Neytendablaðið - 01.11.2000, Blaðsíða 20

Gæðakönnun
Góðir skannar á lágu verði
Við birtum hér nýja gæða-
könnun sem Intemational
Consumer Research and Test-
ing hefur gert á átta skönnum.
Á heimasíðu Neytendasam-
takanna (ns.is) er markaðs-
könnun þar sem finna má
upplýsingar um 29 skanna
sem hér eru til sölu (nota þarf
lykilorðið „neytandi").
Skannar flytja myndir og
texta á stafrænt form svo unnt
sé að meðhöndla efnið í tölv-
um og öðrum rafeindatækj-
um. Gæði skanna hafa aukist
og verð lækkað svo það er
flestum viðráðanlegt. Skannar
fást hér á bilinu um
5.600-52.000 kr. og sumir
hinna ódýrari fengu háar ein-
kunnir í gæðaprófum.
Skönnum má skipta í fjóra
flokka eftir notkun: Litla
handskanna, síðuskanna (sem
0RÐALISTI
Dpi: Dots per inch, sjá
p.á.t.
Lpi: Lines per inch, línur á
tommu. 150 lpi samsvara
300 p.á.t.
p.á.t.: Punktar á tommu
(tomma er 2,54 cm). Ymist
skammstafað dpi eða ppi á
ensku. Talan merkir upp-
lausn myndar, hve skörp
hún er.
Ppi: Pixels per inch, sjá
p.á.t.
OCR (Optical Character
Recognition): Forrit sem
getur breytt letri á skann-
aðri mynd í stafrænan
texta til að nota í rit-
vinnsluforriti.
Upplausn: Skerpa myndar,
yfirleitt gefin upp í p.á.t.
USfí (Universal Serial
Bus): Búnaður sem getur
tengt tölvur við jaðartæki
eins og skanna, prentara
o.fl. á hraðvirkari og af-
kastameiri hátt en eldri
tengi.
draga gegnum sig blað),
filmuskanna og flatskanna
(flatbed-scanner). Hér er fjall-
að um hina síðastnefndu sem
hirða mynd og áferð af flötum
hlutum og eru einkum notaðir
til að skanna myndir og texta
á pappír.
Flatskannarnir vinna eins
og ljósritunarvélar. Fyrir-
myndin er sett ofan á gler-
plötu, loki brugðið yfir og
ljósgjafi rennur undir. Mynd-
lesari (oftast CCD, Charged
Coupled Device) breytir ljós-
merkjum í rafeindamerki og
býr til stafræna mynd sem
vinna má með í tölvu og vista
á diski. Á skjánum er unnt að
skoða og vinna hana með sér-
stökum forritum, stækka eða
minnka, breyta útliti og formi,
taka út úr henni eða bæta við
hana. Loks er hægt að prenta
myndina út, senda hana með
tölvupósti eða setja hana á
síðu á veraldarvefnum.
Þrátt fyrir notkun leiðrétt-
inga- og myndvinnslubúnaðar
er ekki alltaf hægt að lagfæra
eftir á og því er hagstætt að
að skanna rétt í upphafi og
skilja hvemig tækin vinna.
Þrír tækniþættir skipta höf-
uðmáli um myndgæði skanna:
Upplausn, litardýpt og mett-
un. Fjórði þátturinn sem ræð-
ur mestu um heildargæði tæk-
isins er skönnunarhraðinn.
Sé verið að skanna mynd
sem á að fara í gæðaprentun í
prentsmiðju er nauðsynlegt að
ráðfæra sig við fyrirtækið um
litastillingar og í hvaða formi
á að skila henni. Oftast vilja
þær fá myndirnar í sérstak-
lega skilgreindum CMYK-lit-
um og vistaðar sent TIFF eða
EPS, en til heimilisnota og á
netinu eru aftur á móti oftast
notaðir RGB-litir og myndir
vistaðar sem JPG eða GIF.
Möguleikar og hæfni
Flestir skannar á almennum
markaði geta að hámarki
skannað efni í A4-stærð
(21x29,7 cm). Alla 29 skann-
ana til sölu hérlendis var hægt
að nota við Windows 95/98
kerfi á PC-tölvum og 14
þeirra við MacOS kerfi. Nið-
urstöðurnar í gæðakönnuninni
voru mjög sambærilegar hvaða
stýrikerfi sem notað var.
Skannarnir ráða misvel við
verkefnin. Stundum er skerpu
ábótavant en stundum litum
eða birtuandstæðum
(kontröstum). Með mynd-
vinnsluforritum er hægt að
lagfæra skannaðar myndir og
breyta þeim. Sumum skönn-
um fylgja einföld slík forrit,
önnur er unnt að fá ókeypis á
netinu en hin fullkomnari
kosta nokkra tugi þúsunda
króna.
Alla skannana í gæðakönn-
uninni og 20 af skönnunum í
markaðskönnuninni er unnt
að tengja við tölvu með USB-
tengi, sem er hraðvirkara en
fyrri gerðir. Langflestar PC-
og Macintosh-tölvur fram-
leiddar síðustu tvö ár eru með
USB-tengi, en þau eru oft
upptekin við annað. Suma
skanna er því jafnframt hægt
að tengja „parallel“-tengjum
en best er að þau séu þá tvö
svo annað geti séð um prent-
arann en hitt um skannann.
Verðið
Verðbilið er mikið. Sé verið
að leita að einföldum skanna
fyrir heimili eða smærri fyrir-
tæki og stofnanir er hægt að
fá góð tæki fyrir innan við 10
þús. kr. Á innan við 20 þús.
kr. eru mörg afbragðs tæki.
Dýrustu tækin á almennum
markaði kosta um 45-52 þús.
Skönnun á litaspjaldi er metin með tilliti til Ijósmagns, andstœðna, litmettunar og skerpu.
20
NEYTENDABLAÐIÐ - nóvember 2000