Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1959, Side 66

48
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
katólsku Kristkirkju í Westminster
(Westminsier Cathedral). T u r n
hennar, sem er 273 fet á hæð og hef-
ur hæstu lyftu í Lundúnum, er heit-
inn eftir Játvarði. í turni þessum er
ein klukka og heitir hún „Játvarð-
ur“. Á hana er greypt: „Biðjið fyrir
Gwendolyn, hertogafrú af Norfolk,
sem hefur gefið þessa klukku til
dýrðar Guði og til heiðurs Játvarði
góða, árið 1910. Meðan hljómar þess-
arar klukku líða gegnum skýin,
megi engla herskarar biðja fyrir
þeim, sem saman eru komnir í þess-
ari kirkju. St. Játvarður, bið fyrir
Englandi.“ Fyrir ofan aðaldyr kirkj-
unnar situr Kristur og heldur á op-
inni bók. Honum til vinstri stendur
Vor Frú og til hægri St. Jósep.
Knéfallandi til vinstri og hægri eru
þeir St. Pétur og Játvarður góði.
Aftur við hliðardyr sést Játvarður
og heldur þá í örmum sér líkani
klausturkirkju St. Péturs, sem hann
reisti fyrstur manna.
Slæ ég svo botn í þessa nokkuð
sundurlausu þanka og bið lesendur
að virða á betri veg.
Neðanmálsgreinar
1. „Edward the Confessor’s Promise
of the Throne to Duke William of Nor-
mandy,“ English Historical Review.
LXXII (1957), 221—228.
2. Ég hefi í enn öðru ritsmíði rætt þetta
nánar: „Edward the Confessor in His-
tory,“ Transactions of the Royal Society
of Canada. Section II, 1959, bls. 27—35.
Alhugasemd
Geta vil ég þess, að varðandi rannsókn
á sögu Játvarðar var gata mín greidd
að mun með styrk frá tveimur stofnun-
um. Nuffield Foundation gerði mer
kleift að dveljast tvo mánuði á Eng-
landi 1956, og John Simon Guggenheim
Memorial Foundation á ég það að þakka,
að ég gat dvalizt árlangt 1956—1957 i
Boston við Widener og önnur bókasöfn-
Þess skal getið hér, að árið 1955 kom út hjá University of Toronto Press
bók eftir dr. Tryggva J. Oleson, sem nefnist The Wilenagemoi in the Rei9n
of Edward the Confessor. Er hér um að ræða rannsókn á stjórnmálasögu
Englendinga á ríkisstjórnarárum Játvarðar góða.
„Witenagemot" (mót hinna vitru eða reyndu) var nafn á einhvers konai
samkomu, sem tíðkaðist á Englandi á tímum Engil-Saxa. Sagnfræðingaf
höfðu ætlað, að „Witenagemot" hefðu verið eins konar undanfari „The
British Parliament“, en dr. Tryggvi kemst að allt annarri niðurstöðu í bók
sinni. Hann sýnir fram á, að „Witenagemot” hafi ekki verið fastmótuð
stofnun, heldur hafi þau verið sótt af ýmiss konar ráðgjöfum konungs,
sem höfðu engin sérstök réttindi til að koma fram sem fulltrúar þjóðar-
innar, heldur mun konungur hafa getað ráðið sjálfur, hverjir voru th
kvaddir. Hér er því ekki hægt að greina neinn skyldleika milli þessara
fornu samkunda og brezka þingsins, sem síðar varð.
Bók dr. Tryggva hefir hlotið einróma lof meðal miðaldasagnfræðing3,
H. B-