Vera - 01.12.1985, Blaðsíða 31

embættismannanna sem ráöa umsögn þeirra, ekki
efnisleg afstaða að athuguðu máli. Staðreyndin er
reyndar sú, að tillagan hefur verið borin undir stjórnir
bæði Sóknar og Framsóknar og á báðum stöðum var
henni fagnað. Tillagan var líka kynnt formanni Starfs-
mannafélags Reykjavíkur, sem kvaðst mundu bera
hana undir stjórnina en taldi ólíklegt að hún fengi þar
hljómgrunn — karlarnir myndu aldrei samþykkja hana
og ekki hann sjálfur heldur.
Sömu viöhorf koma í veg fyrir ný
í fjórða lið segir svo að „reynslan af starfsmati, sem
fram fór árin 1969—1970 bendir ekki til þess að æski-
legt sé að hefja nú þegar framkvæmd slíks mats.“ Þá
höfum við það. Reynslan, (sem engum er sagt hver er og
sem embættismennirnir hafa sjálfsagt metið út frá eigin
,,hefðbundna“ sjónarhóli), af mati sem fram fór fyrir 15
árum, fimm árum fyrir upphaf kvennaáratugar, kemur í
veg fyrir að hægt sé að endurskoða málið og hefjast
handa við að bæta kjör kvenna! Tillagan miðar að því að
skoða stöðuna eins og hún er núna og leggja nýtt verð-
mætamat til grundvallar við endurmat á vinnuframlagi
kvenna. Kjarni tillögunnar er að gamla matið það sem
konur búa við í dag, þarfnist breytinga frá því sem það
er. Umsögnin tekur á engan hátt á þessum kjarna.
Gömul viðhorf koma í veg fyrir breytt viðhorf — það er
það sem umsögnin segir, annað ekki.
Að lestri umsagnarinnar verður ekkert Ijóst um efnis-
legaafstöðu embættismannannatil hennar. Umsögnin
er einskis virði að öðru leyti en því að hún lýsir þeirri
skoðun að konur séu best komnar þar sem þær eru,
þannig hafi það alltaf verið og því verði ekki breytt.
Konur hafa um árabil bent á það launamisrétti sem
ríkir í landinu. Tvisvar hafa íslenskar konur staðið svo
tugþúsundum skiptir saman að kröfunni um endurmat
á störfum sínum, fyrst árið 1975 og aftur núna í haust.
Á það hefur verið bent sem lausn að við konurnar tök-
um stefnuna inn á hinar hefðbundnu og velborguðu
karlabrautir á vinnumarkaðinum. Sú lausn ein er þó
ekki fullnægjandi enda gerast þær raddir nú æ hávær-
ari, að það sé réttur kvenna að kjósasér störf sem henta
reynslu okkar og menningu og að konur eigi ekki að
gjalda þess í þynnra launaumslagi. Hver af annarri
stöndum við upp og segjum: við erum mikils virði, greið-
ið okkur laun í samræmi við það. Það er á þessari skoð-
un, sem tillagan um endurmat á störfum kvenna er
byggð. En meðþví að leggjafram umsögn sem þá, sem
hér hefur verið greint frá, er verið að andæfa þessari
skoðun með þeim rökum að vegna þess að vinnufram-
lag kvenna hafi einatt verið lítils metið, verði þaö svo
áfram! Sé þetta sú skoðun, sem við eigum við að etja
er enn þá lengra í land með að nokkur jöfnuður náist og
við miklu harðskeyttari andstöðu að eiga en við höfum
gert okkur grein fyrir. Þessi skoðun virðist þó ríkjandi í
stjórn höfuðborgarinnar.
Ms
Krefjumst betri launa
í 5. tbl. af Veru sem útkom íágústs.l. varlítil-
lega fjallað um það ástand sem skapast befur í
dagvistarmálum vegna skorts á fóstrum og
starfsfólki á dagvistarstofnunum borgarinnar.
Það vita allirsem vilja vita að þessi mannekla er
aðeins liður ímiklu stœrra málisem er léleg laun
allra þeirra sem vinna hefðbundin kvennastörf
og fá þau greidd samkvœmt taxta. Sitja þar við
sama borð konur sem vinna þjónustu- uþþeldis-
og umönnunarstörf sem og konur sem vinna í
frumframleiðslunni. Enda ersvo komið að erfið-
lega gengur að manna öll þessi störf.
Þetta ástand sést í hnotskurn þegar kannað er hvern-
ig gengur að manna kvennastörfin hjá nokkrum fyrir-
tækjum og stofnunum Reykjavíkurborgar. Þetta gerðu
borgarfulltrúar Kvennaframboðsins nú fyrir skömmu og
fengu þá m.a. eftirfarandi upplýsingar.
Á Borgarspítalann vantaði 30—40 hjúkrunarfræð-
inga, 50—60 sjúkraliða og auk þess Sóknarstúlkur. Að
sögn starfsmannastjórans þar er ástandið á spítalanum
mjög slæmt og verra en áður. Vegna þessa skorts
stendur nú fjöldi rúma ónotaður.
í Heimilishjálp borgarinnar er í dag heimild fyrir 240
stöðugildum Sóknarkvenna og í þessum störfum eru nú
500 konur. Þó það virðist ærinn mannskapur þá er það
> samt ekki nóg því að til þess að geta fyllt upp í stöðu-
heimildirnar vantar enn um 100 konur í hlutastörf hjá
Heimilishjálpinni. Þessar konur sinna mikið öldruðum
sjúklingum sem eru enn í heimahúsum og starfið er
bæði erfitt og illa launað, 95—100 kr. greiddar á tímann.
Af þessum sökum vilja konur ekki gefa sig í þetta nema
hluta úr degi. Það sýnir kannski best í hvern hnút þessi
mál eru komin, að Heimilishjálpin hefur gripið til þess
óyndisúrræðis að höfða til sektarkenndar og fórnar-
lundar kvenna í auglýsingum sínum eftir starfsfólki. í
auglýsingunni er hins vegar hvergi minnst einu orði á
launin enda vitað að þau lokka fáa til starfa. Lesendum
til fróðleiks látum við auglýsinguna fljóta hér með.
Hjá Bæjarútgerð Reykjavíkur hefur ástandið heldur
ekki verið beisið nú í haust. Þar geta 120 konur unnið
á borðum við snyrtingu og pökkun þegar fullmannað er,
en ekki alls fyrir löngu voru aðeins 30—40 konur mætt-
ar til að vinna þessi störf. Eftir að þessar upplýsingar
fengust hefur að vísu verið gerður nýr bónussamningur
en ólíklegt verður að teljast að hann breyti miklu.
Hjá dagvistarstofnunum borgarinnar hefur ástand-
ið eitthvað lagast frá því um mánaðarmótin ágúst/sept-
ember a.m.k. hafa allar deildir verið opnar nú um nokk-
urt skeið. Engu að síður vantar enn fjöldann allan af
fóstrum til að fullmannað sé og afleysingafólk er af
skornum skammti. Hitt er svo vitað að undanfarnar vik-
ur hafa yfirborganir og yfirvinnugreiðslur verið stundað-
ar til þess að halda í einstaka starfsmenn. Slíkar lausnir
eru auðvitað algerlega óviðunandi þar sem þær eru
bundnar einstaklingum og eru líklegri til að valda deil-
um og sundrungu heldur en að leysa nokkurn vanda.
Eins og fyrr segir má rekja þá manneklu sem hér hef-
ur verið tíunduð til lélegra launa kvenna. En það má
lesa fleira út úr þessu ástandi. Það má lesa út úr því þá
ánægjulegu staðreynd að konur láta ekki lengur bjóða
sér smánarlaun fyrir vinnuframlag sitt eigi þær annarra
kosta völ. Það er ekki lengur hægt aö gera út á fórnar-
lund kvenna og gera þær einar ábyrgar fyrir velferð
ungra og gamalla né heldur fyrir útflutningsverðmæt-
um okkar þegar allt stefnir í óefni. Störf kvenna eru
mikils virði og eiga að greiðast í samræmi við það. Og
það er einmitt núna sem konur ættu að sæta lagi, taka
höndum saman þvert á starfsstéttir og krefjast þess að
laun þeirra og kjör verði bætt. Eftir nýjustu fregnum úr
borgarstjórn að dæma, er ekki vanþörf á því að snúa
bökum saman i baráttunni fyrir endurmati á kvenna-
störfum og sómasamlegum launum fyrir þau.
— isg.