Freyr - 01.10.2003, Blaðsíða 10

Sýni af uppskeru til efnagreininga
tekið með heybor. (Ljósm. Magnús
Óskarsson).
Kornrækt nýtur lítilla opinberra
styrkja hér á landi en er að keppa
við mikið styrkta kornrækt í öðr-
um löndum, t.d. í ESB. Jafnframt
eru náttúrleg skilyrði til kornrækt-
ar þaryfirleitt betri en hér. Hvern-
ig fórum við að því að bjóða korn
á viðlíka verði og innfutt korn?
Er þetta flutningskostnaðurinn
eða er innlent korn betra fóður,
t.d. lystugra?
Nú skal ég ekki segja um gæða-
muninn eða lostætnina, ég hef
ekki trú á að það skipti þama máli.
Hins vegar eru milliliðir við inn-
flutning á korninu, þ.e. erlendi
bóndinn selur einhverju fyrirtæki
komið, sem selur það síðan áfram
til Islands. Síðan kemur fraktin og
svo íslenskt fóðursölufyrirtæki og
svo flutningskostnaður hér innan-
lands, jafnvel líka sekkjun.
íslenski bóndinn ræður því hins
vegar sjálfur hvernig hann verð-
leggur bæði vinnu sina og véla-
kostnað. Útlagður kostnaður hans
er sáðkom, áburður og olía á
dráttarvélina og eitthvað smáveg-
is annað, t.d. própíónsýra og
plast. Annað er fastur kostnað-
ur.Varðandi styrkina þá er greidd-
ur styrkur út á stærð ræktunar-
lands í ESB og í Noregi er greidd-
ur styrkur út á grip. Hjá okkur er
allur stuðningur hins vegar mið-
aður við framleiðsluna í mjólk-
inni og tengt henni í sauðljárrækt-
inni.
Nýjungar í jarðrækt
Nú eru á ferðinni nokkrar nýj-
ungar í jarðrækt, svo sem línrækt,
ORF verkefnið og maísrækt?
Varðandi línið þá þekki ég ekki
mikið til þess verkefnis. Ef við
eigum að hafa þar eitthvert for-
skot þá er það aðgangur að ódýru
heitu vatni til að feygja línið, þ.e.
hreinsa græna hluta þess burt. Svo
er talað um að lín, sem vex við
okkar veðurfar, þ.e. meiri vind-
styrk en minni hita en erlendis, sé
sterkt hráefni.
A hinn bóginn er ekki sama hefð
fyrir þessari ræktun hér og erlend-
is, þá er vinnuafl t.d. í fyrrum aust-
antjaldslöndum ódýrt og svo má
vænta þess að með inngöngu þeir-
ra í ESB verði settur kvóti á aðal-
búgreinar þeirra sem losi þá um
land undir aðra ræktun, svo sem
línrækt. Fleira getur haft áhrif í
báðar áttir, svo sem gengi gjald-
miðla og tískusveiflur. En gaman
væri aó þetta tækist hér á landi.
ORF verkefnið felst í því að í
byggplöntunni er komið fyrir
erfðavísi.sem býr til nýtt prótein
sein nota má í lyfjaframleiðslu.
Þetta prótein safnast ýmist fyrir í
kominu eða í blöðunum og er þá
uppskorið áður en jurtin þroskast.
Þarna eru hins vegar á ferð
erfðabreyttar plöntur og þá fara
menn að ganga á glóðum vegna
áhættunnar á að þetta dreifi sér í
náttúrunni. I þessu tilfelli er sú
áhætta að mínu mati hins vegar
mjög lítil eða engin. Bygg er eins
sjálffrjóvga og nokkur planta getur
verið, það em engir villtir ættingj-
ar í umhverfinu og það verður ekki
til neitt fúllþroska kom á bygginu
við framleiðslu þessa próteins.
Þetta er vissulega áhugavert
verkefni og styrkur þess liggur í
því að leyft yrði að rækta þetta hér
á landi en ekki annars staðar. Ef
menn óttast erfðamengun þá er
hún helst frá fræi sem liggur í
jörðu og spírar næsta ár, að fræ
blandist o.s.frv, semsagt af slysni.
“Andstæðingar” ræktunar erfða-
breyttra plantna, hverjar sem þær
nú em, benda einmitt á hættuna á
mannlegum mistökum sem aldrei
er hægt að útiloka, samanber laxa-
geymslunótina í Norðfjarðarhöfn..
Að lokum er það maísræktunin,
það er verið að reyna hana núna í
sumar á nokkuð mörgum bæjum.
Maísinn er ræktaður hér undir
plasti en það er líka gert í öðmm
löndum, t.d. Danmörku. Ræktun
maís hefur verið að færast norður
á bóginn á síðustu árum og ára-
tugum, með kynbótum á plönt-
unni. Maís er hitabeltisjurt og hef-
ur þá náttúru að geta nýtt sér bet-
ur heita daga heldur en flestar aðr-
ar jurtir. Þegar hitinn er kominn í
25°C þá em flestar plöntur búnar
að loka varaopum sínum til að
forðast ofþomun. Þá geta maís,
sorgun og fleiri tegundir haldið
áfram lífsstarfsemi sinni.
Kostur maísins er að hann getur
gefið mjög mikla uppskera sem
er hökkuð niður og votverkuð.
Grasflatir
Hefur Landbúnaðarháskólinn á
Hvanneyri á verkefnaskrá sinni
ræktun íþróttavalla, golfvalla og
grasflata hvers konar?
Það hefur lítið farið fyrir því
fram að þessu. Þó hafa verið gerð-
ar tilraunir hér með grasflatagrös.
Þama er verið að sækjast eftir
grösum með sterkt rótarkerfi og
skriðulan vöxt. Þessi ræktun er
þegar orðin injög umfangsmikil
110 - Freyr 8/2003