Freyr - 15.04.1994, Blaðsíða 32

Milljarðavelta í hrossarœkt
Anders Hansen á Árbakka
Hrossarœkf og hestamennska og hvers kyns atvinnustarfsemi tengd íslenska hestinum er
að verða stóratvinnuvegur hér á landi, sem veltir þegar milljörðum króna á ári. Sívaxandi
fjöldi fólks stundar hestamennsku í frítíma sínum, vaxandi fjöldi bœnda leggur stund á
hrossarœkt, starfsemi hestaleiga eykst ár frá ári, hrossaútflutningur er meiri en nokkru
sinni og þannig mœtti áfram telja.
Hestamennska er að verða ein vin-
sælasta íþrótt íslendinga og hrossa-
rækt er orðin alvöruatvinnugrein,
sem ekki verður litið fram hjá þegar
rætt er um atvinnu- og efnahagsmál
íslendinga. Þrátt fyrir þetta virðist
ótrúlega oft sem ráðamenn þjóðar-
innar, forsvarsmenn banka og sjóða,
yfirvöld ferðamála, blaðamenn og
jafnvel sumir forystumenn bænda,
hafi enn ekki áttað sig á mikilvægi
þessarar búgreinar og þessarar frí-
stundaiðkunar.
Vissulega er það orðið algengara
en áður var að ntenn stígi á stokk og
vegsami íslenska hestinn og mikil-
vægi hans. Slík orð eru vissulega af
hinu góða, en oft virðist þó sem slíkt
sé fremur sagt til hátíðabrigða en að
ráða megi af verkum sömu manna
að hugur hafi fylgt máli eða að raun-
'verulegur skilingur sé á þjóðhags-
legu mikilvægi hestisns. Mörg dæmi
mætti nefna þar um.
Hrossarœkt og hestamennska
afskipt um opinbera
fyrirgreiðslu.
Bændur, sem vilja byggja hesthús
eða aðrar byggingar yfir hross sín
sitja ekki við sama borð og sauðfjár-
bændur eða mjólkurframleiðendur.
Hrossabændur þurfa til dæmis að
greiða mun hærri vexti af lánum
sínum hjá Stofnlánadeild landbún-
aðarins en aðrir. Sveitarfélög leggja
ekki fjármagn til uppbyggingar reið-
valla og reiðhalla á sama hátt og til
dæmis til mannvirkja sem notuð eru
af knattspyrnumönnum eða hand-
boltafólki. Stjórnvöld hafa aldrei
lagt hrossaræktinni lið með myndar-
legu átaki eins og gert var i loðdýra-
búskap og fiskeldi. Stjórnmála-
304 FREYR - 8'94
mönnum dettur ekki í hug að styðja
við bakið á landsmóti hestamanna á
sama hátt og heimsmeistarakeppni í
handknattleik, þótt landsmótið laði
til sín fleiri erlenda ferðamenn og
skili meiri gjaldeyristekjum. Þannig
mætti telja áfram nærri endalaust,
og til dærnis minna á að stjórnvöld
leggja í raun oft stein í götu hrossaút-
flutnings með reglugerðafargani,
sköttum og gjöldum, í stað þess að
styrkja starfsemina.
Hestamenn og hrossaræktendur
hafa þó enga ástæðu til að láta atriði
sem þessi hafa of mikil áhrif á sig. í
hópi þess fólks er það hugarfar al-
mennara að líta beri fram á veginn
frentur en um öxl. Það kann hins
vegar að vera rétt að hafa þessi atriði
í huga þegar metinn eru góð orð
framámanna um hesta og hesta-
mennsku á tyllidögum. Ástæðulaust
virðist að minnsta kosti að fagna um
of fyrr en efndir og raunveruleg hug-
arfarsbreyting liggur á borðinu. Það
má einnig minna á að ekki er ýkja
langt síðan talað var í sölum Alþing-
is um skeifnaskatt og hóffjaðragjald,
öfgamenn í landgræðslu sjá óvini í
íslenska hestinum og í einum stjórn-
málaflokkanna hefur oftar en einu
sinni verið rætt um sérstakan hesta-
skatt sem legðist á öll hross lands-
manna.
Hestamenn ættu því að halda
vöku sinni og hollt er að hafa í huga
að í hinu fjölmiðlavædda nútíma-
þjóðfélagi skiptir verulegu máli að
hinir fjölmörgu hópar þjóðarinnar
láti í sér heyra og veki athygli á
Á Laufskálarétt í Hjaltadal 1993. Freysmyndir.