Freyr - 01.10.1998, Blaðsíða 29

Þegar Golda Meir var utanríkisráðherra ísraels kom hún í opinbera heimsókn til íslands. Eftir að hafa kynnt sér land og
þjóð, kvað hún upp úr með það að Island vœri draumaland; nóg vatn og engir nágrannar. Myndir er af Ölfusárósum.
(Freysmynd).
Hreint vatn
er takmörkuð auðlind
Keppni um hreint vatn í heimin-
um vex jafnframt því sem fólki
fjölgar. Þessi takmarkaða auðlind,
vatnið, er nauðsynleg jafnt til fram-
leiðslu matar sem og marga annarra
þarfa í daglegu lífi fólks.
Samkeppnin um vatnið fer fram
jafnt innan landa og milli þeirra.
Meirihluti af fjölgun jarðarbúa á
næstunni mun verða í hinum fátækari
hlutum heims þar sem vatnsskortur
er víða þegar fyrir hendi. Því er spáð
að eftir 20 ár muni íbúafjöldi jarðar
verða um 8 milljarðar sem kallar á
35% aukningu í notkun vatns.
Landbúnaðurinn er stærsti not-
andi ferskvatns, en þess er vænst að
notkun á vatni til heimilisnota muni
aukast meira en á vatni til ræktunar-
þarfa á næstunni.
Jafnframt því sem fólki ijölgar
og aðgengilegt vatnsmagn á mann
fer minnkandi mun hvers kyns
mengun á því aukast.
Breyttur lífsstíll
Nú býr tæplega helmingur jarðarbúa
í borgum. Borgarmyndunin vex
stöðugt og eftir 25 ár er búist við að
60% jarðarbúa verði borgarbúar.
Stækkandi borgir auka samkeppnina
um vatnið sem er nauðsynlegt jafnt
til eldunar, þvotta og í iðnað, auk
landbúnaðar.
Nábýli eykur hættu á að sjúk-
dómar dreifi sér. Þar sem flest frá-
rennsliskerfi byggjast á vatnsnotkun
þarfnast borgir meiri vatns í saman-
burði við búsetu í dreifbýli þar sem
framrennsliskerfi gegna þar ekki
eins miklu hlutverki.
Grunnþörf hvers einstaklings
fyrir vatn til drykkjar, þvotta, eldun-
ar o.s.frv. er áætlað 50 lítrar á dag.
Sums staðar í heiminum, t.d. í Afr-
íku sunnan Sahara, er notkunin
minni þar sem vatn er þar af skom-
um skammti.
I Bandaríkjunum hins vegar not-
ar hver íbúi 660 lítra af vatni á dag
þrátt fyrir það að á ákveðnum svæð-
um þar er vatnsskortur. Sú fólks-
fjölgun í borgum sem vænst er mun
að öllum líkindum valda því að sí-
fellt fleira fólk fær ekki grunnþörf-
um sínum fyrir vatni fullnægt.
Aukin velmegun ásamt fólks-
fjölgun í borgum leiðir oft til
breyttra neysluvenja. Mataræði
sækir í átt til þess sem ríkir á Vestur-
löndum, með aukinni neyslu á kjöti,
hveiti, ávöxtum, grænmeti og til-
Freyr 1 2/98 - 29