blaðið - 14.11.2006, Blaðsíða 42

NÓVEMBER 2006
blaöið
Verölaun Jónasar Hallgrímssonar
Mennlamálaráðherra afhendir verðlaun Jónasar Hallgrímssonar
auk tveggja sérstakra viðurkenninga fyrir störf í þágu íslensks
máls á degi íslenskrar tungu þann 16. nóvember milli klukkan 16
og 17. Dagskráin fer fram í sal Hjallaskóla í Kópavogi og eru allir
velkomnir á meðan húsrúm leyfir.
Landakotsskóli 110 ára
Þess var minnst með hátíðlegum hætti á laugardag að 110
ár eru liðin frá því að kennsla hófst í Landakoti. Gestum og
gangandi gafst tækifæri til að skoða skólann og gamlir nem-
endur samfögnuðu með þeim yngri. Um 140 nemendur í
11.-10. bekk stunda nám í skólanum auk 5 ára bekkjardeildar.
Útiskólastofa
Norðlingaskóla
Útiskólastofa Norðlingaskóla í
Björnslundi í Norðlingaholti verður
•^ormlega opnuð á degi íslenskrar
tungu 16. nóvember næstkomandi
klukkan 14:30. Gengið verður í
skrúðgöngu frá skólanum í úti-
kennslustofuna þar sem gestir fá
tækifæri til að skoða hana. Síðan
verður brugðið á leik og nemendur
skólans bjóða upp á léttar veitingar.
Unnið hefur verið að uppsetningu
stofunnar undanfarið ár en mark-
"^miðið með henni er að komast út úr
hefðbundnum skólastofum og nýta
umhverfið meira í námi og kennslu
nemenda. Jafnframt er markmiðið
að nemendur öðlist færni í að nota
umhverfi sitt í öllu sínu námi og í
tengslum við sem flestar greinar.
Einnig stendur til að semja og
hanna námsefni og byggja upp
upplýsinga- og kennsluvef. Ætlunin
er að vinna hann með það fyrir
augum að sem flestir skólar sem
áhuga hafi á geti nýtt sér hann.
'-Fræðsla um
vímuefni
Um þessar mundir bjóða Heimili og
skóli og Lýðheilsustöð foreldrum
nemenda í 9. og 10. bekk að sjá
skemmtifræðsluna Hvað ef í Hafn-
arfjarðarleikhúsinu. Fyrsta sýningin
var í gær og verður hún endurtekin
í kvöld og annað kvöld.
Fjölmargir nemendur í 9. og
10. bekk hafa séð sýninguna í
skólatíma en það er nýlunda að for-
eldrum gefist færi á að sjá hana.
í sýningunni er fjallað um ýmsar
staðreyndir um neyslu vímuefna og
er markmiðið að sýna unglingunum
að þeir hafa val og hve alvarlegar
afleiðingar saklausar ákvarðanir
geta haft í för með sér.
Hægt er að nálgast frekari upplýs-
ingar um sýninguna á vefsíðu Lýð-
heilsustöðvar lydheilsustod.is og
Heimilis og skóla heimiliogskoli.is.
Ofbeldi
gegn börnum
Porbjörg Sveinsdóttir, BA í sálfræði,
mun fjalla um viðbrögð við ofbeldi
og vanrækslu á börnum í fræðslu-
fyrirlestri í Breiðagerðisskóla í
kvöld klukkan 20. Fyrirlesturinn er
einkum ætlaður leikskólakennurum
og öðru starfsfólki leikskóla.
Þorbjörg er höfundur bókarinnar
Verndum þau ásamt Ólöfu Ástu Far-
estveit og er fyrirlesturinn byggður
efni hennar. Einnig mun hún fjalla
um hagnýtt gildi bókarinnar fyrir
leikskólafólk.
Aðgangseyrir er 800 krónur sem
rennur í Rannsóknarsjóð leikskóla.
Fyrirlesturinn er á vegum skólamála-
nefndar Félags leikskólakennara.

\ /Tp ^ ffL*« Ji
W WM: -v h
m
I : •• ■ % '**■—~ & Æ - '• \ . ' Iriff" «r Wmsk
Mikil breyting hefur
orðið til batnaðar á
mötuneytisþjónustu í
grunnskólum Reykja-
víkur á undanförnum árum og
nú er boðið upp á heitar máltíðir í
hádeginu í nær öllum skólum.
Árið 2002 ákváðu fræðsluyfirvöld
Reykjavíkurborgar að allir nem-
endur í grunnskólum borgarinnar
skyldu eiga kost á heitri máltíð frá
og með haustinu 2004. Skólaárið
2005-2006 gátu alls 32 almennir
grunnskólar af 35 boðið öllum bekkj-
um upp á að kaupa heita máltíð úr
skólamötuneyti í hádeginu. Tveir af
hverjum þremur nemendum nýttu
sér mötuneytin á síðasta skólaári og
vekur eftirtekt að þeim fækkar hlut-
fallslega eftir því sem nemendurnir
verða eldri. Þannig nýttu 87 prósent
nemenda í 1.-4. bekk mötuneytin, 73
prósent í 5.-7. bekk og 43 prósent í 8,-
10. bekk.
Elstu nemendurnir ekki
vanir skólamáltíðum
Jóhanna Eyrún Torfadóttir, ráð-
gjafi fyrir skólamötuneyti á mennta-
sviði Reykjavíkurborgar, segist ekki
hafa skýringu á reiðum höndum á
þessu en telur að þetta kunni að skýr-
ast af því að eldri börnin ráði meira
um hvort þau nýti sér mötuneytin
eða ekki.
„1 mörgum skólum hafa elstu börn-
in heldur kannski ekki vanist því
að hafa heitar skólamáltíðir þannig
að ég gæti alveg trúað að þetta gæti
breyst með árunum eftir því sem það
verður meiri hefð fyrir skólamáltið-
um,“ segir Jóhanna.
Hamborgari í uppáhaldi Tryggvi Kolbeinsson og Jakob Pétursson ísjö ára
bekk í Árbæjarskóla gæddu sér á fiski í karrii með kartöflum og grænmeti
þegar blaðamann bar að garði. Tryggvi segist oft borða í mötuneyti skólans,
enda sé maturinn góður og er uppáhaldsmaturinn hans hamborgari
Maturinn misjafn Kristrún Kolbeinsdóttir og Ástríður Gísladóttir íátta ára bekk.
Ástríður segir að maturinn í skólanum sé misjafn, stundum sé hann góður og
stundum vondur. „Mér finnst best að fá grjónagraut og fiskur er líka stundum
góður," sagði Ástríöur viö blaðamann og fékk sérbita af karríleginni ýsu.
Eldd er nóg að bjóða upp á heitan
mat í skólum heldur þarf einnig að
gæta að þvi að hann uppfylli kröfur
um gæði og hollustu. Að sögn Jó-
hönnu er það í höndum yfirmanns
mötuneytis í hverjum skóla að útbúa
matseðilinn en til eru handbækur frá
Lýðheilsustöð um skólamötuneyti
bæði fyrir leikskóla og grunnskóla.
„Þegar ég er á ferðinni hvet ég
náttúrlega til þess að það sé stuðst
við þessar handbækur en það er í
raun og veru ekki til stefna fyrir alla
grunnskóla frá menntasviði enn sem
komið er en það er verið að vinna i
þvi,“ segir Jóhanna.
Ofnæmi og óþol eldist af börnum
Starf hennar sem ráðgjafi felst
einnig í því að aðstoða við að koma
upp skilvirku innra eftirliti í mötu-
neytunum. Þá þarf hún einnig að
huga að sérþörfum barna sem haldin
eru fæðuofnæmi eða fæðuóþoli.
„Ég fæ aðallega fyrirspurnir frá
Jeikskólunum og mín reynsla er sú
að leikskólarnir reyna eins og þeir
mögulega geta að koma til móts
við allar þarfir tengdar ofnæmi eða
óþoli,“ segir Jóhanna og bætir við að
mun minna sé um slík tilfelli í grunn-
skólum þar sem fæðuofnæmi eða
óþol eldist oft af börnum.
Wannabe trendsetter í casual klæönaöi
I tilefni af degi íslenskrar tungu
þann 16. nóvember næstkomandi
auglýsa Námsgagnastofnun og mál-
stöð Stofnunar Árna Magnússonar
í íslenskum fræðum eftir nýyrðum
yfir algengar enskuslettur.
„Okkur fannst þetta sniðugt af því
að nú er svo mikið um nýyrði sem
hafa sannað sig í málinu eins og
flatskjár, skjávarpi, hringitónn og
fleiri. Við ákváðum að koma með
þetta verkefni sem gengur út á það
að finna íslensk orð yfir tíu ensk
orð sem eru algeng í málinu,“ segir
Hrafnhildur Hafsteinsdóttir, kynn-
ingarstjóri Námsgagnastofnunar.
Orðin tíu eru: casual, crossover,
date, fusion, nick, outlet, skate, surf,
trendsetter og wannabe.
„Fólk þarf ekki að finna nýyrði yf-
ir öll orðin á blaðinu. Það nægir að
finna eitt orð,“ segir Hrafnhildur.
Öll eiga þesi orð það sammerkt að
vera algeng í íslensku talmáli og er
því leitað að góðum íslenskum þýð-
ingum á þeim. Gjarnan er talað um
að fólk sé í casual fatnaði, að tónlist
sé crossover milli tveggja stefna og
að einhver sé wannabe rokkstjarna
eða trendsetter í tisku.
Enskuskotið málfar Söngdívan Silv-
ía Nótt slettir ensku meira en góöu
hófi gegnir.
Hver sem er getur skilað inn tillög-
um í samkeppninni og segir Hrafn-
hildur að hún hafi verið sérstaklega
auglýst í öllum grunnskólum lands-
ins og kennarar hvattir til þess að fá
nemendur til að taka þátt.
Þátttakendur geta sent tillögur
sínar á netfangið jonas@nams.is.
Sérfræðingar málstöðvarinnar og
Námsgagnastofnunar fara yfir til-
lögurnar og ef góðar tillögur berast
verða veitt þrenn bókaverðlaun.
Skilafrestur er til 20. nóvember.
Nánari upplýsingar má nálgast á
vefsíðunni nams.is.