Freyr - 01.10.1999, Blaðsíða 24

Tortryggni
í garð kjöts í Noregi
Skoðanakönnun í Noregi sýnir
að 37% þjóðarinnar er hugs-
andi yfir kjötneyslu sinni. Af
þeim hefur rúmlega helmingur
(55%) breytt neysluvenjum sínum
yfir í minni eða ekki eins tíða kjöt-
neyslu.
Þetta er niðurstaða könnunar á
vegum opinberrar stofnunar um
neytendarannsóknir, (Statens in-
stitutt for forbruksforskning,
SiFo).
Breytingarnar eru annars vegar í
þá átt að sumar kjöttegundir njóta
Fóðrun og umhirða
Framhald af bls. 23
þeról), hunang o.íl.) Þessi efhi
hafa öll þann tilgang að örva starf-
semi vambarörveranna.
5. Kjamfóðurgjöfín og hve hratt hún
er aukin fyrst eftir burðinn skiptir
miklu máli. Eðlileg viðmiðun er
að um burð fái kýrin nálægt þriðj-
ung þess magns á dag sem ætla má
að hún fái af kjamfóðri þegar nyt-
in er í toppi. Vel undirbúin kýr
þolir hraðari aukningu kjamfóðurs
eftir burð en sú sem ekki hefúr
fengið góðan undirbúning. Ef það
er ætlunin að nýta eðlislæga af-
urðagetu kúnna er æskilegt að
miða dagsgjöfina af kjamfóðri við
gróffóðurgæði, gróffóðurát og
dagsnyt. Það em meiri líkur á því
að útgjöld vegna kjamfóðursins
sem gefið er fyrstu mánuðina eftir
burðinn skili sér til baka í auknu
afúrðaverðmæti heldur en þegar
þvi er kastað fyrir gripi í lágri
dagsnyt (10-14 kg) á síðari hluta
mjólkurskeiðsins. Heildaráhrif
kjamfóðursins á mjaltaskeiðsaf-
urðimar verða einnig meiri.
minni vinsælda meðal neytenda,
svo sem kindakjöt eða svínakjöt, og
hins vegar þær að neytendur hreinsa
burt alla sýnilega fitu og leitast við
að borða meira hreint kjöt.
Heilbrigðissjónarmið
ráða mestu
Mest af tortryggninni i garð kjöts,
sem kom fram í könnuninni, varðar
það að fólki er umhugað um eigin
heilsu, þ.e. áhyggjur af fitu, sýklum
(salmonella) og leifum af lyfjum,
m.a. fúkkalyfjum, og hormónum.
Nokkrir voru þar að auki uppteknir
af áhrifum kjöts á andlegt ástand
sitt, svo sem að þeir yrðu sljóir og
þreyttir af kjötáti og jafnvel að kjöt
yki árásargirni fólks.
Borða villibráð en ekki
kjöt af búfé
Þá stafa áhyggjur neytenda einn-
ig af dýraverndarsjónarmiðum, þ.e.
gagnrýni á siðferði í nútíma búfjár-
rækt. Þessi hópur gagnrýnir það að
litið sé á dýr sem „kjötframleiðslu-
vélar“ sem rændar hafi verið nátt-
úrulegum þörfum sínum.
Sumir, sem forðast að neyta
ákveðinna kjöttegunda, borða hins
vegar gjarnan elgs-, hreindýra-
eða hjartarkjöt vegna þess að
þessi dýr lifa frjáls í náttúrunni og
eru því talin eiga „gott líf‘. Sumir
úr þeim hópi neyta einnig kinda-
kjöts af fé sem gengið hefur á
afréttum.
Varla ástæða til að hafa
áhyggjur
I heild gefur rannsóknin ekki til-
efni fyrir bændur að hafa miklar
áhyggjur af þessum niðurstöðum.
A heildina litið nýtur norskt kjöt
mikils trausts þar í landi, sem
m.a. sýnir sig í því að heildar-
neysla kjöts hefur verið stöðug frá
því um miðjan 8. áratuginn og sé
litið enn lengra aftur þá hefur
neyslan aukist.
í rannsókninni kom ffam að 96%
fólks neytir kjöts a.m.k. einu sinni í
viku og að 75% fólks hefur kjöt i
rnatinn þrisvar í viku eða oftar.
Mörgum finnst kjöt gott á bragðið
og sem næring er það talið góður
próteingjafi. 58% fólks telja kjöt
ómissandi í réttu mataræði. Þá er
hin hefðbundna staða og virðing
kjöts sem sunnudagsmatur og
veislumatur að verulegu leyti
óbreytt.
Hlutfall þeirra sem einungis
neyta jurtafæðu er stöðugt, eða rétt
undir 1% þrátt fyrir það að fjöl-
miðlar hafi í seinni tíð vakið í vax-
andi mæli athygli á neikvæðum
hliðum við kjötframleiðslu.
Hlutfall jurtaæta er óvenju lágt í
Noregi, borið saman við mörg önn-
ur lönd. í Bretlandi er þetta hlut-
fall t.d. 4,5% i heild og enn hærra
meðal yngri hluta þjóðarinnar.
Aðstandendur rannsóknarinnar
ráðleggja þó landbúnaðinum og
kjötiðnaðinum að gæta vel að því
að 37% aðspurðra eru tortryggnir
út í þá þróun sem nú á sér stað í
búfjárhaldi og búfjárrækt. Gerist
þar eitthvað sem dregur úr trausti á
kjötframleiðslu í Noregi getur það
haft afleiðingar fyrir kjötneyslu
og landbúnað í Noregi. Fari svo
að neytendur telji þróunina ósam-
rýmanlega náttúrulegu eðli
dýranna getur skilyrt kjötát fljótt
breyst í að fólk snúi alveg baki við
kjötneyslu.
Þýtt og endursagt úr Bondebladet
nr. 41/1999.
24 - FREYR 11/99