Freyr - 01.10.2003, Blaðsíða 23

urþingeyskra og eyfirskra svar-
enda taka reglulega heysýni og
svipaða sögu er að segja af norð-
urþingeyskum þátttakendum.
Fremur óalgengt var að þátttak-
endur ynnu eftir ákveðu ræktunar-
skipulagi, þó taldi rétt um þriðj-
ungur eyfirskra svarenda sig
vinna eftir fyrirfram ákveðnu
ræktunarskipulagi.
Túnrœkt
Svarendur, sem bjuggu á kúabú-
um eða blönduðum búum, endur-
ræktuðu örar en þeir sem stund-
uðu sauðfjárbúskap (Mynd 1).
Algengast var að þau tún, sem á
annað borð voru endurræktuð,
væru endurunnin á 10-15 ára
fresti. Þriðjungur þeirra 25 sauð-
fjárbænda sem svöruðu sögðust
ekki stunda neina endurræktun.
Þessar nióurstöður eru rökréttar
þegar hafðar eru í huga þær kröf-
ur sem sauðfé annars vegar og
mjólkurkýr hins vegar gera til
fóðurs. Þó verður að nefna að á
sauijárbúum er vissulega þörf iýr-
ir gæðafóður á sauðburði sem
hæpið er að náist af gömlum tún-
um nema með því að slá mjög
snemma.
Algengast var að tún væru end-
urræktuð til þess að slétta þau og
gera þau auðveld yfirferðar
(Mynd 2). Þriðjungur kúabænda
og þeirra sem stunda blandaðan
búskap endurræktuðu til þess að
bæta fóðurgæði en sá þáttur virtist
ekki vega þungt hjá sauðijár-
bændum. Fáir sögðust bylta tún-
um vegna lélegrar uppskeru en
nokkuð var um að kal neyddi þátt-
takendur til endurræktunar. Kal
reyndist mun algengari endur-
ræktunarástæða í Þingeyjarsýsl-
um en í Eyjaijarðarsýslu sem
kemur kunnugum ekki á óvart.
Grjót er helsta vandamálið í
túnræktinni, en 14 bændur af
þeim 68 sem svöruðu töldu grjót
megin vandamálið i endurræktun
Mynd 3. Þeir þættir sem nefndir voru sem helstu vandamál í túnrækt á
Norðausturlandi.
túna sinna (Mynd 3). 11 bændur
töldu viðkvæmni nýræktanna fyr-
ir kali mesta endurræktunarvanda-
málið en einnig voru nefnd vanda-
mál á borð við arfa, mikinn kostn-
að, slaka endingu sáðgresis o.fl.
Grænfóður
42 þátttakendur sögðust nota
grænfóður sem hluta af endur-
ræktunarferli búsins en grænfóður
var ræktað hjá 52 þátttakendum,
þar af hjá öllum þátttakendum
sem bjuggu á kúabúum eða blönd-
uðum búum. 10 af 25 sauðijárbú-
um stunduðu enga grænfóðurræk-
un. Grænfóðurakrar voru að jafn-
aði stærstir hjá þeim sem bjuggu
blönduðum búum eða 3,8 ha mið-
að við 2,8 ha á kúabúum og 1,9 ha
á sauðijárbúum.
Algengast var að sumarrýgresi
og sumarrepja væru notuð til mið-
sumarsbeitar en grænfóður var al-
mennt ekki notað til beitar á miðju
sumri. Vetrarrepja var langalgeng-
asta haustbeitarplantan, en helm-
ingur þeirra sem svaraði beitti á
vetrarrepju að hausti.
33 þátttakendanna sögðust
Framhald á bls. 21

Bygg m
Sumarrýgresi 1 1 Jii 11
3 ra Mergkál Q
X Hafrar E3
Næpa ■
Sumarrepja □
Sumarrýgresi '**J'
i_ ra Sumarrepja WBttWWW
E Vetrarrepja □
J) Vetrarrýgresi □
Vetrarrúgur ■ Notkun grænfóðurs til beitar
o > Vetrarhveiti ■
0% 10% 20% 30% 40% 50%
Mynd 4. Tegundir til grænfóðurbeitar.
Freyr 8/2003 - 23 |