Vera - 01.04.2004, Page 34

ÉG ER SANNFÆRÐ UM AÐ TIL ÞESS AÐ KOMAST
AÐ RÓT MANSALSVANDANS VERÐUR AÐ VINNA
MEÐ KONUM Á ÞEIM SVÆÐUM SEM KALLAST
UPPRUNALÖND, Þ.E. ÞAÐAN SEM KONURNAR
KOMA, SEMERU SELDAR í VÆNDI
varið er til lýðræðisþróunar og líkn-
armála fékk hún frá Svíum, en þar í
landi sjá samtökin Kvinna till
kvinna um að úthluta 40% af því fé
sem Svíar verja til lýðræðisþróunar
og líknarmála, til kvennasamtaka og
kvennagrasrótarhreyfinga vítt og
breitt um heiminn. „Til er félags-
kapur sem heitir Unifem, sem sinn-
ir um konur í þriðja heiminum og
hefur aðalstöðvar í New York. í
stórum hluta Evrópu eru mannrétt-
indi kvenna og barna ekki virt og
þar ríkir sár neyð. Líklega er kom-
inn tími á að stofna Eurofem,” segir
hún.
Vilborg segir að það hafi komið
sér á óvart hvað ýmsir íslenskir
embættismenn séu frávísandi þegar
sótt er til þeirra um styrkbeiðnir.
„Starfsfólkið í utanríkisráðuneytinu
í Berlín er orðið góðir vinir mínir
og tekur mér alltaf vel og vill gjarn-
an heyra álit mitt um ástandið,”
segir hún „en hér er eins og menn
reyni hvað þeir geta til að vera óper-
sónulegir. Það er kannski út af
smæð landsins sem þeim finnst þeir
verða að vera svona. En mér finnst
það svolítið skondið að þýskir emb-
ættismenn skuli vera miklu alþýð-
legri en þeir íslensku,” segir hún og
hlær. „Þó vil ég taka það fram að
Sólveig Pétursdóttir tók mér afar vel
og bauð upp á gott kaffi, og félags-
málaráðherra, Árni Magnússon, tók
mér einnig vinsamlega.
Við stofnuðum svo íslenska
BISER deild íyrir nokkrum árum.
Hún er ekki fjölmenn en það er
sterkur og góður hópur kvenna.
Þær hafa sótt um styrki til íslenskra
stjórnvalda og fengið litlar upphæð-
ir. íslensk stjórnvöld virðast telja sig
gera nóg í baráttunni gegn mansali
og vændi á Balkanskaga núna, því
þau kosta bosnískan sérfræðing sem
vinnur á skrifstofu Öryggis- og
samvinnustofnunar Evrópu (ÖSE) í
Sarajevo. Ég veit ekki hver þessi
maður er eða hvað hann á að gera
þarna. Hins vegar veit ég að það eru
ca. 300 mafíur starfandi í Bosníu,
félög ótýndra glæpamanna. Kann-
ski á blessaður maðurinn að tala við
þessa kumpána með tveimur hrúts-
hornum. En svo öllu gamni sé
sleppt: Það er komið alveg nóg af
skrifstofum og skriffinnum. Þessum
peningum væri betur varið til raun-
verulegra forvarna, eins og við
BISER konur sinnum í kvennamið-
stöðvum okkar.
Þetta umsóknavafstur er óneit-
anlega mjög þreytandi til lengdar,
maður er endalaust að skrifa sama
bænakvakið. Svo einu sinni greip ég
til þess ráðs að yrkja í stað þess að
senda enn eina hefðbundna um-
sókn. Mér tókst það vel upp að
Balkannefndin lét okkur hafa eina
milljón króna, með því fororði
reyndar að það væri í síðasta skiptið
sem hún myndi styrkja þetta verk-
efni. En mér þóttu þetta dágóð
skáldalaun,” segir Vilborg hlæjandi
og leyfir okkur að heyra kvæðið >
góða:
í Brusselar björtum ranni
býr þar skriffinna drótt.
Engum alþýðumanni
erindi greiðir skjótt.
Ein fór erindisleysu
í eyðublaðanna kveisu
hörmunga heyrðist sótt.
Bregst oss bjartsýni fögur,
Bosníu kreppir skór.
Vonin er visin og mögur
væla nú allir í kór,
að hjálpræði nái að hitta
halann skulda að stytta,
linast þá leiðindi stór.
Eitt af verkefnunum sem Vil-
borg og vinkonur hennar
tóku þátt í þegar stríðið stóð
sem hæst árið 1994 var að koma á
fósturbarnaprógrammi, þar sem
fólk í Þýskalandi tók að sér að
styrkja eitt barn í Bosníu um 100
mörk á mánuði og segir hún að
margar Zontalconur hafi tekið þátt í
því verkefni. 50 börn voru tekin í
fóstur og þiggja 25 þeirra enn þessa
aðstoð.
„Það var svo margt sem fór úr-
skeiðis í Balkanlöndunum í þessu
stríði en upplausnarástand eru
einmitt kjöraðstæður fýrir mafíu-
starfsemi sem hefur blómstrað
þarna. Talið er að Bosnía sé við-
komuland fyrir mansal t.d. frá
Búlgaríu, Rúmeníu og Moldavíu. Á
tímum kommúnismans í Júgóslavíu
átti fólk ekki miklar eignir, en það
átti félagslegan rétt sem var allur frá
þeim tekinn. Ég kynntist því í gegn-
um drenginn sem ég tók í fóstur, en
hann er þroskaheftur og missti föð-
ur sinn við lok stríðsins 1995. Erfitt
er að vera með heilbrigð börn í
stríði, en út yfir tekur að vera á
flótta með vangefið barn. Blessaður
drengurinn skildi aldrei af hverju
pabbi kom ekki til baka. Móðir
hans hafði verið kennari í Serbíu í
25 ár og hafði ætlað að minnka við
sig vinnu, þegar stríðið braust út.
Serbar strikuðu hana út úr lífeyris-
sjóðsregistrinu, þar sem hún var
múslimi og flúði til Sarajevo. Hún á
34/2. tbl. / 2004 / vera