Freyr - 01.02.1995, Blaðsíða 18

burð við meðalkúna. Hinn sterki
þáttur þeirra er hins vegar að þessar
kýr hafa gríðarlega hátt próteinhlut-
fall í mjólk og sá dómur hefur ekki
breyst. Þessi breyting á dómi Bassa
þarf ekki að koma að öllu á óvart
því að greinilegt er að dætur hans
líkjast um margt dætrum föður
hans, Arnars 78009, sem gaf kýr
sem stóðu sig vel á fyrsta mjólk-
urskeiði en sóttu sig ekki jafn mikið
með aldri og dætur margra annarra
nauta. Þrátt fyrir þessar breytingar
tel ég að allt mæli með að nýta
Bassa verulega sem nautsföður, en
synir hans verða einmitt í vali til
notkunar á þessu ári, vegna þess að
hinir sterku þættir hans eru þeir sem
okkur vantar mest nú.
Á síðasta ári voru sum nautin í
árgangi nauta frá 1987 dæmd á
grunni heldur smárra dætrahópa.
Dómur þeirra hefur nú verulega
styrkst vegna þess að nær allar
dætur þessar nauta sem til urðu
vegna afkvæmarannsókna eru nú
komnar fram með sitt fyrsta mjólk-
urskeið. Eins og vænta má af þess-
um orsökum þá koma víða fram
verulegar breytingar á dómi frá
fyrra ári. Það sem er hins vegar
jákvætt við þessar breytingar er að
yfirleitt lækka lökustu nautin enn
verulega í dómi en þau bestu
styrkja mörg hver jafnvel sinn áður
góða dóm. Andvari 87014 heldur
sínum gífurlega sterka dómi fyrir
mjólkurmagn með 128 í kynbóta-
mati en próteinhlutfall er iágt hjá
þessum kúm og kynbótamat hans
fyrir próteinhlutfall aðeins 90. Daði
87003 hefur styrkt enn sinn góða
dóm. Hann gefur mjög mjólkur-
lagnar kýr en dómur hans fyrir
próteinhlutfall hefur enn styrkst og
er nú 102 og er hann því nú kominn
með hærra heildarmat en Andvari.
Örn 87023 lækkar heldur í kynbóta-
mati sem skýrist einkum af því að
einkunn hans fyrir mjólkurmagn
lækkar. Heildarmynd hans er hins
vegar mjög jákvæð þar sem þetta er
naut sem fær einkunnir vel yfir
meðallag fyrir alla þá 15 eiginleika
sem metnir eru í kynbótamatinu.
Önnur naut sem einnig virðast mjög
áhugaverð til frekari notkunar úr
þessum árgangi nauta eru Háleistur
87008, Flekkur 87013, Vindur
87015 og Leistur 87027 en ég vísa
til Nautgriparæktarinnar frá síðasta
ári um frekari upplýsingar um kosti
og galla þessara nauta í einstökum
eiginleikum.
Dómur um naut sem fœdd
eru árið 1988
Fyrsti dómur um dætur nautanna
sem fædd eru árið 1988 er hér birt-
ur. Þegar þetta er skrifað hefur
endanlegur dómur ekki verið fell-
dur um þessi naut þannig að ekki
liggja fyrir ákvarðanir um hvejir
þeirra verða valdir sem nautsfeður
eða til frekari nota. Einnig er
ástæða til að benda á að sá dómur
sem hér er birtur byggir í sumum
tilfellum á mjög takmörkuðum fjöl-
da dætra. Þegar kynbótamat er
unnið hverju sinni þá vinnum við
einnig annað spásagnarmat þar sem
við tökum með upplýsingar til
viðbótar fyrir þær kýr sem komnar
voru með yfir 200 daga í fram-
leiðslu á nýju mjólkurskeiði. Sú
reynsla sem við höfum fengið
bendir til að sú spá sem við á
þennan hátt gerum segi verulega
fyrir um á hvern veg einkunnir
nautanna muni þróast í framtíðnni.
Þess vegna byggi ég umsögn mína
einnig á þeim upplýsingum sem ég
leyfi mér að lesa þar.
Þegar tölurnar eru skoðaðar er
hins vegar greinilegt að hér er á
ferðinni nautaárgangur sem hefur
ótrúlega yfirburði umfram allt sem
áður hefur komið fram í ræktun-
arstarfinu hjá okkur til þessa. Þessi
niðurstaða er í fullu samræmi við
það sem ég hafði talið mig sjá við
skoðun á hluta af þessum kúm
vegna kvíguskoðunar á síðasta ári
og stuðningur við þær virðist einnig
birtast í þeirri umsögn sem fram
kemur frá eigendum þeirra í mjalta-
athugun. Þetta er að sjálfsögðu
mjög ánægjuleg niðurstaða en þó
fyrst og fremst vegna þess að hún
sýnir að það ræktunarstarf sem
verið er að vinna skilar tilætluðum
árangri.
I því sem ég segi um þessi naut
hér á eftir hef ég valið þá leið að
fjalla um þau sem hálfbræðrahópa
vegna þess að þarna eru á ferðinni
nokkrir mjög stórir hópar hálf-
bræðra.
Nikki 80001 á þarna sjö syni, þá
Breiðfjörð 88005, Pytt 88007, Sæla
88012, Dalakút 88014, Júní 88018,
Tára 88019 og Hofdal 88030. Þetta
er greinilega lang lakasti hópur
hálfbræðra senr þarna kemur til
dóms. Meðaleinkunn þessara nauta
er 102,7 og í spáeinkunn lækkar
þetta meðaltal frekar og er 101,6.
Eg ætla að ekki verði mörg naut úr
þessurn hópi sem koma til frekari
notkunar nema þá Pyttur 88007
sem er þriðja nautið undan Dídí 18
í Stíflu í Vestur-Landeyjum sem fær
dóm og Dalakútur 88014 frá Efri-
Brunná, undan Dimmu 27 þar sem
var mikill afreksgripur, dóttir
Brúsks 72007.
Stærsti hálfbræðrahópurinn eru
synir Dálks 80014, samtals eftir-
talin 10 naut; Svelgur 88001, Óli
88002, Uggi 88004, Hlýri 88008,
Flakkari 88015, Holti 88017, Haki
88021, Sporður 88022, Mosi 88026
og Ufsi 88031. Niðurstaða fyrir
þennan hálfbræðrahóp er einstök.
Meðaleinkunn þeirra er 112,1 og í
spáeinkunn hækka þeir enn veru-
lega og eru þar með 114,1. Ljóst
virðist af öllum fyrirliggjandi upp-
lýsingum að hér er á ferðinni ótrú-
legt úrval nauta. Ætla má að öll
þessi naut nema Hlýri 88008 séu
áhugaverð til frekari notkunar. Á
undanförnum árum hefðu flest
þessara nauta verið dæmd sem
mjög góðir nautsfeður. Hér verður
ekki frekar fjallað um þessi naut en
eftir að dómur hefur endanlega
verið felldur um nautin munu frek-
ari upplýsingar um þau verða birtar.
Bæsi 80019 á þarna þrjá syni, þá
Balda 88003, Tón 88006 og ísólf
88011. Meðaltal þeirra er 107 í
heildareinkunn en í spáeinkunn
lækka þeir frekar, í 105,1. Tvö
þessara nauta koma vafalítið til
skoðunar um frekari notkun. Baldi
88003 er frá Baldursheimi í Mý-
vatnssveit undan Klöpp 28 sem var
dóttir Báts 71004 og er því sam-
mæðra Háleisti 87008. Tónn 88006
er frá Geirshlíð í Flókadal undan
Hörpu 12 sem var sammæðra
Kóngi 81027. Tónn 88006 gefur
mikið af rnjög fallegum kúm.
Þá koma hér til dóms þrír fyrstu
synir Tvist 81026, þeir Valur
88025, Uni 88027 og Þristur 88033.
Öll þessi þrjú naut eru enn með
Frh. á bls. 52.
58 FREYR - 1.’95