Freyr - 01.04.1979, Side 22

Laxveiði í net í Ölfusá.
Um 70% af laxi hér á
iandi veiðist á stöng en
30% í net. Ljósm. Þór
Guðjónsson
skeldýrog krabbadýr, en hérverðurað sjálf-
sögðu aðeins rætt um eldi vatnafiska. Þeir
eru alnir upp í fersku vatni framan af ævinni,
eyða sumir síðari hluta ævinnar í sjó, en
ganga þó aftur í ferskt vatn til að hrygna.
Útbúnaður við fiskeldi er með ýmsum hætti,
en ekki verður farið frekar út í það hér.
Laxeldi er sú grein fiskeldis, sem er arð-
vænlegust hér á landi vegna þess, að laxinn
er verðmætasti vatnafiskur okkar. Laxinn
hrygnir í fersku vatni, og er hrognum hans
klakið út í tilbúnum klakstöðvum og seiðin
síðan alin í eidisstöðvum, þartil þau hafa náð
þeim þroska, sem til erætlast, eftirþví hvort á
að nota þau til fiskræktar, þ.e. að sleppa
þeim í árnar, til hafbeitar eða ala þau í sjó í
söluhæfa stærð og lóga laxinum síðan.
Fiskeldisstöðvar.
Laxaklak hófst hér á landi árið 1885. Fyrstu
áratugina var klakstarfsemin slitrótt og í
smáum stíl. Kviðpokaseiðum, sem úr klakinu
komu, var sleppt í árnar. Fóðrun laxaseiða
var hafin í smáum stíl í Borgarfirði 1944, en
tveimur árum áður hófu tveir bændur í
Kelduhverfi silungseldi. Árið 1951 hófst
regnbogasilungseldi að Laxalóni og 1953
laxeldi við Elliðaár. Síðan hefur bæst við um
tylft eldisstöðva víðs vegar um landið, og eru
nú sex stöðvar starfandi. í öllum nema einni
eru laxaseiði í eldi, og lítilsháttar er af silungi
í sumum stöðvunum. Framleiðslugeta
stöðvanna er samanlagt nálægt hálfri milljón
sjógönguseiða auk sumaralinna seiða.
Langmest af seiðunum er notað til fisk-
ræktar.
Auk fiskeldisstöðvanna eru þrjár fisk-
haldsstöðvar, þ.e. í Lárósi, Sveinhúsavatni
við ísafjarðardjúp og í Eiðisvatni á Langa-
nesi. Stöðvar þessar halda inni seiðum í
stöðuvötnum, þar sem þau alast upp á nátt-
úrlegu æti. Seiðin ganga í sjó, þegar þau
hafa þroska til, og skila sér síðan sem kyn-
þroska fiskar í gildrur stöðvanna í útrennsli
þeirra.
Hafbeit.
Hafbeit er það kallað, þegar laxaseiðum er
hleypt í sleppitjarnir við ár og þau ganga
þaðan í sjó og vaxa þar upp og ganga síðan,
þegar þau hafa náð kynþroska, aftur í árnar,
þar sem þeim var sleppt, og má þá veiða alla
laxana. Þetta má einnig kalla laxabúskap.
Hafbeitaraðferðina má nota við árnar, og er
212
FREYR