Bændablaðið - 11.04.2006, Blaðsíða 4

4 Þriðjudagur 11. apríl 2006
Undanfarin ár hefur Skógrækt-
arfélag Íslands staðið fyrir
kynnisferðum til annarra
landa. Þetta hafa verið fjölsótt-
ar ferðir þar sem leið ferða-
langa liggur oft um óhefð-
bundnar slóðir og fela í sér
mikla náttúruskoðun. Í ár er
fyrirhuguð ferð til Rússlands
dagana 28. ágúst til 6. septemb-
er. Jón Geir Pétursson skóg-
fræðingur verður fararstjóri
Skógræktarfélagsins í ferðinni.
Hann sagði að farnar hefðu
verið á undanförnum árum
ferðir til Austurríkis, Skot-
lands, Írlands, Alaska, Ný-
fundnalands, Finnlands og
Danmerkur en nú væri komið
að Rússlandi.
Upprunaslóðir
Rússalerkis
Í ferðinni verðua skoðaðar upp-
runaslóðir Rússalerkis. Flogið
verður til Helsinki og ekið þaðan
inn í Rússland gegnum Kirjála-
eiðið. Þar er merkilegur skógar-
reitur í Raivola sem Pétur mikli
kom á legg fyrir um 270 árum. Þá
hafði hann eytt til skipasmíða
nær öllum eikarskógum í kring-
um Eystrasaltið. Eikin er sein-
vaxin þannig að hann lét planta út
lerki sem er hraðvaxta. Hann
sendi því fagmenn til Arkhang-
elskhéraðs til að safna lerkifræi
og þeir sáðu því í Raviola og þar
er nú þessi merkilegi skógur. Jón
Geir segir að úr þessum lerki-
skógi hafi komið nær allt það
lerkifræ sem Íslendingar hafa
notað. Lerkiskógarnir á Austur-
landi og Norðurlandi eru úr þess-
um fræga skógi í Raivola.
Síðan stendur til að fara til
Arkhangelskhéraðs og skoða
lerkiskógana þar og þar á meðal
móðurskóg lerkiskóganna í Ravi-
ola. Því næst verður farið til Pét-
ursborgar og dvalið þar í nokkra
daga og síðan flogið beint heim.
Gömul hefð
Jón Geir segir að reynt sé að hafa
þessar ferðir bæði fræðslu- og
skemmtiferðir og það hafi tekist
vel. Þær hafa verið mjög vel sótt-
ar því farið hefur verið með allt
að 90 manns í ferð. Hér er um að
ræða skógræktaráhugafólk að
mestu leyti. Hann segir að það sé
ekki alltaf verið að skoða skóg
því að reynt er að hafa fjöl-
breytni í ferðatilhöguninni.
Þessar ferðir eru afsprengi
gamallar hefðar, að sögn Jóns
Geirs. Fyrir meira en hálfri öld
komst á gott sambandi milli
norska og íslenska skógræktarfé-
lagsins. Menn skipulögðu þá svo
kallaðar skiptiferðir, sem farnar
voru á fjögurra ára fresti. Íslend-
ingar fóru til Noregs og Norð-
menn komu til Íslands og plönt-
uðu út skógi. Þetta hélst þar til
fyrir um 10 árum að Norðmenn
virtust missa áhugann fyrir þess-
um ferðum. Árið 1997 ákvað því
Skógræktarfélag Íslands að efna
til kynnisferða á borð við þá sem
nú á að fara til Rússlands. Í fyrstu
ferðinni fór um 70 manna hópur
til Skotlands og í fyrra var farið í
mjög vel heppnaða ferð til Ný-
fundnalands.
Áhugamenn um skógrækt
skoða lerkiskóga í Rússlandi
Góð reynsla er komin af notkun á
sagi í bása fyrir mjólkurkýr. Það er
mjög misjafnt hversu mikið menn
nota í hvern bás (frá einni lúku í
mál og upp í hálfan lítra) en
reynslan er alls staðar á sama
veg: Kýrnar verða hreinni, þrif á
básunum verða auðveldara, það
gengur betur að berjast við júgur-
bólguna og jafnvel fækkar spena-
stigum. Sagpakkning með 20 kg
kostar varla meir en 1.100 kr. og
dugar í 20 bása fjósi í 1-2 vikur.
Reiknað yfir í krónur á lítra er
kostnaðurinn hverfandi, miðað við
ávinninginn.
Hér má sjá Gísla Jóhannsson
starfsmann KB-Búrekstrardeildar
við afgreiðslu á sagi. Að sögn
Unnsteins Snorrasonar er er mikil
aukning í sölu á sagi til kúabænda
milli ára. Þess má geta að vænt-
anleg er sending af sagi til KB-
Búrekstradeildar sem er sérstak-
lega ætlað til að bera undir mjólk-
urkýr.
Sag undir mjólkurkýr
Í síðasta Bændablaði var grein
eftir Halldór Runólfsson, yfir-
dýralækni, þar sem hann svarar
ásökunum um að hann sem yfir-
dýralæknir hafi tafið fyrir því að
ísgerð í Eyjafirði gæti tekið til
starfa. Í svari Halldórs segir m.a.
,,Það er því alrangt að ég hafi
reynt að tefja málið eða reynt að
koma í veg fyrir að það yrði að
veruleika. Það þurfti einfaldlega
að skoðast mjög vel, af réttum
aðilum og því eðlilegt að máls-
meðferðin tæki nokkurn tíma.
Ekki hjálpaði til hið flókna kerfi
sem við búum við hér á landi, að
matvælaeftirlit sé á hendi þrett-
án mismunandi stofnana, en
ekki einnar eins og í mörgum ná-
grannalöndum okkar, svo sem í
Noregi og Danmörku.“
Í samtali við Bændablaðið
sagði Halldór að þessar þrettán
stofnanir væru Landbúnaðarstofn-
un, Umhverfisstofnun, Fiskistofa
og síðan hin tíu heilbrigðiseftirlit
sveitarfélaganna, en þau eru hvert
um sig eins og ein stofnun. Og
þessar stofnanir falla undir þrjú
ráðuneyti.
Halldór segir það sína skoðun
að hér ætti að vera ein matvæla-
stofnun sem hefði með allt mat-
vælaeftirlit að gera. Hann tók sem
dæmi mjólkina. Frumframleiðslan
í fjósinu heyrir undir yfirdýra-
lækni. Þegar hún er komin í mjólk-
urbú tekur heilbrigðiseftirlit sveit-
arfélaganna við eftirlitinu og ef
flytja á út einhverjar afurðir úr
mjólkinni tekur yfirdýralæknir aft-
ur við eftirlitinu.
Til þess að breyta þessu og
koma á einni matvælaeftirlitsstofn-
un þarf heljar mikið rask og laga-
breytingar. Sem fyrr segir eru það
þrjú mismunandi ráðuneyti sem
eru með þessi mál og segir Halldór
að þess vegna þurfi markvissa
ákvörðun á æðstu stöðum til að
breyta kerfinu.
Í Danmörku og Noregi hefur
verið komið á stofn matvælaeftir-
litsstofnun. Það er komin reynsla á
danska kerfið sem sett var á 1997
og er sú reynsla góð. Norska kerfið
er ekki nema tveggja ára eða svo
og góð reynsla af því þennan stutta
tíma. Matvælalöggjöf Evrópusam-
bandsins, sem hefur mikil áhrif í
öllum löndum, gerir ráð fyrir að
það sé ein matvælaeftirlitsstofnun í
hverju landi. Halldór segir að þetta
sé það sem koma skal.
Matvælaeftirlit á
hendi þrettán mis-
munandi stofnana
Sturla Böðvarsson, samgöngu-
ráðherra, hefur að undanförnu
farið um landið og boðað til
funda til að kynna nýja fjar-
skiptaáætlun og er yfirskrift
fundarferðarinnar ,,Ísland al-
tengt.“ Í samtali við Bændablað-
ið sagði Sturla að miðað við við-
brögð og fundarsókn hvar sem
hann fór væri greinilega gífur-
legur áhugi fyrir þessu máli sem
er ný fjarskiptaáætlun og verk-
efni fjarskiptasjóðs en um hann
voru sett sérstök lög á síðasta
ári. Undantekningarlaust hafi
verið fjölmenni á fundunum.
Lokið við GSM
uppbyggingu á næsta ári
,,Á þessum fundum hef ég verið
að kynna fjarskiptaáætlunina og
þau áform sem hún felur í sér sem
er að tengja dreifbýlið. Þar verður
um að ræða háhraðatölvutengingu
um allt land og sömuleiðis GSM
síma uppbygging þjóðveganna og
fjölmennustu ferðamannastaða.
Einnig verður um að ræða staf-
rænar gervihnattasendingar til sjó-
farenda og mesta dreifbýlisins. Á
þessu hefur fólk út um land brenn-
andi áhuga sem
hefur komið
skýrt fram á
þessum fund-
um,“ sagði
Sturla.
Hann sagði
að þessi fjar-
sk ip taáæt lun
hefði nú þegar
tekið gildi og
nær fram til
ársins 2010.
Sturla sagði að
gert væri ráð
fyrir því að á
næsta ári verði
lokið við uppbyggingu á GSM
símasambandi á þjóðvegunum og
ferðamannastöðunum. Síðan verði
bara unnið jafnt og þétt við það
sem eftir er þar til búið verður að
koma öllum í tengingu.
Íslendingar verði í fremstu röð
Í ræðu sem Sturla flutti um þetta
mál á Alþingi í haust er leið sagði
hann m.a. ,,Í fjarskiptaáætlun sem
Alþingi samþykkti samkvæmt til-
lögu minni 11. maí sl. er sett fram
svohljóðandi stefna í fjarskipta-
málum: Íslendingar verði í fremstu
röð þjóða með hagkvæma, örugga,
aðgengilega og framsækna fjar-
skiptaþjónustu. Í samræmi við
þessa stefnu eru sett markmið
varðandi ýmsa þætti fjarskipta-
þjónustu, þar með talið um há-
hraðatengingar. Áætlunin gerir ráð
fyrir að mörg af þeim markmiðum
sem þar eru sett fram náist að veru-
legu leyti á markaðsforsendum án
sérstakra aðgerða af hálfu stjórn-
valda. Þar sem markaðurinn leysir
ekki þessi mál eða býður upp á
viðunandi þjónustu er við það mið-
að að stjórnvöld geti komið að
málinu.“
Mikill áhugi á landsbyggðinni
á nýrri fjarskiptaáætlun
Meiri rapsolía á
dísilvélar í
Svíþjóð
Sænska ríkisstjórnin hefur lagt
fram tillögu um að auka hlut
lífdíselolíu, sem unnin er úr
rapsfræi, í dísilolíu á markaði
úr 2% í 5%.
Þess er vænst að með þessum
aðgerðum verði markaður fyrir
200 milljón lítra af lífdíselolíu eða
200 þúsund rúmmetra, en heilda-
rnotkun á dísilolíu í Svíþjóð nem-
ur um fjórum milljón rúmmetrum
á ári.
Þessi aukning á notkun raps-
olíu sem eldsneyti á vélar er
veruleg búbót fyrir sænskan
landbúnað.
Gott málþing um framtíð
garðyrkjumenntunar
Nemendur garðyrkjubrauta
Landbúnaðarháskóla Íslands á
Reykjum í Ölfusi stóðu nýlega
fyrir málþingi um „Framtíð
garðyrkjumenntunar á Íslandi“
í húsakynnum skólans. Þingið
þótti takast mjög vel en um 80
manns sóttu það, allt fagfólk úr
„græna geiranum“.
Mönnum var tíðrætt um upp-
byggingu á Reykjum og töluðu
um mikilvægi starfsmenntanáms í
garðyrkju. Náminu þyrfti að
tryggja áframhaldandi veru á
Reykjum með tilheyrandi upp-
bygginu. Aldís Hafsteinsdóttir,
bæjarfulltrúi í Hveragerði, sótti
málþingið og skrifar um það á
heimasíðu sinni, www.aldis.is.
Þar segir hún orðrétt: „...þessi
óvissa, sem ríkir um framtíð
Reykja, er óþolandi. Á meðan
drabbast húsnæði skólans niður
og nemendur sem og starfsfólk
vita ekki í hvorn fótinn þau eiga
að stíga. Sinnuleysið um málefni
einnar helstu og elstu mennta-
stofnunar Suðurlands er líka með
ólíkindum.“