Freyr - 01.10.1998, Blaðsíða 30

búnum matvælum. Hlutur hefð-
bundins matar, svo sem maís sem
þarfnast tiltölulega lítils vatns til
vaxtar, minnkar í neyslunni. Með
því að draga úr kjötneyslu okkar
gætum við Vesturlandsbúar dregið
úr vatnsþörfinni.
Endurvinnsla
Mikið af því vatni sem notað er er
unnt að endumýta til sömu eða ann-
arra þarfa. Mestu möguleikar á end-
urvinnslu er í iðnaðinum. Vatn sem
notað er til kælingar og upphitunar
ætti að vera unnt að nota í auknum
mæli til annarra þarfa í framleiðsl-
unni.
Aðeins lítill hluti af frárennslis-
vatni í heiminum er notað til vökv-
unar eða áburðar í landbúnaði. Frá-
rennslisvatn, sem einnig inniheldur
t.d. fosfór, er verðmæti sem þarf að
halda betur utan um, þar sem nýtan-
legur fosfór í jörðu er takmarkaður.
Vatn og öryggispólitík
Nú má finna um 200 vatnasvæði í
heiminum þar sem fleiri en eitt ríki
nýta vatn frá sömu ánni eða fljótinu.
Þau lönd sem liggja að efri hluta ánna
geta með stíflum eða vatnsleiðslum
valdið því að lönd sem liggja að
ánum neðar fái ekki það vatn sem
þau þurfa og telja sig eiga rétt á.
Spumingunni um það hver eigi vatn-
ið, eða öllu heldur hver eigi rigning-
una, er afar erfitt að svara og búast
má við að í framtíðinni leiði það til
margvíslegra átaka víða um heim.
Nú þegar eru dæmi um það að
vatnsskortur valdi óróa landa á
milli. Eitt hið kunnasta er hemám
Israela á vesturbakka árinnar Jordan
sem sér landinu fyrir meirihluta þess
vatns sem það þarfnast og þrýstir á
ísraela um að halda þessu landi.
Fljótið Ganges sem rennur um
Indland hefur ósa sína í Bangladesh.
Indverjar leiða úr því vatn handa
milljónaborginni Calcutta. A
ákveðnum tímum árs skerðist vatnið
sem Bangladesh fær verulega, og
það veldur straumi flóttamanna til
Indlands, en þar eru lítil tök á að
taka við fleiri fólki.
Árekstra vegna vatns er einnig að
finna í Evrópu en þá oftar hvað
varðar gæði vatns en magn. I Sví-
þjóð er mengum Eystrasalts
áhyggjuefni en það er dæmigert um
vandamál þar sem mörg lönd eiga
aðild að.
Nefnd Sameinuðu þjóðanna um
sjálfbæra þróun (CSD) hélt í apríl sl.
sjötta fund sinn í framhaldi af Ríó-
ráðstefnunni 1992. Aðalefni hans að
þessu sinni var ferskt vatn til iðnað-
amota.
Vegna þess hve vatn tengist mjög
öryggismálum er þessi málafflokkur
afar viðkvæmur innan Sameinuðu
þjóðanna og samtökin gegna lykil-
hlutverki við lausn þeirra.
Internationella Perspektiv nr.
22/1998. Þýtt og stytt M.E.
Molar
Ónæmi gegn fúkkalyfjum
alþjódlegt vandamál
Sýklaógnin, „The Microbial Threat”, var heiti ráðstefnu sem
nokkur dönsk ráðuneyti efndu til í samvinnu við Framkvæmda-
nefnd ESB í Kaupmannahöfn dagana 9. og 10. september sl. Á
ráðstefnunni kom fram að ónæmi gegn fúkkalyfjum væri verulegt
heilsufarsvandamál í Evrópu. Vamir gegn útbreiðslu þessa ónæm-
is hljóta að byggjast á alþjóðlegu samstarfi. Miklar umræður urðu
um notkun vaxtaraukandi lyfja í búfjárrækt og var meirihluti þátt-
takenda andvígur slíkri notkun.
Þátttakendur voru um 300 og þar af voru margir læknar og
dýralæknar sem og starfsmenn heilbrigðisyfirvalda jafnt innan
ESB sem frá öðmm Evrópulöndum. Þá voru starfsmenn lyfjaiðn-
aðarins meðal þátttakenda.
Á ráðstefnunni var samþykkt ályktun, svokölluð „Copenhagen
Recommendation”, þar sem fram kemur að lyíjaónæmi sé vax-
andi vandamál. Jafnvel þó að lyfjaiðnaðurinn sé hvattur til að
framleiða ný sýklalyf kom fram að heilsufarsvandamál yrðu ekki
leyst með þeim hætti í framtíðinni.
Fulltrúar lyfjaiðnaðarins á ráðstefnunni beittu sér fyrir því að
engar ályktanir væru gerðar um vaxtaraukandi lyf handa búfé.
Spjótunum var þar einkum beint gegn Svíþjóð sem lagst hefur
gegn sltkri notkun. Við skoðanakönnun meðal fulltrúa kom í Ijós
að meirihluti þeirra taldi að notkun vaxtarörvandi lyfja væri ekki
verjandi og að í stað lyfjanna ættu bændur m.a. að halda í heiðri
góða búmennsku. Minnihlutinn vildi hins vegar láta meta áhætt-
una af lyfjanotkun í þessu skyni áður en næsta skref væri tekið.
(Internationella Perspektiv, nr. 28/1998).
Altalað á
KAFFISTOFUIUNI
Handtak
endurnýjad
Eftirfarandi hringhendur
eftir Rósberg G. Snædal
bárust inn á borð Freys:
Hlýjar kenndir ylja önd,
eldar tendrast því að
mína brenndi hœgrí hönd
handtak endurnýjað.
Dojhar skinn og daprast trú,
dvín að sinni bragur.
Lœknir minn og líkn ert þú
langi vinnudagur.
30 - Freyr 1 2/98