Dagblaðið Vísir - DV - 13.03.2006, Blaðsíða 30

*
30 MÁNUDAGUR 13. MARS 2006
Menning DV
Umsjón: Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir hrefna@dv.is
Mér féll Erlendur einstaklega
vel í geð og sóttist eftir kunnings-
skap hans. Ekki varð samt við-
kynning okkar mjög náin þennan
vetur. Olli því mest óregla mín. Ég
var öðru hverju fullur og hafði í
mörg horn að líta, því að ég var í
meira lagi hneigður til kvenna og
lét ekkert tækifæri ónotað, þegar
gæsin gafst.
(Stefán frá Hvítadal, Þórbergur .. .... .
Þórðarson skráði, í Unuhúsi.)
***•*:'? I
’

Kvennafrídagurinn
fyrra Imannhafinu er
ekki gott aö vera.
Furðulegt
háttalag
Um helgina var
haldin árshátið
á vinnustað
mínum.
Minnug þess
að maður ér
manns gaman,
þá brá ég undir
mig betri fætin-
um.
Engu að síður
flaug í gegn-
um hausinn á
mér, eins og
alltaf gerist við aðstæður sem þessar:
„Æ, það verður svo mikið af fólki
þarna." Þvl þó að maður eigi að vera
manns gaman, þá fer ekki hjá því að
stundum er of mikið af mönnum á
sama stað og það getur valdið óhugn-
anlegumtilfinningum.
Mannbætandi saga
Þegar mér Kður eins og ég sé að
drukkna í mannhafi (þetta gerist til-
dæmis á Menningarnótt, (Kringlunni
rétt fyrir jól, á kvennafrldögum) þá segi
ég stundum að ég sé sennilega ein-
Eftir helgina
hverf. Bróðir minn er einhverfur og ég
veit vel að ég er ekki einhverf þó ég
hafi þetta stundum fflimtingum.
Eftirminnilegasta lýsing á einhverfu og
þeim tilfinningum sem heltaka fólk
sem er mikið einhverft, er að finna I
bókinni Furðulegt háttalag hunds um
nótt, eftir Mark Haddon. Þeir sem ekki
hafa iesið þessa bók ættu að ná sér I
hana hið fyrsta, vegna þess að sagan er
hreinlega mannbætandi og á svo
sannarlega skilið öll þau verðlaun sem
hún hefur hlotið.
Furðulegt háttalag hunds um nótt fjall-
ar um Kristófer Boone,fimmtán ára
einhverfan dreng. Hann er góður I
stærðfræði og aðdáandi Sherlocks
Holmes en á erfitt með að skilja annað
fólk og ýmislegt sem það gerir. Þegar
hann rekst á hund nágranna síns rek-
inn í gegn með garðkvísl ákveður
hann að finna morðingja hans og
skrifa leynilögreglusögu um leitina. En
verkefnið vindur upp á sig og á endan-
um afhjúpar Kristófer allt aðra og
miklu stærri gátu en hann ætlaði sér.
Ringl og æðisköst
Bókin um Kristófer er bæði fýndin og
sorgleg og lýsir á óborganlegan hátt
hvernig einhverfir hugsa og hegða sér,
enda mun Haddon hafa unnið með
einhverfum börnum á yngri árum.
Þegar Kristófer kemur á stað þar sem
mikið er af fólki, þá verður hann
ringlaður og getur ekki hugsað rökrétt.
Stundum dettur hann„út úr heimin-
um" og stundum tekur hann æðisköst
og lemur einhvern. Hann hegðar sér
kannski ekki ósvipað fólki sem hefur
fengið sérfullmikið að drekka á árshá-
tíðum.
(JRÐUtXGT
WÁTTALA6
Nemendur Myndlistardeildar Listaháskólans héldu gjörningahátíð í Nýlistasafn-
inu á föstudagskvöldið. Hátíðin var nokkurs konar uppskeruhátíð eftir gjörninga-
kúrs sem Hekla Dögg Jónsdóttir myndlistarkona hefur haft umsjón með. Hún
skemmti sér vel við að horfa á gjörninga nemenda sinna.
Margir hafa fordðma
fyrir njörningum
Furöulegt háttalag hunds um nótt
Bók Haddons lýsir hugarheimi einhverfra.
Gjömingaveðrið hófst raunar út í
Gróttu, þar sem Atli Már Oddsson,
nemandi á fyrsta ári, hjó niður staur
sem hann gekk síðan með alia leið
að Nýlistasafninu. Á leiðinni var
hann vafinn sárabindum frá hvirfli
til ilja, en bindin rjátluðust af hon-
um þegar leið á gönguna, enda var
hann hátt í tvo tíma á leiðinni. Þeg-
ar Atli Már kom í safnið setti hann á
sig grímu og tók til óspilltra mál-
anna við að skapa skúlptúr úr
staumum. Gjömingur þessi bar
heitið Píslarganga nútímans.
Svamiað í kokkteilsósu
Viðburðarík dagskrá, þar sem
gestir fengu að njóta ýmissa karakt-
era úr hugarfylgsnum myndlistar-
nemanna, hófst síðan klukkan átta
um kvöldið. Hekla Dögg, sem var
leiðbeinandi nemendanna í verk-
efninu, var auðvitað á staðnum og
hún féllst á að segja lítillega frá dag-
skránni.
„Monika Frycova frá Tékklandi
spilaði á fiskih'nu tengda við magn-
ara. Hún spilaði í raun með öllum
líkamanum. Þegar hún snerti þráð-
inn, þá heyrðist hljóð. Þetta var
mjög flott hjá henni. Rakel McMa-
hon hafði fyllt fiskiker af kokk-
teilsósu, en í því svamlaði hún í
kokkteilsósulitum sundbol með
sundhettu í stíl. Á meðan borðaði
hún franskar sem áhorfendur færðu
henni. Hulda Rós Guðnadóttir setti
upp diskótek í einu rýminu. Þar
dansaði hún í kjól með stórt lunda-
höfuð. Hulda var líka með þrjá aðra
gjörninga. Helga Björg Gylfadóttir lá
ailan tímann við gyllta súlu. Helga
var í útigalla með kramið jarðarber í
lófanum. Anne Verner Theisen frá
Danmörku hafði komið fyrir klippi-
verki (collage) á einum veggnum og
fór með eintal. Una Björk Sigurðar-
dóttir hafði á sér svuntu með gervi- (
bijóstum, en sat síðan og mjólkaði
sig rauðum vökva. Eva ísleifsdóttir
hafði púpu á bakinu, en innan í
púpunni voru setningar sem áhorf-
endur gátu nælt sér í." Hekla bætír
við að dagskráin hafi runnið vel, og
stundum hafi jafnvel verið fleiri en
einn gjömingur í gangi samtímis.
„Þetta tókst sérlega vel og nemend-
ur gengu alla leið með verkum sín-
um," segir Hekla og er bersýnilega
stolt af krökkunum.
Snýst um tímasetningu
Hvað þarf maður að vita til þess
að geta frarnið góðan gjöming?
„Gjömingur er bara einn af þeim
miðlum sem myndlistarmenn geta
notað til þess að tjá hugmyndir sín-
ar. Gjörningur snýst hinsvegar mik-
ið um tímasetningu, eða það hvem-
ig listamaðurinn kemur hugmynd
sinni á framfæri í því tímaelementi
sem gjömingurinn er. Sá sem frem-
ur gjöming þarf að vera viðbúinn
því að eitthvað gangi ekki upp og
hann þarf að vera fljótur að hugsa
hvemig hann ætlar að klára dæmið
ef eitthvað fer úrskeiðis. Því þarf
hann að gera sér skýrt grein fýrir
hver er kjaminn í því sem hann er
að koma á framfæri. í öðrum grein-
um myndlistarinnar, til dæmis þeg-
ar listamaðurinn býr til eitthvað á
vinnustofu sinni, málverk eða
skúlptúr, þá hefur hann eins mikinn
tíma og hann tekur sér til þess að
fullgera verkið."
Hekla segir að sumir gjömingar
geti tekið heilan dag, en engu að síð-
ur þurfi áhorfendur bara að staldra
Hekla Dögg Jónsdóttir myndlistar-
kona Hefur leitt nemendur i allan sann-
leik um gjörninginn sem listform.
við litla stund til þess að ná þeim
skilaboðum sem listamaðurinn viil
koma til skila. Aðra gjöminga þurfi
hins vegar að horfa á til enda, til
þess að meðtaka boðskapinn, en
það skipti auðvitað meginmáli.
Allsbert fólk að kveikja eld
Hekla Dögg hefur áður kennt
þennan kúrs í Listaháskólanum. En
af þessum er aðeins einn tími eftir,
þar sem fara fram umræður, m.a.
um það hvemig gekk á uppskeruhá-
tíðinni á föstudagskvöldið. Þar var
allt fullt af góðum gjörningum, eins
og Hekla segir frá hér að ofan, en
hvað þarf tii að gjömingur teljist
slæmur?
„Það er auðvelt að fremja slæm-
an gjöming og auðvitað er mikið til
af þeim, eins og mikið er til af vondri
list yfir höfuð," segir Hekla. „En það
em miklir fordómar fyrir gjöming-
um, sem snúast um að fólk sé bara
allsbert að hlaupa um og kveikja í
eða eitthvað og þeir hafi ekkert inni-
hald."
Hekla bætir síðan við hlæjandi
að raunar hafi verið framinn mjög
flottur slíkur gjömingur af hópi
finnskra listamanna sem stóðu
naktir á umferðareyju og kveiktu
varðeld þar til sírenuhljóðið nálgað-
ist, þá stukku þeir í burtu. Hekla
segir að það sýni að það er jafnvel
hægt að nota það sem er fordæmt
sem mgl og leiðindi til frjórrar list-
sköptmar.
„En markmið gjöminga þarf
vitaskuld að vera að miðla ein-
hverju, líkt og markmið annarrar
myndlistarvinnu," segir Hekla. ,Að
nota alla tiltæka miðla í kringum sig
til þess að koma einhverjum skila-
boðum á framfæri. Það er hægt að
gera það með líkamanum eða mús-
ík eða einhveiju allt öðm. Gjöming-
ar hafa upp á svo margt að bjóða."
■- |