Akranes - 01.01.1959, Blaðsíða 7

að styrkja fjölskyldur þeirra, er drukkn-
uðu í sjó þar eystra. Eigi er mér kunnugt,
hvort þessi sjóður er enn við lýði eða
hvemig hann starfar ef til er.
Góðtemplar var Jón Pálsson frá 4.
október 1885 til dauðadags- Var hann
ávallt einlægur og mikilvirkur bindindis-
frömuður og styrktarmaður.
Dýravinur var hann mikill og sannkall-
aður verndari fuglalífsins í Reykjavík.
Árið 1934 stofnaði hann með drengjum,
sem stundum hafa verið 70 talsins, félag,
sem heitir „Fuglavinafélagið Fönix“ og
starfar það enn.
Jón Pálsson var stofnandi „Sjúkrasam-
lags Reykjavíkur“, en það var stofnað sem
frjáls starfsemi 12. september 1909. Þetta
var hið fyrsta almenna sjúkrasamlag hér
á landi. Stóð þessi starfsemi til ársins
Í935; er ný lög varðandi sjúkratryggingar
komu til sögunnar. Fékk Jón ýmsa menn
í lið með sér, en hann var formaður þess
frá upphafi og siðan ávallt, og án efa þar
hfið og sálin. Starfaði stjórn félagsins
kauplaust, en húsnæði til skrifstofuhalds
fengu þeir félagar, en þó með tregðu. —
Lagði Jón feikimikla vinnu í þessa starf-
semi sem fjölda fólks varð án efa til hinn-
ar mestu blessunar, er veikindi báru að
höndum.
Formaður Bamavemdarnefndar
Reykjavíkur var Jón Pálsson frá ár-
inu 1932 og formaður „Sumardvala-
nefndar bama“ á vegum Oddfellowa frá
því árið 1914 og allt til dauðadags. Hefir
hvort tveggja starfið kostað hann feiki
mikla vinnu og fyrirhöfn. En Jón Pálsson
taldi hvorki eftir sér spor né fyrirhöfn, er
nauðsyn annarra var um að ræða.
Oddfellow var hann frá 1905 og í Frí-
múrarastúku frá árinu 1924.
Enn er ótalinn merkilegur þáttur í starf-
semi Jóns. Það er fræðimennska hans og
ritstörf. Þau meðal annars em glöggur
vottur þess, að honum hefir lærzt að nota
tímann vel.
Þessi gáfaði og gjörhuguli maður á í
handriti ógrynni af fjölbreyttum fróðleik,
auk fjölda blaðagreina og eftirmæla um
látið fólk.
Skal hér talið hið helzta:
Hann hefir safnað og á í handriti öll
gömlu íslenzku sálmalögin og rímnalögin,
eins og þau voru simgin fram til ársins
1874 og auðvitað eitnrödduð. Hafa þessi
sálmalög verið tekin á plötur og geymzt
einnig þar.
Skrítlusafn á hann í handriti í 7 bind-
um í fjögra blaða broti. Nokkur hundruð
blaðsíður, gífurlega stórt safn af alls kon-
ar fróðleik, gömlum og nýjum um siði,
heimilishætti, veðurfar, sjóferðir syðra og
eystra, um dýra- og fuglalíf, stórt safn af
sögum og ævintýrum fyrir börn, sem eigi
er vitað, að aðrir eigi, ennfremur safn af
sígildum íslenzkum orðum (2000 talsins)
sem eigi eru í orðabók Sigfúsar Blöndal,
stórt safn um samtíðarmenn og háttu
þeirra, helzt neðan til í Flóa. Er hér vafa-
laust margt ótalið. — Á þjóðin vonandi
eftir að sækja margvíslegan fróðleik í þessi
handrit þvi þar er haldið til haga fjöl-
mörgu, sem ella hefði týnzt með öllu.
Þess má geta um Jón Pálsson, að liann
skrifaði forkunnar fagra og sérkennilega
rithönd. Flest er smátt og þéttskrifað, og
drýgir það drjúgum lesmálið.
Jón Pálsson var mjög fjölfróður maður
vinmargur, — ættfróður meðal anmars.
1 barnaskóla gekk Jón eina 9 mánuði.
Það ei' hans eina skólaganga um æfina.
En fróðleiksfús hefir hann verið með af-
bi'igðum og aflað sér margháttaðrar þekk-
ingar með sjálfsnámi einu, og með því orð-
ið fær um að leysa af hendi með prýði,
margháttuð trixnaðarstörf. Er dæmi hans
ljós vottur þess, hve langt má komast einn-
ig og eigi sízt með því að hafa opin bæði
AKRANES
7