Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2008, Page 136

Byggt á raunverulegum sætafjölda flugfélaga
og 80% sætanýtingu.
Reykur eða réttara sagt sót frá flugvélum sést varla
nú til dags. Hönnun, framleiðsla og viðhald á
hreyflum flugvéla er í dag margfalt betri en var
fyrir 40 árum. Eldsneytiseyðsla farþegaþotna er að
jafnaði 70% minni en var árið 1970 og fer hún áfram
minnkandi. Talið er að á árabilinu 2020-2030 muni
þurfa 50% minna eldsneyti en þarf í dag til að
flytja einn farþega einn kílómetra. Minni elds-
neytiseyðsla þýðir minni losun á gróðurhúsaloft-
tegundum. Þekktasta lofttegundin er koltvísýr-
ingur (C02) og er myndun hans í réttu hlutfalli við
eldsneytiseyðslu eða 3,16 kg af C02 fyrir hvert kg af
þotueldsneyti. Eina færa leiðin til að minnka losun
á C02 er því að bæta eldsneytisnýtinguna.
Þotuhreyflar losa einnig önnur mismikið skaðleg
efni en C02 s.s. nituroxíð (NOx), vatnsgufu, bren-
nistein og sótefni. Losun á þessum efnum í þeirri
flughæð sem þotur fljúga í er og talin vera skaðlegri
en á jörðu niðri en ekki er fullljóst hve miklu það
skiptir.
Útblástursheimildir í flugi
Heildarútblástur frá flugi innan ESB jókst um 87% milli áranna 1990 og 2005, en samt er
útblástur flugs ekki nema um 3% of C02 útblæstri innan sambandsins. Spár um vöxt í
flugi eru þartnig að þrátt fyrir tækniframfarir og rekstrarhagræðingu er talið að flug verði
ábyrgt fyrir allt að 5% af hlýnun árið 2050. Leitast hefur við að ná samstöðu innan
Alþjóðaflugmálastofnunarinnar (ICAO) um hvernig draga megi úr losun gróðurhúsa-
lofttegunda í flugi og flug leggi sitt af mörkun til að draga úr hlýnun. Sameiginleg
niðurstaða er ekki enn í sjónmáli en unnið er að málinu innan ICAO, enda um alþjóð-
legan vanda að ræða sem varla verður takmarkaður við einstök landsvæði.
A meðan unnið er að málinu inna ICAO hefur Evrópusambandið (ESB) samþykkt að fella
allt flug innan og til og frá Evrópu árið 2012 undir tilskipun 2003/87/EC um viðskipta-
kerfi með losunarheimildir gróðurhúsalofttegunda. I ársbyrjun 2008 skipaði samgöngu-
ráðherra íslands stýrihóp sem ætlað var að meta heildrænt áhrif kvótasetningar á losun
C02 í flugi hérlendis. Skuldbindingar vegna viðskiptakerfisins hafa enn sem komið er
ekki haft áhrif á Islandi, en ljóst er að mestallt flug á vegum íslenskra flugrekstraraðila
mun falla undir gildissvið tilskipunarinnar. Eins og tilskipunin var samþykkt er ekki gert
ráð fyrir neinum undanþágum sem gætu skipt máli til að koma á móts við sérstakar
aðstæður einstakra þjóða heldur skal eitt yfir alla ganga. Með þátttöku íslands verður því
væntanlega um verulegt framlag flugsins að ræða til takmörkunar útblásturs gróður-
húsalofttegunda þar sem útblástur í flugi vegur hlutfallslega miklu mun meira en þau 3%
sem nefnd eru hér að ofan. Það er ekki vegna þess að íslensk loftför séu með meiri út-
blástur en annars staðar heldur vegna þess að iðnaður sem losar gróðurhúsalofttegundir
er miklu mun minni hérlendis en innan ESB.
Losunarheimildum verður í upphafi bæði úthlutað ókeypis samkvæmt tilteknu
árangursviðmiði flugrekenda sem fljúga á svæðinu og eins með uppboðum. Með tím-
1 3 4
Arbók V F I /T F I 2008