Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1946, Page 37

Fall Cliurcliills, sigurvegarans mikla, er þó ein-
kennilegast, fljótt á litið. Aldrei hefur enska þjóðin
fagnað neinura forsætisráðherra eins og Churchill,
og aldrei liefur nokkur enskur ráðherra liaft jafn-
raikil völd. Hann var blátt áfram þvi sem næst ein-
valdur. Hann gerði samninga við aðrar þjóðir, til
dæmis Rússa og Bandaríkjamenn, án þess að spyrja
Parlamentið að. Sama er að segja um afskipti hans af
innanlandsmálum, þótt þau væru ekki eins víðtæk, og
þegar stríðinu lauk, hyllti þjóðin hann.
Ensk blöð segja, að Churchill liafi hugsað svo mikið
uiruað vinna stríðið, að hann hafi lítið liugsað um inn-
anlandsmál, nema þau, er á einhvern liátt snertu ó-
friðinn. Nú kom friðurinn fyrr en menn höfðu búizt
við, og þá sat stjórnarflokkurinn sundurleitur, án þess
að hafa nokkra fasta stefnuskrá í atvinnumálum þjóð-
arinnar.
Það er sjálfsagt nokkuð til í jiessu, en það mun þó
vera aðalatriðið, að á þessu þingi, sem setið hafði
valdalitið i tvö kjörtímabil, var mikill fjöldi stjórn-
arsinna, sem var orðinn utan við stjórnmálin og hlaut
að víkja fyrir nýjum mönnum.
Hin nýja stjórn boðaði þegar víðtækar breytingar
á atvinnurekstri þjóðarinnar. Verða sjálfsagt miklar
byltingar á þeim sviðum á næstunni. En stjórnin mun
jió eiga við mikla erfiðleika að etja. Churchill hélt
vinsældum sínum hjá þjóðinni. Hann er nú foringi
stjórnarandstæðinga, en það mun þó vera mest að
nafninu til. Hann kemur varla mikið við stjórnmát
hér á eftir, enda er hann gamall maður, 71 árs, en
vonandi endist lionum þó aldur til þess að skrifa end-
urminningar sinar, því að hann mun kunna frá mörgu
að segja og skrifar manna bezt.
Anthony Eden, annar voldugasti maðurinn i stjórn
Churchills, vék auðvitað úr völdum líka, en flestir
landstjórar og ráðherrar i hinum ensku nýlendum og
(35)