Freyr - 15.04.1994, Blaðsíða 36

minnkað. Þó að dreifð byggð okkar
skapi ekki hliðstæð vandamál er
samt full ástæða til að gera sér fulla
grein fyrir þeim.
Þar sem um þessi efni er fjallað í
nágrannalöndunum er lögð mikil
áhersla á að til að glöggva sig á
ástandi í þessum efnum beri fyrst og
fremst að styðjast við mælingar úr
tanksýnum á búinu. Nákvæmni sú
sem sýnin gefa er hins vegar ekki
meiri en svo að hæpið er talið að
leggja mikla áherslu á mælingar hjá
einstökum gripum.
Þær viðmiðanir sem notaðar eru í
nálægum löndum eru að mæligildi á
bilinu 3-5 séu innan æskilegra
marka. Gildi lægri en 3 gefa vísbend-
ingu um próteinskort í fóðri en gildi
hærri en 5 gefa til kynna mjög ríku-
lega próteinfóðrun eða bresti í nýt-
ingu próteins úr fóðri.
Full ástæða er til að leggja áherslu
á að þessar viðmiðunartölur eru
teknar óbreyttar frá nálægum lönd-
um. Eðlilegt virðist að fara hér líkt
MOLflR
BNA-ugla hjálpar
upp á finnskt timbur
Blaðið Landsbygdens Folk, sem
er málgagn sænskumælandi bænda í
Finnlandi, greinir frá því að ugla ein
í Vesturheimi sé finnskum timburút-
flutningi betri en engin. Svo er mál
með vexti að vegna þess hve uglan sú
arna er í mikilli útrýmingarhættu,
hafa víðlend skógivaxin svæði verið
friðuð. Þess vegna minnkar timbur-
framleiðsla í BNA (Bandaríkjun-
um) mikið á þessu ári og Kanada-
menn sjá sér leik á borði að komast
inn á markaðinn í nágrannalandinu
- og hafa þá minna að selja til Evr-
ópu.
Árangursrík
auglýsingaherferð
Nýja Sjáland bar sigur úr býtum á
árlegri samkeppni um auglýsingar í
mjólkuriðnaði á vegum IDF, Al-
þjóðasambands mjólkurframleið-
að, þ.e. að meta eðlileg gildi í ljósi
þeirrar reynslu sem fæst á grunni
slíkra mælinga. Þekkt er að fjöl-
margir þættir hafa áhrif á mæligildi.
Sumir þeirra kunnu að vera á annan
veg hér á landi en erlendis. Það er til
dæmis þekkt úr erlendum rannsókn-
um að eðlileg gildi eru lægri hjá
stærri gripum en minni og vegna
þess að okkar kýr eru minni en í
grannlöndunum má ætla að okkur
viðmiðanir eigi hugsanlega að liggja
eitthvað hærra en þar er notað.
Einnig sýna erlendar rannsóknir að
eðlileg gildi eru lægri hjá kúm á
fyrsta mjólkurskeiði en eldri kúm
vegna þess að kvígurnar nýta
prótein vel til vaxtar á fyrsta rnjólk-
urskeiði. Þetta atriði dregur því
einnig í sömu átt og stærð gripanna í
samanburði okkar við nágranna-
löndin. Einnig sýna erlendar niður-
stöður að gildi eru hæst á meðan
kýrnar eru í hæstri nyt. Þetta sam-
band kann að vísu að verulegum
hluta að standa í sambandi við
enda. Smjöraulgýsingar þóttu í senn
skorinorðar og skemmtilegar. Og
það sem meira er: Þær báru ótvíræð-
an árangur, því að sala á smjöri sem
minnkaði um 7% fyrir tveim árum,
jókst aftur um 6% eftir að herferðin
hófst. Texti auglýsinganna er t.d.
þessi: „Hvernig býr maður til smjör,
mamma,?“ spyr drengur móður
Aðbúnaður mjólkurkúa og
frumutala.
Frh. afbls. 289.
jafnt átak komi á alla spenanna. Til
að tryggja það er best að nota
slönguhaldara.
Tæmist einn júgurhlutinn langt á
undan hinum getur verið nauðsyn-
legt að setja tappa í tilsvarandi
spenahylki. Ef einn kirtill tæmist
mikið seinna en hinir þrír þarf að
opna spenaopið vel þegar mjólkað
er í sýnakönnuna og strjúka hann
niður með ákveðnum handtökum
við og við meðan á mjöltum stendur.
Mjaltatækin á að taka rólega af
kúnum, án loftinnsogs. Við óhindr-
að loftinnsog fellur þrýstingurinn í
mjaltakerfinu og mjólkurdropar (og
hvernig fóðrun er stýrt hjá kúnum
með tilliti til afurða.
Eins og áður segir má orðið finna
mikið af erlendum rannsóknum sem
sýna mjög skýrt samhengi á milli
þessa mæliþáttar og ástands fóðrun-
ar með próteini. Einnig er til allmik-
ið af erlendum rannsóknum sem
sýna mjög sterkar bendingar um að
mjög há mæligildi séu oft á búum þar
sem frjósemisvandamál eru veruleg.
Þetta segir okkur að saman fari frjó-
semisvandamál og offóðrun með
próteini. Fyrir þá sem við slík vanda-
mál stríða er full ástæða til að huga
að þessum mælingum og fái þeir
skýrar slíkar vísbendingar, að leita
ráða hjá ráðunaut eða dýralækni til
að ráða bót á vandanum.
Þess er að vænta að með þessum
mælingum hafi fengist hjálpartæki
sem á að geta stuðlað að bættri
fóðrun íslenskra mjólkurkúa.
sína. „Það er enginn vandi, maður
þarf bara mjólk og svolítið salt, góði
minn,“ svarar móðirin. „En hvernig
býr maður til smjörlíki?“ spyr dreng-
urinn þá. „Æ, ég veit það ekki,“
svaraði móðirin, „Þú verður að
spyrja hann pabba þinn að því.
Hann er efnafræðingur!“
Mjólkurfréttir.
þar með sýklar) geta sogast frá
mjaltalögn og upp í spena vegna
undirþrýstings sem þar skapast. Eft-
ir mjaltir skal nota spenadýfu ef
smitandi júgurbóga (Str. agalactiae)
erfyrirhendi (Ólafur Jónsson, 1993,
munnl. heimild). Þar sem frumutala
er lág getur notkun spenadýfu verið
til skaða því að spenadýfan getur til
langframa eyðilagt náttúrlega
gerlaflóru spenahúðarinnar.
Hér hefur ekki verið fjallað um
mjaltatæki eða annan búnað tengd-
an mjöltum. Þar er um mikilvægan
málaflokk að ræða enda eru mjókur-
eftirlitsmenn starfandi hjá flestum
mjólkursamlögum til að fylgjast með
þessum búnaði og veita bændum
fræðslu um notkun og viðhald tækj-
anna.
308 FREYR - 8'94