Vera - 01.04.2004, Blaðsíða 15
Síkvikt jafnrétti
» Það er ótrúlega mikilvægt að fræða fólk um jafnréttismál því málaflokkurinn er
þess eðlis að við verðum ávallt að vera á verði. Naomi Wolf líkir jafnrétti við lýðræði í
bók sinni The Beauty Myth. Hún bendir á að engum detti í hug að fyrst við lifum í þjóð-
félagi þar sem lýðræðið er stjórnarskrárbundið þá getum við hætt að
hugsa um það. Til að raunverulegt lýðræði sé til staðar í þjóðfélag-
inu þarf að fræða börn og unglinga um hvernig það virkar og við
þurfum sífellt að vera á verði um að ekki sé að því vegið með einum
eða öðrum hætti. Ef við gerum hvorugt gæti farið svo að lokum að
við glutruðum lýðræðinu úr höndum okkar.
*
Um þetta eru flestir meðvitaðir og
reglulega sprettur upp umræða um
stöðu lýðræðis í landinu. Ráðamenn
eru fullkomlega meðvitaðir um að
skoða verði hverja þá ákvörðun sem
tekin er með áhrif hennar á lýðræðið
í huga. Við höfum séð það nýlega að
þetta gildir ekki einungis um ákvarð-
anir og aðgerðir hins opinbera, því
þróun á sviði viðskipta og í fjölmiðla-
heiminum hefur einnig verið undir
smásjá almennings og ráðamanna.
Samfélagið leggst á eitt við að sam-
þætta lýðræðissjónarmið inn í alla
umræðu.
Eins og Wolf bendir á gildir hið
sama um jafnrétti og lýðræði. Við
verðum ávallt að halda vöku okkar.
Gífurlega margt hefur áunnist á síð-
astliðnum áratugum. Ef við ætlum
okkur að stíga fleiri framfaraspor á
vegi jafnréttisins verðum við að halda
utan um það, rétt eins og lýðræðið.
Við verðum að fræða börn og annað
fólk um það hvernig við vinnum að
auknu jafnrétti meðal þegna landsins
og viðhöldum þeim árangri sem
náðst hefur. Við verðum að samþætta
jafnréttissjónarmið allri umræðu,
ákvörðunum og aðgerðum, bæði á
opinberum vettvangi og í einkageir-
anum. Enginn getur verið stikkfrí í
þessu málefni, ekki frekar en einhver
getur látið hjá líða að huga að lýð-
ræði landsins. Lýðræði viðhelst ekki
af sjálfu sér og það gerir jafnrétti ekki
heldur. En hvaða aðferðir eru færar til
að tryggja áframhaldandi þróun sam-
félagsins í jafnréttisátt?
Með fræðsluna að vopni
Hið eins árs gamla Femínistafélag (s-
lands hefur beitt ýmsum aðferðum sl.
12 mánuði við að standa vörð um
jafnréttið í landinu og stuðla að fram-
förum á því sviði. Það er í raun sorg-
leg staðreynd að þörf sé á femínista-
félagi í þjóðfélaginu. Ef allt væri með
felldu væru einfaldlega allir meðvit-
aðir um að huga að jafnréttinu í land-
inu og ekki væri þörf á slíkum hópi.
Jafnréttishugsjónin væri samofin öllu
þjóðfélaginu. Svo er ekki og því hafa
um 700 manns gengið í félagið og
stutt það í sínum margvíslegu að-
gerðum. Við höfum farið í kröfu-
göngu, verið með mótmæli og með-
mæli, skrifað greinar, málað bleika
steina, búið til bleika boli, talað í sjón-
varpinu og útvarpinu, verið sýnileg á
netinu, haldið sýningar, málþing,
tónleika, listakvöld og við höfum
spjallað við krakka í grunn- og fram-
haldsskólum. Við höfum sem sagt
beitt öllum þeim tiltæku ráðum sem
bæði ungliðahópurog fræðsluhópur.
Fræðsluhópurinn hefur nú á síðast-
liðnum vetri staðið fyrir allmörgum
heimsóknum í framhaldsskóla og
efstu bekki grunnskóla. Við höfum
lagt áherslu á að senda fulltrúa
beggja kynja á staðinn og ekki er
iaust við að nokkur undrunarandköf
hafi verið tekin þegar karlmaður hef-
ur gengið inn og kynnt sig sem
femínista. Innan veggja skólastof-
anna hafa litlir sigrar unnist - eyru
hafa opnast og eitt og eitt auga með.
Það er undarlegt að í þjóðfélagi þar
sem allir eru sammála um að lýðræð-
ið sé hornsteinn samfélagsins og að
nauðsynlegt sé að kenna börnum um
hlutverk þess og virkni sé á sama
ti'ma lítil áhersla lögð á jafnréttismál.
Jafnrétti er auðvitað forsenda lýð-
ræðis.
Auður Magndís
Leiknisdóttir
ráðskona Fræðslu-
hóps Femínistafélags
íslands
FRÆÐSLUHÓPURlNN HEFUR NÚ Á SÍÐASTLIÐNUM VETRI STAÐIÐ FYRIR ALL-
MÖRGUM HEIMSÓKNUM í FRAMHALDSSKÓLA OG EFSTU BEKKI GRUNNSKÓLA.
VIÐ HÖFUM LAGT ÁHERSLU Á AÐ SENDA FULLTRÚA BEGGJA KYNJA Á STAÐINN
OG EKKI ER LAUST VIÐ AÐ NOKKUR UNDRUNARANDKÖF HAFI VERIÐ TEKIN
ÞEGAR KARLMAÐUR HEFUR GENGIÐ INN OG KYNNT SIG SEM FEMÍNISTA
okkur hefur dottið í hug og við höld-
um að skili árangri í baráttunni fyrir
sanngjarnara þjóðfélagi.
Eitt einkenni þriðju bylgju femín-
ismans er að vilja hafa fræðsluna að
vopni f baráttunni fýrir jafnrétti kynj-
anna og í raun miða allar þessar að-
gerðir að því að fræða fólk um jafn-
réttismál. Okkur hefur þótt mjög mik-
ilvægt að ná til ungs fólks með
fræðslu um jafnréttismál og þess
vegna er starfandi innan félagsins
Við verðum að huga að fjöreggi
þjóðarinnar - jafnrétti þegnanna og
þar með lýðræðinu. Ekki bara með
fögrum stefnumótunum og yfirlýs-
ingum heldur úti á akrinum. Meðal
barnanna. í öllum okkar athöfnum og
ákvörðunum. Jafnrétti er ekki snjó-
bolti sem sjálfkrafa veltur áfram og
vindur upp á sig. Jafnrétti er síkvikt,
eins og lýðræðið, og boltinn getur allt
eins runnið afturá bak ef við ekki
ýtum honum áfram.
vera / 2. tbl. / 2004 / 15