Vísir - 24.12.1938, Blaðsíða 36

Vísir - 24.12.1938, Blaðsíða 36
34 VÍSIR r ^ María guðs móðir og sjón- hverfingamaðurinn. v.__________________________________) öluatofz S'tance. A dögum Lúðvíks konungs var fátækur sjónhverfingamað- ur, Barnabas að nafni, ættaður frá Compiégne, sem flakkaði frá einni borg til annarar til þess að leika margskonar bragðalistir, sem leikni og hreysti þurfti til. Á markaðsdögum tók hann sér stöðu á torginu og lagði á það gamla, slitna ábreiðu, og er hann bafði dregið að sér bóp barna og iðjuleysingja með ýmsum linittilegum orðatil- tækjum, sem liann bafði lært af gömlum sjónhverfingamanni og ávalt endurtók í sama tón og lán þess að lirófla við einu orði, tók hann sér stöðu á liinn skringilegasta Jiátl og lék ])á list, að reisa pjáturdisk á rönd á nefbroddinum og lialda hon- um þar í jafnvægi. í fyrstu liorfðu menn! á hann eins og þeir léti sér fátt um finnast, en þegar hann stóð 'á höfði og studdi liöndum á jörðu og greip með tánum sex eirkúlur, sem gljáði á í sólskininu, eða þegar hann heygði sig aftur á bak uns liáls og hælar náðu saman og liann þannig varð eins og hjól í laginu og í þessari stöðu lék sér að tólf hnífum, ])á stóðust menn ekki mátið og létu óspart aðdáun sina i ljós, en Smáskildingarnir féllu eins og skæðadrífa á gömlu ábreiðuna lians. En samt var það svo, að Barnabas frá Compiégne, eins og flestir þeir, sem hafa ofan af fyrir sér með því að sýna bragðalistir, átti við hina mestu erfiðleika að stríða. Hann varð að þræla fyrir brauði sínu í sveita síns andlitis og bar í rauninni meira en sinn hluta af þeirri eymd, sem varð hlut- skifti vor manna, vegna breysk- leika forföður vors Adams. I>ví var og svo varið, að hann gat ekki stundað atvinnu sina svo sem hann vikli, þvi að til þess að geta látið liina miklu leikni sína njóta sín, þurfti hann — eins og trén — lúta sól- ar og dags. Á veturna var hann eins og tré sem felt hefir lauf sitt, nakið og hlífðarlaust, og var í raun og veru hálfdauður. Frosin jörðin var sjónhverf- ingamanninum of hörð hvíla. Eins og trjátítan, sem Marie de France getur um, þjáðist hann af hungri og kulda á harðinda- tímum. En þar eð hann var maður einfaldur i sál sinni bar hann þjáningar sínar með þögn og af þolinmæði. Hann hafði aldrei hugleitt að ráði hver er undirrót auðsöfn- unar né liugsað um misrétti það, sem mennirnir eiga við að búa. Hann trúði því statt og stöðugt, að ef í þessu lifi væri að eins við eymd og mótlæti að búa, lilyti að vera betra að vænta í því næsta, og þessi trú var styrkur hans. Hann var ekki af hópi hinna klókvitru, er selja sál sína hinum vonda, hann lagði aldrei guðs nafn við lié- góma, og þótt hann væri ó- kvongaður, girntist hann ekki eiginkonu náunga síns, því að jafnvel þeir, sem sterkastir eru verða að lúta fyrir valdi kon- unnar, eins og vér höfum lært af sögunni um Samson, sem frá er sagt í ritningunni. Yissulega var það eigi svo, að því er hann snertir, að hugur hans væríi á vakli lioldlegra girnda, og honum veittist miklu erfiðara að neita sér um að neyta áfengra drykkja en unað- ar í faðmi kvenna. Þvi að þótt eigi væri hann drykkjumaður þótti lionum gott að drekka sér til hressingar, er heitt var i veðri. Hann var góður maður og guðelskandi og liann var einlægur í aðdáun sinni á hinni heilögu meyju. Þegar hann fór í kirkju hrást það eltki, að liann krypi á kné fvrir framan Maríu- hkneskið og ávaipaði hana með þessum bænarorðum: „Heilaga móðir, vaktu yfir lífi mínu, þar til guði þóknast að kveðja mig á brott héðan, og þegar eg er /liðinn, veittu sál minni gleði Paradísar“. Kvöld nokkurt, er rignt hafði allan daginn og hann þrammaði áfram hryggur og beygður, með eirkúlurnar sínar undir hendinni og hnífana saman vafða í gömlu áhreiðunni, og leitaði skjóls í gamalli hlöðu eða einhverjum slíkum stað, rakst hann á munk nokkurn, sem fór í sömu átt og hann. Þar sem þeir gengu nú samhliða og jafnbratt 1 fóru þeir að rabba saman. ,,Vinur,“ sagði múnkurinn, „hvernig stendur á því, að þú ert grænklæddur frá hvirfli til ilja? Er þvi ef til vill svo farið, að þú lial’ir tekið að þér að leika fíflshlutverk í einhverjum furðulegum sjónleik?" „Nei, faðir, vissulega ekki,“ sagði Barnabas. „Eg heili Barnabas og eg er sjónhverf- ingamaður og leik ýmsar fm’ðu- listir. Væri engin önnur list á- kjósanlegri hér i heimi í mínum augum, ef eg fengi fylli mína dag hvern.“ „Tala þú af varfærni oggætni, sonur,“ sagði munkurinn. „Það er engin köllun göfugri en présta og munlca, því að þeir lofa guð, liina heilögu móður og dýrlingana hverja stund. Líf munksins er eilífur lofgerðar- söngur til guðs.“ Og Barnabas svaraði: „Faðir, eg játa, að eg mælti af einfeldni og fávisi. Vissulega er eigi hægt að gera neinn sam- anburð á stöðu minni og þinni. Og þótt nokkurs sé um þá list vert, að geta lialdið priki með peningi á endanum, í jafnvægi á nefbroddinum, þá verður hæfileikinn til þess að leika shka list á engan hátt borinn saman við hæfileika þína. Faðir, feginn vildi eg mega lilýða messu á degi hverjum, eijikanlega hinn- ar Heilögu meyjar, en hana á- kalla eg í bænum mínum af hinni dýpstu trúarlotningu. Fúslega mundi eg hætta að stunda þá atvinnu, sem hefir gert nafn mitt kunnugt frá Sois- sons til Beauvais, i á sjöupda hundrað borgum og þorpum, ef eg ætti þess kost að ganga í klaustur.“ Einlægni sjónhverfinga- mannsins hafði sín áhrif á munkinn, og þar sem hann skorti eigi [ dómgreind, þóttist hann sjá að Barnabas væri einn í hópi sannleiksleitandi sálna, sem Drottinn vor héfir um sagt: „Friður sé með þeim á jarðríki.“ Og munkurinn svaraði Barnabas því á þessa leið: „Barnabas, vinur minn, kom þú með mér og eg skal sjá um, að þú fáir vistarveru í klaustr- inu, ]>ar em eg er ábóti. Guð, sem lciddi Maríu yfir eyðimerk- ur Júðalands, lét /þig verða á vegi mínum, svo að þú gætir frelsast undir minni hand- Ieiðslu.“ Þannig atvikaðist það, að Barnabas gerðist munkur. í munkaklaustrinu, sem liann fekk inngöngu i, lofsungu munkarnir liina heilögu meyju af miklum innileik og hátíð1- leik, og hver um sig var einlæg- ur og trúfastur i dýrkun sinni og helgaði Maríu guðs móður alla þá þekkingu og leikni, scm þeir fyrir guðs náð höfðu orðið aðnjótandi. Ábótinn sjálfur samdi bækur og skj’ifaði á fræðimannlega vísu um allar dygðir guðs móð- ur. Bróðir Móritz skrifaði rit- gerðir ábótans á pergament af jiiikilli leikni, en bróðir Alex- ander skreytti blöðin með fin- gerðum smámyndum sem sýndu drotningu himinsins sitj- andi í sæli Salomons en við það lágu fjögur ljón á verði. Voru myndir þessar gerðar af list- fengi og Iiagleik. Yfir höfði liennar var dregmn geislahaug- ur en þar yfir flugu sjö dúfur, sem láknuðu hinar sjö gjafir heilags anda: Guðsóttann, guð- ræknina, þekkinguna, valdið, dómgreindina, skilninginn og viskuna. Með lienni voru sex gullliærðar meyjar: Auðmýkt, Forsjálni, Einvera, Virðing, Sakleysi, Sjálfsvirðing. Á öðru blaði liafði bróðir Alexandev málað mynd af Evu í nálægð Maríu, svo að menn gæti séð samtimis syndina og viðreisn syndarans, auðmýkt konunnar, og upphafningu hinnar heilögu meyjar. Meðal hinna mikils metnu og lofuðu mynda í bók- inni voru: Brunnurinn, Lindin, Liljan, Máninn, Sólin. Lukti garðurinn, sem frá segir í lof- kvæðum Salomons, Hlið him- insins og Borg guðs. En allar þessar fögru táknmyndir voru jmiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiitimiiiiiiiimmm I CLEÐILEC IICMSLI iiiiiMiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimm * »

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.