Freyr - 01.10.1998, Qupperneq 10

byggingar, vélar og ræktun, auk
þess sem hér er mjög landgott fyrir
fé. Reyndar er hér orðin yfirdrifin
ræktun vegna jarða sem ekki er
lengur búið á. Bara hér á Snæfjalla-
strönd eru um 90-95 hektarar af túni
og af því eru nýttir í sumar um 10
ha.
Vestfirðirnir allir hafa verið
á undanhaldi með búskap á
síðustu árum.
Já, það hefur fækkað bændum á öllu
svæði Búnaðarsambandsins, t.d.
verulega kringum Patreksfjörð og
svo í vesturhluta Austur-Barða-
strandarsýslu. Grunnavíkin er í
byggð þegar við flytjum hingað árið
1961, en hún fór í eyði 1962. Þar var
síðasta byggð í Grunnavrkurhreppi
að undanskildum Hombjargsvita, en
þar var aflögð búseta fyrir 4-5 árum.
Það sem gerir auk þess byggðinni
erfitt fyrir er að víða eru langar
vegalengdir til þéttbýlisstaða og
samgöngur erfiðar að ýmsu leyti,
þannig að það er ekkert hlaupið í
aðra vinnu til að brúa bilið sem
skapast þegar búskapurinn dregst
saman.
Þú hefur tekið þátt í starf-
semi Æðarræktarfélags Is-
lands og ert fulltrúi þess á
búnaðarþingi, hvernig er
staða æðarræktarinnar
núna?
Það má segja að staða hennar sé
þokkaleg núna. Við erum að vísu að
ganga inn í tímabil verðlækkunar,
en verð á dúninum hefur alla tíð
sveiflast. Það komst einna hæst fyrir
tæpum tveimur árum, þá fór það upp
í kr. 60.000 á kg, en var komið nú í
vor niður í kr. 50.000. Það er svo
sem þokkalegt verð en menn horfa
alltaf til þess sem best hefur verið.
Verðið virðist sveiflast á ein-
hverra ára bili, síðasta kreppan hófst
með verðhruni á verðbréfamarkaði í
Japan. Nú, er líka kreppa í Japan og
það hefur áhrif á munaðarvöru sem
þessa. Verulegur hluti af íslenska
æðardúninum fer til Japans, bæði
Jónas í Æðey með Alexíusi, syni sín-
um, við minkaveiði. (Ljósm. KalrínAI-
exíusdónir).
með beinni sölu og eitthvað fer
gegnum Þýskaland, bæði í sængum
og óunnið. Fyrir 10-15 árum var nær
allur útflutningur til Þýskalands.
Við það að selja beint til Japan var
ekki verið að vinna nýjan markað,
heldur að losna við millilið.
Það sem vantar er að finna önnur
markaðssvæði fyrir þessa vöru til
þess að draga úr verðsveiflunum.
En fer æðarræktin vaxandi?
Já, það hefur heldur verið í þá áttina.
Hins vegar skiptir veðráttan miklu í
þessari grein. Bleyta á vorin spillir
t.d. dúninum, hann getur fúnað í
hreiðurbotnum og rýmar þá meira
við hreinsunina.
Miklir vindar á viðkvæmasta
tíma, þegar útleiðsla stendur sem
hæst, rýrir líka dúninn, kollan er far-
in en hreiðrin opin og menn komast
ekki yfir að leita á einum degi og þá
getur fokið dálítið.
Svo er það allur vargurinn
sem leggst á fuglinn?__________
Já, minknum hefur verið að fjölga
síðustu ár hér um slóðir. Þegar ég
byrjaði að veiða hann 1968, þá náði
ég þetta 10-14 dýrum á ári hér í
Snæfjallahreppnum. Síðustu ár hef
ég hins vegar alltaf farið á þriðja
tuginn og komist mest í 38 dýr.
Fyrsti minkurinn var unnin hér í
Æðey árið 1955, en frá um 1965
hefur veiðst hér að meðaltali eitt-
hvað rúmlega einn minkur á ári. Ég
hef komist upp í fjóra mest.
En þú veiðir ekki ref?
Nei, ég hef ekki verið í grenja-
vinnslu en ég hef skotið hlaupadýr.
Refnum hefur fjölgað vemlega hér í
hreppnum undanfarin ár. Um
margra ára skeið var mikið um hann
héma á vetuma en síðan var eins og
hann hyrfi héðan af ströndinni þegar
kom fram á vor, a.m.k. hluti af hon-
um, því að grenjafjöldi var ekki í
sama mæli og slóðirnar að vetrinum.
Ég hef samanburð á slóðum á vet-
urna svona frá 1965.
I vor breyttist þetta, það var eins
og hann hyrfí ekki frá ströndinni
eins og oft áður. Ég er að velta því
fyrir mér hvort baklandið sé orðið
svona þéttsetið af tófu. Nú er verið
að rannsaka ref norður í Homvík.
Þar hafa yrðlingar verið fóðraðir og
fangaðir og ætlunin er að festa á þá
radíósenda í haust til að fylgjast með
ferðum þeirra.
Fyrir nokkrum árum var stofnað
svokallað Friðland á Homströndum,
sem er vestan línu sem dregin er úr
Hrafnfjarðarbotni í Jökulfjörðum
yfir í Fumljörð á Ströndum. Þar var
síðar skellt á friðun á ref og mink án
þess að nokkur rannsókn hefði farið
fram á lífríkinu. Síðan er því borið
við, þegar reynt er að malda í móinn
um að það þurfi að veiða þama til að
refur og minkur flæði ekki út úr
þessu svæði, að það séu engar sann-
anir til fyrir því að þetta gerist. Eitt-
hvað virkar þetta undarleg rök-
semdafærsla hjá líffræðingum
Veiðistjóraembættisins.
Hyggst þú halda áfram því
fyrirkomulagi, sem þú hefur
haft, að búa hér á sumrin og
dveljast syðra á veturna?
Já, ég vil helst halda þessu munstri
eins og verið hefur, við stefnum ekki
að því að búa hér vetrarlangt aftur,
a.m.k. ekki meðan á skólagöngu
drengjanna stendur. Ef ekki reynist
unnt að fá fólk til að vera hér á vet-
uma þá verður að loka hér yfir þann
tíma.
10-Freyr 12/98