Ritmennt - 01.01.1999, Blaðsíða 13

Veturliði Óskarsson
RITMENNT 4 (1999) 9-32
íslenslc bólc í þýslcu
bólcasafni
Það er sjaldgæft nú á dögum að áður ókunn íslensk handrit komi fram og er því feng-
ur að litlu. Fyrir nokkrum árum kom eitt slíkt í leitirnar í bókasafni í Þýskalandi.
Handritið er frá um 1815 og geymir Hálfdanar sögu gamla og sona hans sem er forn-
aldarsögu-síðgotungur eða stæling frá því um 1800 eftir sagnaritarann Jón Espólín.
Með handritinu eru bundin í eina bók fjögur íslensk smárit sem komu út á árunum
1755-1815.
/
Ismábænum Korbach í miðju Þýskalandi vestanverðu er bóka-
safn sem á rætur að rekja til Fransiskusarklausturs sem þar
var stofnað seint á 15. öld. Frá 1579 hefur bókasafnið tengst
menntaskóla staðarins, Die Alte Landesschule in Korbach, og er
enn noklcuð af gömlum bókum í safni skólans þótt í 400 ára sögu
þess hafi bvað eftir annað horfið úr því rit og það a.m.k. einu
sinni að hluta orðið eldi að bráð. Til eru heimildir urn að árið
1543 hafi safnið átt 135 bækur. Hálfri þriðju öld seinna, um alda-
mótin 1800 eða þar um bil, voru þær einungis um 100 talsins.
Upp frá því vænkaðist þó hagur safnsins og laust fyrir 1830
geymdi það hátt á finnnta hundrað bóka og fjölgaði þeim hratt
eftir það með gjöfum frá stúdentum og velgjörðamönnum. Frá
þessum tíma hafa engin meiri háttar skalckaföll hent bókasafnið
og slapp það til að mynda óskaddað úr síðari heimsstyrjöldinni.
Það er til marks um hversu gott safnið í Korbach var um miðja
þessa öld að um tíma var vísað á það þegar bókasöfnin í Marburg
og Frankfurt dugðu ekki til eftir hrenuningar stríðsins.
Fyrir um áratug eða svo var bókasafnið í Korbach endurskráð
og kom þá ýmislegt í leitirnar. Meðal þess var lítil bók sem m.a.
geymir íslenskt handrit frá upphafi i9. aldar. Með handritinu eru
bundin fjögur íslenslc smárit frá 18.-19. öld. Bókin er úr þeirn
hluta safnsins sem saman stendur af bólcum prússneska guð-
i
9