Neytendablaðið - 01.11.2000, Blaðsíða 12

Neytendur á nýrri öld
Ólafur H. Torfason þingritari, Jóhannes Gunnarsson formaður Neytendasamtak-
anna, Ólína Þorvarðardóttir þingforseti ogJón Magnússon fyrrverandi varaformað-
ur Neytendasamtakanna. Hann lét af stjórnarsetu á þinginu eftir áralangt staif.
sett fram við stefnumörkun opinberrar
nefndar sem skilaði áliti til viðskiptaráð-
herra um neytendastefnu árið 1999, og
samþykktu stjómvöld álit nefndarinnar.
Upplýsingamiðstöð neytenda er meðal
annars nauðsynleg til að tryggja eðlilegt
upplýsingastreymi til neytenda um mark-
aðinn og það sem í boði er. Neytenda-
samtökin telja eðlilegast og hagkvæmast
að þetta verði gert með þjónustusamn-
ingi stjórnvalda við Neytendasamtökin
og að samtökin annist rekstur Upplýs-
ingamiðstöðvar fyrir neytendur sem yrði
opin öllum. Nú þegar starfrækja Neyt-
endasamtökin upplýsingaþjónustu fyrir
félagsmenn sína þar sem þeir geta fengið
upplýsingar um vöru og þjónustu áður en
varan og/eða þjónustan eru keypt. Nauð-
synlegt er að auka þessa þjónustu og
opna hana öllum. Slík upplýsingamiðlun
mun spara neytendum mikið og stuðla að
betri og hagkvæmari innkaupum og er
því þjóðhagslega hagkvæm.
Neytendasamtökin telja að upplýs-
ingamiðstöð neytenda þurfi meðal annars
að geta miðlað til neytenda upplýsingum
um verð og gæði á vörum og þjónustu,
um lagalegan rétt neytenda, upplýsingum
um fjármál, tryggingar og húsnæðismál.
Eftiriitsstofnanir gagnrýndar
Sérstaklega var fjallað um hlutverk eftir-
litsstofnana á þinginu og í stefnu samtak-
anna segir að Samkeppnisstofnun og
Formaður kosinn
Sú breyting var gerð á lögum samtak-
anna á þinginu að verði tveir eða fleiri í
framboði til embættis formanns verður
efnt til atkvæðagreiðslu þar sem allir
félagsmenn eiga kost á að greiða at-
kvæði.
Sem kunnugt er var kosið á milli Jó-
hannesar Gunnarssonar og Sverris Arn-
grímssonar til formanns og var Jóhann-
es endurkjörinn formaður með lals-
verðum yfirburðum. Sverrir situr eftir
sem áður í stjórn samtakanna. Jón
Magnússon lét af embætti varafor-
manns á þinginu og var Markús Möller
hagfræðingur kjörinn varaformaður í
hans stað.
Þingið kýs 21 fulltrúa í stjórn víðs-
vegar af iandinu. Auk Jóhannesar og
Markúsar eiga eftirtaldir sæti í stjórn-
inni:
Anna G. Árnadótlir, Egilsstöðum
Áslaug Ragnars, Reykjavík
Berghildur Reynisdóttir, Borgarnesi
Björn Guðbrandur Jónsson,
Reykjavík
Brynhildur Briem, Reykjavík
Fjármálaeftirlitið þurfi að starfa með
nrun ákveðnari hætti en þessar stofnanir
hafa gert hingað til. Stofnanirnar starfa
báðar á þannig vettvangi að þær þurfa að
bregðast skjótt við óeðlilegum aðstæðum
á markaði og gagnrýnisverðum verð-
hækkunum. Reyndin hefur sýnt að stofn-
anirnar hafa ekki brugðist við í tíma, en
það hefur haft þær afleiðingar að neyt-
endur standa frammi fyrir orðnum hlut,
ekki er lengur svigrúm til athugasemda
og enn síður til aðgerða.
Neytendasamtökin telja mjög brýnt að
sett verði ákvæði í lög um ofangreindar
eftiriitsstofnanir og að þeim verði gert að
afgreiða mál sem hraðast og innan
ákveðinna tímamarka. Þá ítreka Neyt-
endasamtökin þá skoðun sína að Sam-
beinni kosningu
Erlín Karlsdóttir, Selfossi
Fjóla Osk Gunnarsdóttir, Reykjavík
Heimir Davíðsson, Selfossi
Helgi Haraldsson, Akureyri
Jón Karlsson, Sauðárkróki
Margrét Ríkharðsdóttir, Akureyri
Mörður Ámason, Reykjavík
Olafur Sigurðsson, Hafnarfirði
Ragnhildur Guðjónsdóttir,
Reykjavík
Sigurður Pétursson, Reykjavík
Sverrir Amgrímsson, Kópavogi
Valdimar K. Jónsson, Reykjavík
Þorgerður Einarsdóttir, Isafírði
Þráinn Hallgrímsson, Kópavogi
Stjórnin hefur kosið sjö manna fram-
kvœmdastjórn. I henni sitja:
Jóhannes Gunnarsson formaður
Markús Möller varaformaður
Valdimar K. Jónsson gjaldkeri
Sigurður Pétursson ritari
Ragnhildur Guðjónsdóttir
Sverrir Amgrímsson
Þráinn Hallgrímsson
keppnisstofnun eigi að heyra beint undir
viðskiptaráðherra og leggja eigi Sam-
keppnisráð niður.
Persónuvernd og neytendalöggjöf
I stefnunni er meðal annars fjallað um
persónuvernd neytenda. Þar segir að
mikilvægt sé fyrir neytendur að þeir geti
fengið að vera í friði með innkaup sín án
þess að eiga á hættu að seljendur hafi
upplýsingar um innkaup og neysluvenjur
einstaklinga. Stjómvöld eru hvött til þess
að tryggja að þessi lágmarks-persónu-
vernd sé viðhöfð.
Gildi neytendafræðslu í skólum er ít-
rekað í stefnu samtakanna og í umfjöllun
um umhverfismál eru sveitarfélög hvött
til þess að auðvelda fólki flokkun sorps
og stuðla að því að sem mest sorp verði
endurnýtt.
Þingið lýsti ánægju sinni með að al-
þingi skuli nú loks hafa sett nokkur
grundvallarlög sem snerta hagsmuni
neytenda og lengi hefur verið beðið eftir.
Um er að ræða ný lög um lausafjárkaup,
lög um þjónustukaup og lög um hús-
göngu- og fjarsölu.
Hins vegar munu samtökin áfram
knýja á alþingi um að afgreiða tvö mikil-
væg lagafrumvörp sem ítrekað hafa verið
lögð fyrir an þess að hljóta afgreiðslu.
Nauðsynlegt er að mati samtakanna að
setja lög um innheimtustarfsemi þar sem
skýrt verði kveðið á um ýmis réttindi
skuldara gagnvart innheimtumönnum.
Samtökin telja einnig brýnt að sett verði
lög um ábyrgðarmenn til þess að tryggja
betur stöðu ábyrgðarmanna. Ennfremur
krefjast Neytendasamtökin þess að al-
þingi setji lög um greiðsluaðlögun mjög
skuldsetts fólks.
Fákeppni og hátt verðlag
Ýtarlega er fjallað um samkeppnismál og
verðlag á Islandi í stefnu samtakanna.
12
NEYTENDABLAÐIÐ - nóvember 2000