Ritmennt - 01.01.1999, Blaðsíða 72

INGIBJÖRG STEINUNN SVERRISDÓTTIR
RITMENNT
inger af Begivenhederne i Paris ved Udbrudet af Revolutionen i
1848 er fjallað um febrúarbyltinguna í París og í En Fuldstændig
Dagbog over Begivenhederne i Danmark fra 21 Marts til 8 Mai
1848 er lýst þeim atburðum sem orsökuðu fall danska einveldis-
ins. Höfundur fyrra ritsins er A.P. Liunge sem var ritstjóri og
stofnandi Köbenhavnsposten, sem er talið fyrsta stjórnarand-
stöðublaðið í Danmörku, en seinna ritið er án höfundar. Bæði
ritin fara til félagsins í Húnavatnssýslu og sýnir að þeim sem
annaðist innlcaupin fyrir félagið var umhugað um að fólk á ís-
landi fylgdist með nýjustu atburðum. Hér verður nolckur breyt-
ing á aldri bókanna, nýrri rit eru keypt og meirihluti ritanna er
innan við tíu ára. Af þeim ritum, sem ekki er vitað um upphaf-
legt ártal á, eru flest þýdd skáldrit sem komu út í Danmörku á
árunum 1843-46.
Ef litið er til þeirra tímarita sem keypt voru, fækkaði tímarit-
unum fyrst eftir að félögin fóru að panta sjálf en síðar urðu
tímaritin umtalsverður hluti þess efnis sem barst. Félögin
reyndu einnig að verða sér úti um eldri árganga af vinsælum
tímaritum.
Höfundar
Ekki var farið út í mjög nákvæma greiningu á höfundum ritanna
en þó er ljóst að meirihluti þeirra stendur undir merkjum upp-
lýsingarinnar enda var hún ríkjandi hugmyndastefna á þessum
tíma. Dönsku höfundarnir eru flestir fylgjandi þeim stefnum
sem eru ráðandi innan dönsku lcirkjunnar á hverjum tíma og
margir hverjir voru áhrifamenn á sviði trúmála, þ.e. þeir voru
fulltrúar hinnar opinberu ríkistrúar.
Margir þeirra manna sem áttu rit í bókagjöf Mollers tengdust
honum á einn eða annan hátt, samkennarar við guðfræðideild-
ina, með honum í stjórn danska Biblíufélagsins eða áhugamenn
um norræn fræði og jafnvel skólafélagar. Flestir höfundanna
voru Danir. Af 33 höfundum voru 25 danskir eða úr hcrtoga-
dæmunum, þrír Pjóðverjar, tveir Hollendingar, einn frá Sviss,
einn frá Englandi og einn höfundur var íslenskur, Finnur Magn-
ússon. Þetta sýnir yfirgnæfandi dönsk og norður-evrópsk áhrif.
Meginhluti bókanna var á dönsku en einnig voru rit á þýsku, lat-
ínu, hebresku og grísku. Sá höfundur sem átti flest rit í bókagjöf
68