Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1959, Side 87

ÞINGTIÐINDI
69
lagið á stofnfundi þess, og gerðust með
þeim hætti stofnendur félagsins; bæði
yrði það harla langt mál, og svo er hitt,
að mér er ekki kunnugt um, að til sé
skrá yfir stofnendur þess í heild sinni.
Þar sem málið er þannig vaxið, hef ég
valið þá leiðina að votta, í félagsins
nafni, sameiginlega öllum þeim, sem
hlut áttu að stofnun þess, hjartanlegar
þakkir vorar, og þakka þeim jafnframt
annan stuðning við félagið og málefni
þess, hvar sem þeir kunna að hafa verið
eða eru í sveit settir. „Þakklátsemin er
minning hjartans,“ hefir vitur maður
sagt. í þeim huga er þökkin til þeirra,
sem lögðu grundvöllinn að félagi voru,
borin fram á þessu fertugasta afmæli
þess.
En þó að fyrrgreindar ástæður geri
mér eigi fært að telja upp stofnendur fé-
lags vors, þykir mér eigi annað sæma
á þessum tímamótum en geta sérstak-
lega fyrstu embættismanna þess, en þeir
voru sem hér segir:
Forseti: Sr. Rögnvaldur Pétursson
Varaforseti: Jón J. Bíldfell
Ritari: Dr. Sigurður Júl. Jóhannesson
Vararitari: Ásgeir I. Blöndahl
Gjaldkeri: Ásmundur P. Jóhannsson
Varagjaldkeri: Séra Albert E. Krist-
jánsson
Fjármálaritari: S. D. B. Stephansson
Varafjármálaritari: Stefán Einarsson
Skjalavörður: Sigurbjörn Sigurjónsson
Yfirskoðunarmenn reikninga: Einar P.
Jónsson og Hannes Pétursson.
Eins og alkunnugt er, komu nær allir
þeir félagsbræður vorir, sem að ofan
hafa verið nefndir, síðar við sögu félags-
ins með mörgum hætti, beint og óbeint,
°g skipuðu þar, sumir hverjir mikinn
forystusess um langt skeið. Úr hópi
fyrstu embættismanna félags vors eru
eftirfarandi enn vor á meðal, taldir í
embættismannaröð: Sr. Albert E. Krist-
jánsson, fyrrv. forseti félagsins, Blaine,
Wash., S. D. B. Stephansson, White
Rock, B.C., Stefán Einarsson ritstjóri,
Einar P. Jónsson, ritstjóri og skáld, og
Hannes Pétursson fjársýslumaður, allir
hér í Winnipeg. Þessum frumherjum fé-
mgsins viljum vér votta sérstaka þökk
vora á þessu afmælisþingi og sendum
Peim hugheilar kveðjur vorar og bless-
unaróskir. Og engum ónefndum er áreið-
anlega gerður óréttur, þó að vér nefnum
?ueð nafni og í sama þakkarhuga og alla
hma framantöldu, fyrrv. forseta félags
vprs þá séra Jónas A. Sigurðsson og
aera Ragnar E. Kvaran og þá um leið
fyrrv. féhirði vorn, Árna Eggertsson,
sem í nærri 20 ár átti sæti í stjórnar-
uefnd félags vors.
Hverfum svo aftur stundarkorn að
sögu félagsins, en starf þess liðin 40 ár
hefir verið í anda hinnar þríþættu
stefnuskrár þess, sem ykkur er öllum
kunnug, en markmið hennar er fyrst og
fremst það, „að stuðla að því af fremsta
megni, að íslendingar megi verða sem
beztir borgarar í hérlendu þjóðlífi,“ en
það geta þeir vitanlega aðeins orðið, í
fyllsta skilningi orðsins, að þeir leggi
sem ríkastan menningarlegan skerf til
hérlends þjóðlífs, hvort heldur er í Kan-
ada eða Bandaríkjunum. Þess vegna er
einnig í öðrum málsgreinum stefnuskrár
félags vors réttilega lögð áherzla á varð-
veizlu íslenzkrar tungu og bókmennta
hérlendis, og á nauðsyn framhaldandi og
öflugrar samvinnu milli íslendinga yfir
hafið, sem fjölþættust menningartengsl
við ættlandið, þar sem vér eigum vorar
ætternislegu og andlegu rætur.
Stefnuskrá félags vors er framúrskar-
andi vel og skynsamlega túlkuð í snjallri
ritgerð séra Guttorms Guttormssonar,
„Þjóðararfur og þjóðrækni“ í fyrsta ár-
gangi Tímariis vors, er lýkur með þess-
um eftirtektarverðu orðum:
„Skyldur vorar í þjóðræknismálinu
horfa þá svona við, að því er mér virð-
ist. Fyrst er skuldin við þetta land; hún
verður ætíð að skipa öndvegi. En mikil-
vægur hluti þessarar skuldar er í því
fólginn, að vér eigum að gjöra niðja
vora svo vel úr garði, sem unnt er, og
stelum þar engu undan, sem eflt getur
manndóm þeirra, jafnvel þótt það sé
komið heiman frá íslandi. Svo ber hins
að gæta, að ættlandsskuldin er ekki úr
sögunni, þótt vér hugsum fyrst um
skyldur vorar hér.
Ekki er því að leyna, að ef haldið er
í þetta horfið, þá verðum vér enn um
nokkra hríð sérkennilegur hópur eða
ættflokkur í þessu þjóðfélagi, og það
eins fyrir því, þótt vér forðumst allar
öfgar og einræningsskap. Þetta telja
sumir hættulegt. Þeir vilja bræða öll
þjóðarbrotin saman, svo að niðjarnir
verði allir með sömu þjóðareinkennum
og þeim alenskum. Ég held, að þjóð þessi
verði ekkert betur komin, þótt hraðað
sé þeirri sambræðslu. Allir þurfum vér
auðvitað að dragast saman, eiga í sam-
lögum tungumál landsins og allt hér-
lent ágæti. En að vér þurfum um leið
að losast við sérkennin öll, sem segja
til uppruna vors, og renna saman í eina
tilbreytingarlausa þjóðernisflatneskju —
það er annað mál. Ég held einmitt, að
fjölbreytt þjóðlíf verði miklu nýtara.
Kínverjar eru sagðir svo nauðalíkir allir,
að hvítir menn geti varla greint þá í
sundur. Það yrði, held ég, ekkert heilla-
verk, þótt þetta land væri gjört að and-
legu Kínaveldi.“