Freyr - 01.01.1994, Page 23

sig ekki við þá skipan mála. Um
efnahagsþróun í Nýfundnalandi
má m.a. fræðast í bók dr. Magna
Guðmundssonar hagfræðings,
„Líf og landshagir“, útg. 1990. en
hann starfaði um skeið hjá Hagráði
Kanada.
Atvinnuvegir.
Helstu atvinnuvegir á Ný-
fundnalandi og í Labrador eru
námavinnsla, einkum járn, fisk-
veiðar og skógarhögg, einkum til
pappírsframleiðslu. Mikil raforka
er framleidd í vatnsaflsstöðvum og
í landinu er olíuhreinsunarstöð.
Olían er innflutt en vonir eru
bundnar við olíu- og gasvinnslu á
hafsbotni á Nýfundnalandsmiðum
frá og með árinu 1997. Mikið átak
hefur verið gert til að laða að
ferðamenn enda víða mikil nátt-
úrufegurð og unnt að njóta útivist-
ar í friði og ró líkt og hér á landi.
Lögð er áhersla á hreint og óspillt
umhverfi og góðan aðbúnað við
ferðamenn. Verulegur samdráttur
hefur orðið í undirstöðugreinum,
svo sem járnvinnslu og fiskiðnaði.
Svo nærri hafa innlendir og erlend-
ir aðilar gengið fiskistofnum á Ný-
fundnalandsmiðum að þorskveið-
ar voru bannaðar tímabundið frá
og með júlí 1992 og stendur það
bann enn. Við þetta bættust 26.000
manns í raðir atvinnulausra en þeir
voru margir fyrir. Nú er svo komið
að atvinnuleysið er orðið 20% (5%
hér) og horfurnar eru ekki góðar.
Á sumum svæðum eru 40-80%
verkfærra manna án vinnu. At-
vinnuleysisbætur virðast all rífleg-
ar. Lengi hefur það tíðkast að fólk
flytjist úr landi og leiti atvinnu,
einkum í öðrum fylkjum Kanada
og í norðanverðum Bandaríkjun-
um. Fólk hefur flust í stórum stíl úr
dreifbýli í þéttbýli innanlands.
Með opinberum aðgerðum hefur
fólk jafnvel verið flutt úr strjálum
byggðum til þéttbýlli svæða undir
formerkjum þæginda og hagræð-
ingar, með misjöfnum árangri.
Hefur íbúafjöldi í fylkinu haldist
svipaður um margra ára skeið.
Mér var m.a. greint frá því hve
langvarandi atvinnuleysi dregur úr
framtaki, fólk færi jafnvel að sætta
sig við ástandið að vissu marki.
Við fuglabjarg, þar sem m.a. er mikil súlubyggð, á náttúruverndarsvceðinu
Cape St. Mary’s. Hefðbundin sauðfjárbeit er talin œskileg til að viðhalda
ákjósanlegu gróðurfari. Kindurnar sem sjást á myndinni eru afNorth Country
Cheviot kyni sem algengast er á Nýfundnalandi. Parna eru þœr mjög gœfar,
sýnilega vanar ferðamönnum. (Ljósm. Ó.R.D.)
Við fiskveiði- og ferðamannabœinn Rocky Harbour í Gros Morne þjóðgarð-
inum. Par er stórbrotið landslag, djúpirfirðir og fjalllendi. Póttflestir vegir séu
með bundnu slitlagi eru sumir þeir fáfarnari malarvegir. (Ljósm. Ó.R.D.)
í athugun er að færa fiskveiði-
landhelgina úr 200 í 250 sjómflur á
Miklabanka til þess að ná inn öllu
landgrunninu suðaustur af Ný-
fundnalandi en þar hafa verið og
eru enn miklar veiðar erlendra
skipa, eins konar „smuga“. Það
sem sérstaka athygli vekur er hve
landbúnaður er lítið stundaður
þrátt fyrir prýðileg skilyrði, eink-
um ívestanverðu Nýfundnalandi. í
Labrador er svo til enginn land-
búnaður en þar er fjöldi hreindýra.
Landbúnaður.
Þótt Nýfundnaland sé jaðar-
svæði í Norður-Ameríku er lofts-
lag þar hagstæðara landbúnaði en
hér á landi. Sérstaklega munar um
lengri og hlýrri sumur og hitastig á
vetrum er hærra en hér á landi.
Ekki vantar úrkomuna en í vestur-
hluta landsins getur verið snjó-
þungt. Hægt er að rækta fleiri
nytjajurtir en hér á landi, t.d. belg-
jurtir á borð við lúsernu (alfalfa).
1-2'9A - FREYR 15