Neytendablaðið - 01.12.1991, Blaðsíða 7

Hátíð Ijóss og friðar?
hátíð út á krítarkort
og safna skuldum eins og lánstraustið
frekast þolir.
Hermann er hugarfóstur Ammundar
Backmans og aðalsöguhetja í skáldsögu.
En allar tölur benda til þess að Hermann
eigi sér ótal þjáningarbræður og -systur í
raunveruleikanum. Fyrir þessi jól eins og
undanfarin jól.
Miðað við upplýsingar greiðslukorta-
fyrirtækjanna þenja margir greiðslukortin
sín til hins ítrasta og út fyrir það vegna
jólanna. Velta í ýmsum greinum smásölu
tvöfaldast og þrefaldast í desember miðað
við meðaltal annarra mánaða. Kaupmenn
og þjónustuaðilar leggja allt kapp á að
koma vöru sinni á framfæri við neytendur.
Allir eru með jólagjöfina í ár. Tekjur fjöl-
miðla af auglýsingum tvöfaldast gjarna í
desember. Jafnvel meira. Auglýsingaboð-
skapurinn hellist yfir þjóðina í gegnum
fjölmiðla með ótrúlegum krafti. Og með
gríðarlega miklum kostnaði, sem gert er
ráð fyrir í vöruverðinu.
„Kominn desember enn einu sinni.
Hermann fann fyrir ónotum og kvíða.
Einhvem veginn var eins og þessi mesti
annatími ársins kæmi honum alltaf í opna
skjöldu. Hann var aldrei viðbúinn. Skelf-
ing líður tíminn hratt og hraðar með
hverju ári. Það má nú segja.“
Söguhetju Ammundar Backmans líður
ekki vel. Jólin vekja hvorki hjá honum
fögnuð né tilhlökkun. Enda fara jólin
meira og minna fyrir ofan garð og neðan
hjá Hermanni vegna þess gífurlega undir-
búnings sem hann leggur í hátíðina. Hann
á eftir að rífa niður vegg, teppaleggja og
mála. Undirbúningurinn eða áætlanir um
hann standa vikum saman og Hermann
gengur ekki frá málningarverkfæmm fyrr
en ættingjamir koma í matinn á aðfanga-
dagskvöld. Hátíðin tekur af á svipstundu.
Eftirmálinn tekur vikur og mánuði.
Reikningamir koma eftir á.
■ Kortajól
Það gekk ekki þrautalaust að fá upplýs-
ingar um hver greiðslukortanotkun lands-
manna var í desember í fyrra. Greiðslu-
kortafyrirtækin, sem bæði em að stórum
hluta í eigu almennings, kærðu sig ekki
um að upplýsa Neytendablaðið ítarlega
um úttektir í desember í fyrra. Þau féllust
hins vegar á að greina frá því hver hlut-
Velta í ýmissi smá-
söluverslun tvöfald-
ast og þrefaldast í
desember miðað við
meðaltal annarra
mánaða. Enda
leggja auglýsendur
hálfu meira kapp á
að ná til neytenda í
desember en ella.
fallsleg aukning úttekta hefði verið í des-
ember miðað við meðaltal annarra mánaða
og þannig má sjá hvað þjóðin hefur tekið
út á plastkortin sín til þess að geta haldið
gleðileg jól.
Talsmaður Kreditkorta hf. (Eurokort)
hefur staðfest að úttektir á Eurokort í des-
ember í fyrra námu um það bil 1,2 milj-
örðum króna. Aðra mánuði ársins tóku
korthafar hins vegar út um 800 miljónir
króna á mánuði. Aukningin er urn 50 af
hundraði.
Uttektir á Visakort námu um það bil 3,6
miljörðum króna í desember í fyrra, sam-
kvæmt áætlun Neytendablaðsins. Visa-
korthafar tóku út 2,4-2,5 miljarða að
meðaltali aðra mánuði ársins. Aukningin
nemur um 50 af hundraði.
Samtals tóku íslendingar þá nær fimm
miljarða króna út á greiðslukort í desem-
ber í fyrra, það er eftir 12. desember. Það
er einn áttundi hluti ársúttektarinnar þótt
tólf mánuðir séu í árinu. Vakin er athygli
á að hér er um meðaltal að ræða, sem þýðir
að sumir auka úttektir sínar í desember
mun meira en þessar tölur gefa til kynna.
■ Vanskil verða greiðsludreifing
Laun fólks hækka hins vegar yfirleitt ekki
um 50 af hundraði í desember og venju-
bundnu reikningamir láta sig ekki vanta í
desember fremur en í öðrum mánuðum.
Flest launafólk fær að vísu svonefnda
jólauppbót, en hún er aðeins lítilleg aukn-
ing hjá flestum, einkum þegar búið er að
taka af henni skatt. Það fer því ekki hjá því
að margir lendi í vanskilum með greiðslu-
kortin sín eftir jól. Úttektirá tímabilinu 12.
desember til 18. janúar koma til greiðslu
2. febrúar. Að sögn talsmanns Kreditkorta
hf. aukast vanskil þá verulega frá því sem
venja er. Viðmælandi blaðsins hjá Visa
vill á hinn bóginn gera minna úr vanskil-
unum. Annað þungt vanskilatímabil renn-
ur upp eftir sumarleyfi fólks. Þetta er
meginástæðan fyrir því að Kreditkort tóku
upp svonefnda greiðsludreifingu, sem
þýðir að viðskiptamenn geta dreift
greiðslum sínum á þrjá mánuði, tvisvar á
ári. Kjörin á dreifingunni eru sambærileg
við lán í banka. í kjölfarið tók Visa ísland
upp sambærilega þjónustu. Nú heita van-
skil ekki lengur vanskil heldur greiðslu-
dreifing eða fjölgreiðslur.
►
7
NEYTENDABLAÐIÐ - Desember 1991