mínir
c *Pennarn/> tveir mínir
d Pennar/z/r mínir tveir
í kafla 3.7 hér að framan voru færð rök að því að greinirinn væri laus
í djúpgerð en síðan væri hann fluttur aftur fyrir nafnorðið, ýmist
skyldubundið eða valfrjálst, sbr. (44). Við sáum einnig að töluorð áttu
það til að hoppa líka aftur fyrir nafnorðið, sbr. (45). í (61)a er nafn-
liður í djúpgerð með lausum greini, töluorði, nafnorði og eignarfornafni
en engu lýsingarorði þannig að greinirinn verður að flytjast aftur fyrir