Akranes - 01.01.1952, Blaðsíða 25

Síðan bjó Valgerður allmörg ár með
Jóni Magnússyni smið i Hausthúsum —
síðar Bergstöðum, — þangað til Jón dó.
Eftir það bjó hún á Austurvöllum. Val-
gerður var óvenjulega stillt og prúð kona,
góð og grandvör. Síðustu árin var hún mjög
heilsuveil, en seinast af mjög slæmum
sjúkdómi, en í þeim veikindum naut hún
sérstakrar umönnunar Bjarna bróðm'sonar
sins og Guðrúnar konu hans. Valgerður
andaðist 19. april 1951.
Gísli Böðvarsson smiðs Sigurðssonar að
Skáney í Reykholtsdal, var fæddur 2. jan-
úar 1828 í Skáney og ólst þar upp hjá for-
eldruni sínum til 11 ára aldurs, en fluttist
þá að Sturlureykjum í Reykholtsdal, til
Jóns hreppstjóra Gunnarssonar, og var
þar til 16 ára aldurs, að hann fluttist að
Hofsstöðmn i Hálsasveit, til Kolbeins
Árnasonar og Ragnheiðar konu hans, en
þau vour foreldrar Rannveigar á Leirá.
Er Gísli var 23 ára dó Kolbeinn, en ekkjan
hélt áfram búskap, með því Gísli tók að
sér stjóm búsins, og hafði hana á hendi í
20 ár. Öll þau ár réri hann vetrarvertiðir
suður í Vogum, fyrst hjá Agli Klemenss.
og eftir hans dag hjá Klemensi syni hans.
Er Gísli tók við búinu að Hofsstöðum
gerðist hann hinn athafnamesti, jafnvel
frekar öðrum þar í sveit. Undir stjóm hans
var sléttað mikið í túninu og hlaðnir grip-
heldir grjótgarðar mn það allt, auk þess
voru þá byggð upp flest hús á jörðinni,
og það svo vel að af þótti bera, enda kom
þá fullkomlega í ljós verklægni hans bæði
tré og jámsmíði.
Undir stjóm Gísla var búskapurinn á
Hofsstöðum ekki siður með stórbrotnu sniði
en áður en hann tók þar við bústjóm. Var
þar jafnan margt manna á heimili og búið
stórt. Var um það talað að Gísli Böðvarsson
væri með allra beztu bústjórnarmönnum,
og að hann léki sér með hvers konar við-
fangsefni.
Árið 1870 gekk Gísli að eiga Kristínu
1 Sighvatsdóttur ættaða úr Reykholtsdal
og reisti bú að Hægindakoti í sömu sveit.
Þó hann væri orðinn rúmlega fertugur
maður var bústofninn ekki stór, enda ráðs-
mannskaupið ekki hátt í þá daga. 1 Hæg-
indakoti bjuggu þau í 2 ár, og fluttust þá
að Hrísum í Flókadal, harðbalajörð. Þar
var þá sama og ekkert tún, og hús öll mjög
léleg, þar ræktaði Gísli töðuvöll, er fóðraði
3—4 nautgripi. Byggði þar öll hús, og
það mjög myndarlega eftir því sem þá
gerðist, einnig girti hann túnið með grjót-
görðum og skurðum. Búið stækkaði veru-
lega þrátt fyrir sívaxandi ómegð, því börn
þeirra hjóna urðu 14.
Á þessum áram var farið að byggja
hús og hlöður úr timbri víðsvegar, en góðir
smiðir fáir til. Gisli Böðvarsson var þá
orðlagður listasmiður bæði á tré og jám,
var hann því eftirsóttur mjög, þar á meðal
til Akraness. I>ar byggði hann Hákots-
húsið, Sýrapartshúsið, Bjargshúsið og að
nokkra leyti verzlunarhús Snæbjarnar
Þorvaldssonar og Guðrúnarkotshúsið.
Af húsum í sveit byggði hann og stein-
hlaðið hús á Hvitárvöllum, timburkirkju
á Gilsbakka í HvítárSíðu, auk þess marga
bæi og hlöður, og var sama sagan sögð um
hann allstaðar þar sem hann vann, og að
hverju sem hann gekk, að verkhæfni hans
og dugnaður væri með afbrigðum, enda
var hann framsýnn og frumlegur, sem þó
vitanlega naut sín ekki til fulls fyrh'
áhaldaleysi. Allir vora Undrandi yfir þvi
hversu vel honum tókst, og ef mikils þótti
við þurfa í sambandi við smíðar, var nefnt
nafn Gísla Böðvarssonar.
Eftir 16 ára búskap í Hrísum, fluttist
Gisli að Grímastöðum í Andakíl, þá 60
ára gamall. Hafði sú jörð um langa tíð
verið illa setin, en er í eðli sínu all góð bú-
jörð, tók því sagan að endurtaka sig, túna-
sléttur, nýr matjurtagarður all stór, skurð-
ir í flæðengjar, sem þá voru svo blautar
að ekkert hey varð á þeim þmrkað hvernig
sem viðraði. Er hann fór þaðan, var hann
búinn að þurrka svo landið að ekkert vot-
hey þurfti að flytja heim, en nokkra til-
færzlu þurfti heyið á engjumun sjálfum
til þess að koma því á þurkvöll. Hvert
gripahús varð hann að byggja þegar á
næsta ári, þvi öll vora þau að falli komin,
en bæ, búr, eldhús og smiðju byggði hann
á 4. ári. En er hér var komið stóð með hon-
um i þessum framkv. mannvænlegur
bamahópur, arftakar hagleiks og dugnaðar.
Árið 1907 flutti Gísh ásamt konu sinni
að Ausurvöllum á Akranesi, þá 75 ára
gamall, og þar var heimili hans siíðan.
Vann þá mest að járnsmíði, og vann
merkilega mikið og vel, þrátt fyrir hinn
háa aldur, enda brást ekki hugvit og verk-
hæfni, allt til síðustu stundar.
Kristin Sighvatsdóttir var ágæt móðir
og húsmóðir, enda varð hxin oft að stjóma
heimilinu að öllu leyti er bóndi lxennar var
langdvölum við húsabygingar fjærri því.
Hxin lést á Austurvöllum 2. ágúst 1921.
Á öllum timxnn hafa vaxið upp með
þjóðinni afburða einstaklingar, að hugviti
hagleik og dugnaði, — sem þó hafa aldrei
fengið að njóta sín til fulls — heldur orð-
ið að berjast harðri lífsbaráttu til þess að
ala önn fyi'ir sér og skylduliði sínu. Gísli
Böðvarsson var áreiðanlega einn þeirra
manna. Hann var harðduglegur maður
og kappsfullur og afburðagóðxxr smiður,
bæði á tré og jám, og að Mkindum þó nokk-
ur hugvitsmaður. Hann hafði mikinn
. áliuga fyrir vélum og tækni og batt miklar
vonir — vegna framtíðarinnar — xnn vél-
ar og orku til að knýja þær til hags og
heilla komandi kynslóðxxm.
Gísli Böðvarsson og Kristín Sighvats-
dóttir eignuðust 14 böm. Sjö þeirra dóu
xmg, eða áður en þau náðu fullorðins aldri,
flest úr mislingum eða barnaveiki. En
þessi komust til aldurs:
1. Þxxríður, gift Emil Petersen búfræðingi
frá Hvanneyri, þau vora búsett á
Akxireyri og eiga mörg börn.
2. Valgerður fyrrnefnd.
3. Böðvar — eldri, — lærði húsgagna-
smíði bæði hér og í Kaupmannahöfn,
. og var þar í sjö ár, — ávallt á sömu
vinnustofu. — Harm kvæntist danskri
konu Mörtu að nafni og áttu 3 börn.
4. Bjami fyrmefndur.
5. Ástríður, bústýra hjá Halldóri Jóns-
syni, fyrst á Syðstu-Fossxim, en nú
xnn nokkxxr ár í Reykjavik.
6. Siglivatur, dó innan við þrítugt, ný-
bxxirxn að ljúka trésmíðanámi í Rvík.
7. Böðvar, — yngU — kúahirðir á
Hvanneyri um áratugi, bráðdyggt hjú.
Öll bömin hafa erft hagleikinn frá föð-
urnxrnr. Gísli Böðvarssorx deyr 6. marz
1917 89 ára að aldri.
Vestra hxxsið á Austurvöllum er við
Akurgerði 13 en eystra húsið er nr. 15.
AKRANES
25