Freyr - 01.01.1976, Blaðsíða 22

Val eftir
alhvítum
litog
afurða-
semi áa
Dr. Stefán Aðalsteinsson
í skýrslu frá Rannsóknastofnun landbúnaðarins, sem er
í prentun á ensku í franska tímaritinu „Annales de Géné-
tique et Selection Animale“, er greint frá rannsóknum
á áhrifum gærueiginleika hrúta og ánna á frjósemi hjá
1280 ám við eins, tveggja og þriggja vetra aldur, svo
og á einkunnir 1023 áa eftir fallþunga lamba, tveggja og
þriggja vetra. Rannsóknin náði til áa undan 141 hrút
alls. Gæruflokkarnir voru: A: alhvít ull með jöfnu, vel
liðuðu og gljáandi togi. B: alhvít ull með lakari toggerð
eða ullarfar en A. C: hvít uli með gulan lit á skæklum,
og D: hvít með gular illhærur í gærunni.
Gimbrar undan hrútum í gæruflokkum A og B voru
þyngri lambshaustið en gimbrar undan hrútum í öðrum
gæruflokkum. Nam sá munur 0.74 kg. Veldur hér líklega,
að alhvítir hrútar hafa verið meira valdir eftir þunga
heldur en gulir hrútar, en einnig gæti þessi munur
stafað af því, að hvort tveggja hafi samtímis batnað með
árunum, þungi á fæti og gæruflokkur.
Gimbrar, sem sjálfar dæmdust í gæruflokk A og B,
voru léttari lambshaustið heldur en gimbrar í öðrum
gæruflokkum. Nam sá munur 1.14 kg. Má rekja þennan
mun til þess, að minna var valið eftir þunga á fæti meðal
alhvítra gimbra heldur en gulra gimbra, vegna þess að
verið var að fjölga alhvítu fé en fækka gulu í stofninum.
Enginn munur fannst á afurðasemi ánna eftir gæru-
flokkum hrútanna, sem þær voru undan.
Ær í gæruflokkum A og B fengu lægri einkunn fyrir
fallþunga lamba heldur en ær í gæruflokkum C og D.
Nam sá munur 0.31 stigi hjá tvævetlum og 0.24 stigum
hjá þrevetlum. Má sennilega rekja þennan mun til lak-
ara úrvals eftir afurðasemi hjá mæðrum alhvítra dætra
heldur en hjá mæðrum gulra dætra, enda hefur alhvítum
ám fjölgað verulega á því tímabili, sem rannsóknin náði
til, en hún náði til áa á Hvanneyri, Reykhólum, Hólum
og Skriðuklaustri, sem fæddar voru á árunum 1965—
1971.
Ályktanir af þeirri rannsókn, sem hér er lýst, eru ein-
faldar.
Alhvítu hrútarnir gáfu jafngóðar dætur og gulu hrút-
arnir, að því er afurðasemi snerti. Þess vegna virðist
óhætt að fullyrða, að erfðavísum fyrir alhvítum iit fylgi
yfirleitt sama afurðasemi og sú, sem fylgir gula litnum.
Alhvítu ærnar reyndust nokkuð lakari sjálfar heldur en
gular jafnöldrur þeirra. Ástæðan fyrir þessu er sennilega
sú, að gulu ærnar voru að meðaltali undan betri ám
heldur en alhvítu ærnar.
12
F R E Y R