Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1938, Page 75

og ytri fæðingarpartar miklum breytingum. Pað verð-
ur talsverð vessasókn á pessa staði. Allt mýkist og
verður þenjanlegt, þegar að því kemur, að barnið ber
að og fæðist.
Einstöku ráðstafanir af hendi náttúrunnar sýnast
alveg tilgangslausar. Pað er t. d. ekki fátítt, að nýfædd
meybörn fái vott af tíðum. Og algengt er, að ungbörn
við fæðingu hafi mjólk í brjóstunum — ekki síður
drengir en stúlkur. Pessi brjóstamjólk er nefnd
gjörningur.
Fjallabúar. Fjallaþjóðir hafa löngum þótt liraustar
og harðgerðar. Til þess liggja ýmisleg rök. En ein
orsökin er sú, að þetta fólk, sem á lieima hátt yfir
sjávarmál, lifir í lúgum loflprýslingi, með þar af leið-
andi þynning á súrefninu, sem andast ofan í lungun.
Pað mundi ekki heppnast að ná því inn í blóðið,
nema með sérstökum ráðstöfunum. Fjallabúar þurfa
sem sé að anda örara og dýpra en þeir, sem eru á
jafnsléttu. Petta gerist þeim óafvitandi, en verður til
þess, að brjóstholið, og vöðvar þess, stælist og styrkist.
Jafnframt fær hjartað meira að starfa — blóðrásin
örvast. Allt þetta setur sinn stimpil á fólkið, fjalla-
þjóðin verður þrekvaxin og bústin.
Sagan um fjallabúana er þó ekki á enda. Pað þarf
enn meiri ráðstafanir til þess að tryggja, að lífsloftið
úr lungunum náist inn í blóðið. Pað gerir náttúran
með því að rauðu blóðkornunum fjölgar stórum,
miðað við þá kornatölu, sem sléttubúar hafa. En það
er rauði liturinn i blóðkornunum (liæmoglobin), sem
dregur að sér súrefnið um leið og blóðið rennur um
loítfylltar lungnablöðrurnar. Með þessum bjargráðum
er fjallábúum borgið.
Karl og kona. Af náttúrunnar hendi ætti að vera
vel séð fyrir fjölgun mannkvnsins. Peir læknar, sem
fást við líffærafræði (anatomi) hafa fundið, að í
eggjakerfum konunnar er vísir að rúmlega hálfri miljón
eggja. Um hverjar tíðir þroskast eitt egg, við yfirborð
(71)