Fréttablaðið - 01.06.2012, Síða 16

16 1. júní 2012 FÖSTUDAGUR
M
iðað við þá gríðarlega miklu og rökstuddu gagn-
rýni sem fram hefur komið á kvótafrumvörp
ríkisstjórnarinnar, jafnt frá hagsmunaaðilum sem
fræðimönnum og sérfræðingum, er vægast sagt
furðulegt hversu veigalitlar breytingar meirihluti
atvinnuveganefndar Alþingis leggur til á þeim.
Tillögur um breytingar á veiðigjaldinu ganga skemur en búast
hefði mátt við. Þær gera ráð fyrir að heildarupphæð þess sem
kemur í ríkissjóð af gjaldinu lækki um fjórðung. Áfram verður
miðað við að útgerðarfyrirtæki greiði 70% af hagnaði sínum í
veiðigjald, þótt aðlögunartími sé
lengdur og ýmsar undanþágur
og afslættir hafi bætzt við, til að
mynda vegna skuldsettra kvóta-
kaupa.
Enn hefur ekki farið fram nein
rækileg greining eða útreikning-
ar á áhrifum þessarar útfærslu á
afkomu og stöðu útgerðarinnar.
Þess vegna er algjörlega galið að ætlast til að Alþingi samþykki
þennan part málsins á næstu dögum.
Eins og fjölmargir sérfræðingar sem fjallað hafa um málið
hafa bent á, er samhengi á milli upphæðar veiðigjaldsins og
þeirra breytinga sem eru gerðar á sjálfu stjórnkerfi fiskveið-
anna. Bæði hagfræðinganefnd Jóns Bjarnasonar og hagfræðing-
arnir sem fengnir voru til að taka núverandi frumvörp út fyrir
atvinnuveganefnd bentu á að gengju hugmyndir um breytingar
á fiskveiðistjórninni eftir, sem drægju úr hagkvæmni veiðanna,
minnkaði geta sjávarútvegsins til að standa undir veiðigjaldi,
jafnvel þótt það væri ákveðið hóflegt.
Eyru meirihluta atvinnuveganefndar virðast algjörlega lokuð
fyrir þessum ábendingum. Að minnsta kosti leggur hún ekki til
neinar breytingar sem máli skipta á frumvarpinu um stjórn fisk-
veiða. Áfram er stefnt að því að spilla í veigamiklum atriðum
stjórnkerfi, sem hefur reynzt vel og stóraukið hagkvæmni í
sjávarútveginum.
Sjávarútvegsmálin eru ekki eina stóra málið, þar sem núver-
andi ríkisstjórnarflokkar bruna áfram í blindni og taka ekkert
mark á varnaðarorðum, jafnvel þótt þau komi frá sérfræðingum
sem hafa haldbeztu þekkinguna í viðkomandi málaflokkum. En
þetta mál er einfaldlega veigameira en svo að hægt sé að ana
áfram og gá svo seinna hvort hrakspárnar rætist.
Hér er hvorki meira né minna en ein af undirstöðuatvinnu-
greinum þjóðarinnar í húfi. Menn geta sagt sem svo að fiskur
verði veiddur áfram þótt frumvörpin gangi í gegn. Það er líka
veiddur fiskur í mörgum nágrannalöndum okkar, bara ekki með
neinum hagnaði fyrir viðkomandi hagkerfi af því að þar hefur
sjávarútveginum verið breytt í miðstýrðan bónbjargaatvinnuveg.
Hættan er sú að það gerist líka hér, staldri menn ekki við og vinni
málið betur.
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Atli Fannar Bjarkason (dægurmál) atlifannar@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is FÓLK OG SÉRBLÖÐ: Elín Albertsdóttir elin@365.is og Vera Einarsdóttir vera@365.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
greinar@frettabladid.is
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
FRÁ DEGI TIL DAGS
HALLDÓR
Næsti forseti Íslands þarf nauðsyn-lega að tilheyra þeim tíðaranda
sem nú blæs um landið. Næsti forseti
má alls ekki tilheyra tíðaranda hrok-
ans þar sem útvaldir Íslendingar áttu
að njóta aðdáunar annarra með því að
fara um heiminn líkt og uppdiktaðir
víkingar í útrás.
Íslendingar hafa þegar valið sér
önnur gildi en þau sem ríktu á tímum
gangstera, ráðstera og bankstera. Heið-
arleiki er þjóðgildið sem valið var af
visku þjóðar á tveimur þýðingarmikl-
um þjóðfundum. Ástæðan fyrir kröf-
unni um heiðarleika voru óbærileg ein-
kenni tíðarandans fyrir hrun: spilling,
blekking, ábyrgðar- og skeytingar-
leysi, ágirnd, græðgi, yfirstétt, ofríki
og dramb.
Heiðarlegt samfélag byggir á virð-
ingu, jöfnuði og mannúð. Þetta samfé-
lag vex þó ekki upp úr jarðveginum af
eigin mætti. Þeir sem drottnuðu 2007
hafa t.a.m. lítinn áhuga á að vökva
sprotana og reyna fremur með plast-
blóm í hnappagati að telja fólki trú um
að aðeins þeir séu færir til að spinna
upp framtíðarlandið.
Forseti sem virðir gildin sem þjóðin
valdi á þjóðfundunum 2009 og 2010
yrði góður áfangasigur fyrir nýjan tíð-
aranda – og lýðræði, hófsemd og sam-
kennd myndu eflast í landinu. Skapa
þarf endurnýjað traust og hvetja til
ábyrgðar þar sem samhljómur er á
milli hugsjóna og aðgerða. Hentistefna
og klækjabrögð gamla valdsins þurfa
því nauðsynlega að líða undir lok.
Komandi forsetakosningar bjóða upp
á nýtt andlit, nýja kynslóð og önnur
gildi en þau sem nú hopa á fæti. Kosn-
ingarnar skipta máli! Niðurstaðan
mun hafa áhrif á stöðu tíðarandans og
hversu kraftmikill hann verður. Það er
alls ekki farsælt að rödd gamla tímans
blási áfram í sprungnar blöðrur – held-
ur þarf þjóðin nýja og bjarta rödd.
Sú rödd má ekki vera hjáróma eða
ámátleg, heldur traust og heiðarleg.
Átök og deilur verða ekki lengur efst á
baugi, heldur samtal og sameining.
Já, greina má andblæ betri tíðar.
Þeir sem á hinn bóginn geta ekki rétt
hjálparhönd ættu a.m.k. að sýna þá
sjálfsögðu kurteisi að standa ekki í
veginum fyrir breyttum tímum.
Nýr tíðarandi, næsti forseti
Forseta
embættið
Gunnar
Hersveinn
rithöfundur
Engin sulta á þingi
Björn Valur Gíslason, þingmaður
Vinstri grænna, varð fyrir vonbrigðum
á miðvikudagskvöldið. Hann lýsti því
í ræðustól í gær að hann hefði talið
góða sátt vera að myndast innan
atvinnuveganefndar um veiðileyfa-
gjald og fiskveiðistjórnunina. „Mér
fannst satt að segja stjórnarandstaðan
vera allt að því sultuslök alveg fram
á síðustu stundu þegar málið var
rætt út,“ sagði Björn. Þá fannst
honum kveða við nýjan tón
og fúkyrðaflaumur og árásir
taka völdin. Það er ekki nema
von að vonbrigðin hafi orðið
mikil, en var varaformaður
atvinnuveganefndar að lesa
stjórnarandstöðuna rétt? Bjóst fólk
almennt við því að hún væri sultuslök
í sjávarútvegsmálunum?
Lítill samningsvilji
Stjórnarandstæðingar voru gríðarlega
ósáttir við breytingartillögur meirihluta
nefndarinnar. Björn Valur minnti
þó á að um tillögur væri að
ræða og kallaði eftir tillögum
stjórnarandstöðunnar í mál-
inu. „Vísa málinu frá,“ kallaði
Tryggvi Þór Herbertsson,
þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins, þá
fram í. Ekki lýsir það
miklum samnings-
vilja.
Herðir hnútinn
Birgir Ármannsson, kollegi Tryggva
Þórs, lýsti vonbrigðum með til-
lögurnar og sagði þær ekki myndu
greiða fyrir þingstörfum. Hefði
falist einhver málamiðlun í þeim
hefði það kannski breytt stöðunni
á þinginu. Það er sérkennileg
afstaða. Ríkisstjórnin telur
sig hafa meirihluta fyrir
málinu. Af hverju ætti hún
þá að gera málamiðlun um
það? Þarf ekki að fara
að láta reyna á þennan
meirihluta í atkvæða-
greiðslu?
kolbeinn@frettabladid.is
einfaldlega betri kostur
ILVA Korputorgi, s: 522 4500 www.ILVA.is
mán. - fös. 11-18:30 lau. 10-18, sun. 12-18
SUMMER Garðsett, grábrúnt. Felliborð og 2 fellistólar. Pólýtrefjar.
29.900,- NÚ 14.950,- Einnig til dökkgrátt.
SUMMER garðsett
nú 14.950,-
50%
...................................
af SUMMER
garðsetti
Af hverju hlustar stjórnarmeirihlutinn ekki á
gagnrýni og rök í sjávarútvegsmálunum?
Brunað áfram
í blindni