Freyr - 01.02.2003, Blaðsíða 24

Svœðaskipulag
Svæðaskipulag er hugsað til að
taka á þeim þáttum sem eiga við
um sameiginlega hagsmuni
tveggja eða fleiri sveitarfélaga.
Má þar nefna sem dæmi þjóðvegi,
reiðleiðir, gönguleiðir, gjaman til
þess að þeim verði ekki lokað
með girðingum, orkuflutningslín-
ur og vatnsvemdarsvæði. Mörg
sveitarfélög hafa tekið miklu fleiri
þætti í svæðaskipulag og njóta
þess þá þegar kemur að aðalskipu-
laginu. Er þá gjaman farin sú leið
að staðfesta ekki þá þætti sem em
ekki sameiginlegir öllum sem
standa að skipulaginu. I svæða-
skipulagsnefnd eru jafnmargir
fúlltrúar ffá öllum aðildarsveitar-
félögunum og að auki á Skipulag
ríkisins starfsmann í nefndinni.
Kostnaður greiðist af hálfú úr rík-
isjóði og að hálfú úr sveitarsjóði.
Aðalskipulag
Aðalskipulag er skipulagsáætl-
un hvers sveitarfélags. Aðalskipu-
lag er að lágmarki til 12 ára. Þar
kemur fram stefna sveitarfélags-
ins um samgöngu- og þjónustu-
kerfi, umhverfísmál og þróun
byggðar. Landbúnaðarsvæði, þétt-
býli og annað umhverfi er afmark-
að. Þar skal koma fram núverandi
og framtíðar skipulag á hverri
jörð, t.d. fjöldi íbúðarhúsa á
Altalað á kaffistofunni
Vinarkveðja
Eftirfarandi vísu orti Jóhann
Hannesson, lengi skólameistari
á Laugarvatni, um vin sinn
Þórodd Jónasson lækni á
Akureyri og áður á Breiðu-
mýri:
Mývetn- þekkist -ingur einn,
ei slœ- talinn -pingur neinn,
sjúkl- er ei til -inga seinn,
öð- er gestum -lingur hreinn.
hverri jörð, sumarbústaðarhverfi
og bændaskógrækt svo að eitt-
hvað sé nefnt. Það skal vera eitt af
fýrstu verkum sveitarstjóma eftir
hverjar kosningar að ákveða hvort
vinna skuli að breytingum á aðal-
skipulagi sveitarfélagsins.
Deiliskipulag
A grundvelli aðalskipulagsins
er unnið deiliskipulag til hverfis,
hluta bújarðar eða heillar bújarð-
ar. Ef bújörð er deiliskipulögð fer
það mjög eftir aðstæðum hvar rétt
er að draga mörk skipulagssvæð-
isins. Eðlilegast er að meta það
eftir hugsanlegum framkvæmdum
á bújörðinni. Þeir þættir, sem eru
skipulagsskyldir, eru byggingar-
framkvæmdir hvers konar, skóg-
rækt í stærri stíl, þurrkun lands,
fiskrækt, virkjanir, vegagerð, fyr-
irhleðslur, námur og stofnlagnir á
línum og veitum. Einnig að
ákvörðun verði tekin um notkun á
viðkomandi landi.
A deiliskipulagsuppdrætti er
gerð byggingaráætlun um þær
byggingar sem fyrirsjáanlega þarf
að byggja, settur byggingarreitur
fyrir þær og byggingarskilmálar.
Þegar unnið er deiliskipulag er
skylt að skipulagssvæðið sé fom-
leifaskoðað. Þá er kemur að fram-
kvæmdum er sótt um byggingar-
leyfi til byggingamefndar fyrir
húsum og mannvirkjum en fram-
kvæmdarleyfi til skipulagsnefnd-
ar fýrir öðmm hlutum skipulags-
áætlunarinnar.
Mjög mikilvægt er að vanda til
skipulags á bújörðum og reyna að
gera sér góða grein fýrir hvemig
hús fara vel, hvaða byggingar
munu verða reistar á næstu ámm.
Mynda þarf fallega aðkomu að
bæjarhúsum og hafa í huga snjóa-
lög, óveðursáttir, útsýni o.fl.
Vanda þarf til skipulagsskilmála
fyrir þær framkvæmdir sem
skipulagið gerir ráð fýrir. í skipu-
lags- og byggingarlögum er kveð-
ið á um að sveitarstjóm deili-
skipuleggi og að vinnan við það
greiðist úr sveitarsjóði. I fram-
kvæmd er nokkur munur á því
hvemig þessum málum hefur ver-
ið háttað. Akveði sveitarstjóm að
heQa vinnu við deiliskipulag er
það greitt að fullu úr sveitarsjóði,
en óski landeigandi eða umráð-
andi lands eftir að fá að deili-
skipuleggja er það í raun sam-
komulagsatriði við sveitarstjórn
hvaða þátt hún tekur í kostnaði.
Heimildir:
Álfhildur Ólafsdóttir, 1979. Skipu-
lag og útlit hins „fullkomna" bænda-
býlis. Bændaskólinn á Hvanneyri, bú-
vísindadeild II, ritgerð í bygginga-
fræði, fjölrit, nóv. 1979, 7 s.
Brochmann, O., 1966. Om hus og
landskap. Turistforeningens árbok
1966, 96-105.
Dolby, C.-M., 1985. Lantbrukets
byggprocess - frán idé till fárdig
byggnad. Aktuellt frán lantbmksuni-
versitetet 339, teknik, Uppsala, 51 s.
Gunnar Jónasson, 1976. Teikningar
og staðarval húsa í sveitum. Handbók
bænda 1977, 178-182.
Junge, H.R., o.fl., 1970. Landbmg-
ets byggebog. Landhusholdningss-
elskabets Forlag, 374 s.
Lindén, S., 1971. Byggprocessen.
Aktuellt frán Lantbmkshögskolan nr.
166, teknik 11, 36 s.
Ministry of Agriculture, Fisheries
and Food, 1972. The Appearance of
Farm Buildings in the Landcape.
London.
Molén, M. & Wám, H., 1982. Bost-
ad för lantbrukare, planeringsrád.
Aktuellt frá landbmksuniversitetet
307, teknik, Uppsala, 40 s.
Skipulags- og byggingalög nr. 73,
1997 og síðari breytingar.
Skipulagsreglugerð nr 400, 1998.
Umhverfisráðuneytið.
Þórir Baldvinsson, 1968. Bygging-
ar. Bættir em bænda hættir, landbún-
aðurinn, saga hans og þróun. Bókaút-
gáfan Þorri sf., Reykjavík, 18-24.
120 - Freyr 1/2003