Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2008, Síða 308

var eins og við manninn mælt, nokkrum vikum síðar kom stormur sem líklega hefði fellt
bygginguna. Þessi maður tók ábyrgð og leiðrétti mistök sín.
Þriðja dæmið var hótel í Missouri með stóru anddyri sem náði upp um allar hæðir
hótelsins og í miðju rýminu voru tvær brýr sem spönnuðu milli hæða þvert yfir and-
dyrið. Á nýjárskvöldi söfnuðust hundruð manna saman á brúnum sem þoldu ekki álag-
ið og hrundu. Fjöldi fólks dó. Ástæðan var að verktakinn hafði viljað spara sér kostn-
aðinn af dýru burðarvirki svo hann hengdi neðri brúna í þá efri og þetta var samþykkt
án þess að endurútreikningar færu fram. Þeir sem voru ábyrgir misstu leyfi sín í fylkinu
en fóru yfir í næsta fylki og fengu sér vinnu þar. Það geta allir gert mistök en það er sið-
ferðisbrestur að gangast ekki við þeim. Áhættumat í verkefnum getur verið flókið og það
er mjög margt sem þú getur átt von á að geti gerst og manni getur yfirsést margt.
Náttúran
Nú hafa íslendingar staðið í umdeildum stórvirkjunarframkvæmdum. Hvað finnst þér
um þær?
Ef þú vilt vinna land eða ná í náttúrulegar auðlindir skiptir miklu máli hvernig það er
gert. Það er ábyrgðarhlutur að opna landið og ná í auðlindina. Markmiðið ætti að vera að
ganga frá með eins góðum hætti og mögulegt er. Þegar til dæmis kolanáma er opnuð ertu
líka að opna inn í grunnvatnsganga og getur mengað grunnvatn. Það er hægt að koma í
veg fyrir slíkt en margir framkvæmdaaðilar vilja spara og stytta sér leið í þessu tilliti. Mitt
mat er að kostnaður við verkefni sé allur sá kostnaður sem til fellur við að að ná í auð-
lindina og ganga frá eftir sig. Þið hér á Norðurlöndum gerið þetta miklu betur en við
höfum gert í Bandaríkjunum. Stórvirkjunarframkvæmdir ykkar eru mikilvægar en það
skiptir öllu máli að rétt sé á málum haldið.
Menn hafa bent á að í fyrstu Mósebók er hebreska sögnin sem notuð er yfir „að
drottna yfir jörðinni", og á að lýsa tilgangi mannkyns að einhverju marki, sama sögn
og er notuð yfir „að nauðga". Hvernig samræmist köllun þin nýtingu jarðarinnar?
Eg myndi segja að við höfum í mörgu „nauðgað" jörðinni en ég trúi því ekki að okkur sé
ætlað að umgangast hana með þeim hætti. Eg tel að okkur sé ætlað að nýta hana með
skynsamlegum hætti og að hún sé í vissum skilningi til fyrir okkur að nýta hana og njóta
hennar. Eg held að Guð hafi ekki skapað okkur og heiminn fyrir okkur til að svívirða
jörðina og það er alveg klárt að það væri ekki í anda Krists. Ég held að skylda okkar sé
að vernda jörðina. Margir hafa talið að vísindi og guðfræði eigi ekki samleið og hjá bók-
stafstrúarmönnum fer þróunarhyggja og guðstrú líklega ekki saman, en ég sé þetta ekki
sem vandamál og tek Biblíuna ekki bókstaflega í þessum skilningi.
Tekur þú hagfræði- og verkfræðiþekkingu bókstaflega?
Suma þætti tek ég bókstaflega en það er líka margt sem er túlkun eða „besta ágiskun".
Verkfræðingar og raunvísindamenn halda vissulega í eitt og annað en þekking okkar er
alltaf að breytast. Margt af því sem við trúðum áður vitum við nú að stenst ekki. Við
sjáum til dæmis að vísindamenn miðaldakirkjunnar trúðu margir á jarðmiðjukenninguna
en nú vitum við að hún á ekki við rök að styðjast. Stórfengleg verkþekking hefur búið
með mönnun lengi, sjáðu til dæmis egypsku píramídana, Stonehenge í Englandi og
Péturskirkjuna í Róm, allt eru þetta verkfræðilegar undrasmíðar forn- og miðaldamanna.
Vísindaleg þekking er alltaf að breytast en sumt mun líklegast ekki breytast. Þannig er og
verður vatnsmólikúl alltaf eins. Núna trúum við því að heimurinn hafi orðið til í Stóra
hvelli en vitum það ekki, það virðist hins vegar líklegt í ljósi stærð- og eðlisfræðinnar.
Sama gildir um hagfræði- og verkfræðiþekkingu. Sumt helst, annað breytist.
3 0 6
Arbók VFl/TFl 2008