Litli Bergþór - 01.04.1998, Blaðsíða 21

Frá upprana til ævistarfs frh
Kapellan í Vatnaskógi.
L-B: Hvað gerðir þú eftir stúdentsprófið?
Sr. Guðmundur: Jú, þá var komið að því að marka
sér braut, og ég fór í guðfræði fyrir tilstilli allra þessarra
manna sem ég hef
minnst á og fleiri.
Ég hafði átt í
trúarbaráttu á
unglingsárunum, átti
erfitt með að skilja
margt í kristinni trú,
fannst kröfur hennar
harðar og hélt að ég
gæti aldrei orðið
almennilega
kristinn. Þá var það
að norskur maður, guðfræðingurinn Bjame Hareide, kom
hér sem gestur og í predikun vitnaði hann mjög í annan
predikara, Carl Rosenius, sem var sænskur, og Martein
Lúther. Fyrir áhrif frá Bjame fór ég að lesa Rosenius og
í framhaldi af því Martein Lúther sjálfan. Og það var
Lúther sem rak smiðshöggið á guðfræði mína og trú.
Sigurbjöm Einarsson og Magnús Runólfsson hvöttu mig
líka til að leggja stund á guðfræði, og fyrir hvatningu
þeirra fór ég eftir guðfræðiprófið 1953, í framhaldsnám,
fyrst til Noregs og síðan til Þýskalands. Sú námsdvöl
varði þó aðeins í nokkra mánuði. I Noregi sótti ég
fyrirlestra við Oslóarháskóla og Menighedsfakultetet,
sem var á vegum leikmanna í norsku þjóðkirkjunni
(heimatrúboðið). Það var ekki eiginlegur
sértrúarsöfnuður, en fólk, sem var óánægt.
Til Þýskalands fór ég í janúar 1954, fyrst til
Hamborgar og síðan til Túbingen með þýskum vini
mínum. Sá var lengi með
íslenskunámskeið í Þýskalandi,
og það er gaman að segja frá því
að tveir nemendur hans komu
hingað í fyrra vor, eingöngu til að
gifta sig hér í Skálholtskirkju.
Þau héldu síðan
brúðkaupsveisluna í Uthlíð.
A þessum tíma vom
guðfræðideildirnar í Túbingen,
Erlangen og Göttingen þekktastar
fyrir Lúthersk fræði.
Stúdentalífið í Túbingen var
áhrifaríkt þama vorið 1954, svo
stuttu eftir stríð. Hamborg var í
rúst, mikil fátækt og allir áttu um sárt að binda eftir
stríðið. í útvarpi voru lesnir langir listar yfir eftirlýst
fólk. Sumir leituðu að bömum sínum, aðrir að foreldmm
eða ættingjum. Ofsóknimar gegn Gyðingum settu mark
sitt á þjóðarsálina. Það var trúarvakning í þýskalandi á
þessum ámm. Við sóttum messu hvem sunnudag,
kirkjurnar vom fullar af stúdentum og mikið sungið.
L-B: Hvenœr kynntist þú Önnu ?
Sr. Guðmundur: Jú, við Anna kynntumst auðvitað
þegar Friðrik trúlofaðist Helgu og það varð meiri
samgangur á milli fjölskyldnanna. Þau voru 5 systkini
Önnu. Helga elst, síðan Guðmundur, sem fórst ungur í
bílslysi, Einar Thorlacius, Kristín og Anna yngst. Af
þeim systkinum eru aðeins Einar og Kristín á lífi.
Foreldrar þeirra voru Magnús Guðmundsson, prestur í
Ólafsvík, og kona hans Rósa Einarsdóttir Thorlacius.
Anna varð ung berklaveik og þurfti að fara inn á
Vífilsstaði árið eftir að Friðrik dó, þá aðeins 15 ára
gömul. Rétt rúmlega fermd. Hún var þar í eitt ár. Það
hiýtur að hafa verið erfitt fyrir unga stúlku að hafa
dauðvona og deyjandi fólk í
kringum sig, en það varð
hlutskipti margra sem fengu
berkla á þessum tíma.
Hún fór síðan í Kennara-
skólann, nokkru seinna en
jafnaldrar hennar vegna
berklaveikinnar, og lauk
kennaraprófi vorið 1951. Hún
byrjaði að kenna árið eftir, ári
áður en ég lauk kandidatsprófi
úr guðfræðideildinni. Kenndi
fyrst í Ólafsvík og síðan í
Langholtsskóla í Reykjavík.
Við giftum okkur það sama
haust, í ágúst 1952.
Anna kom út til mín til
Túbingen eftir kennslu vorið
1954, en þá höfðum við ekki
sést síðan ég fór utan.
Viðskilnaður okkar haustið
nna meó moður sinm og
systkynum. Frá vinstri: Rósa,
móðir Önnu, Helga, Anna
(fremst) Kristín (ímiðju), Einar
(afiast) og Þóra Thorlacius
móðursystir Önnu.
Anna og Guðm. Óli á heimili þeirra í
Barðavogi í Rvík. árið '53 eða '54.
Foreldrar Sr. Gðmundar til vinstri, Helga
systir Önnu til hœgri.
áður var reyndar ekki auðveldur, því Anna fór í
móðurlífsskurð skömmu eftir að ég fór.
Það var holskurður, en hún hafði fengið
blöðruæxli á eggjastokkana, svo það
þurfti að fjarlægja þá. Þetta var fyrri
uppskurðurinn af tveim, sem hún þurfti
að gangast undir.
Þegar hér var komið sögu fann ég að
ég var búinn að fá nóg af skólasetum,
hafði ekki eirð í mér til að halda áfram.
Þá fóru ekki aðrir í framhaldsnám en
þeir, sem ætluðu að verða prófessorar
við háskóla eða sinna opinberum
embættum og ég fann að það átti ekki
við mig. Ég hafði helgað mig
rannsóknum á Lúther í 3 ár og Anna
hafði unnið fyrir mér frá því við giftum okkur. Mig
langaði því til að fara að vinna fyrir mér sem prestur.
Við Anna ákváðum því að halda heim um haustið 1954.
Ég hafði reyndar í hyggju að skrifa um Lúther og þýða
verk hans, en það hefur orðið minna úr því en ætlað var.
Eina æfisögu Lúthers þýddi ég að vísu, sem er, að ég
held, enn notuð sem kennslubók við Háskólann.
Það hefur teygst úr viðtali okkar Sr. Guðmundar Óla,
svo við verðum að hœtta hér í bili. En þráðurinn verður
tekinn upp aftur í nœsta blaði.'
GS
_______________________ Litli - Bergþór 21