Fréttablaðið - 02.06.2012, Blaðsíða 34

2. júní 2012 LAUGARDAGUR34
B
æði í námi mínu og störf-
um hef ég alltaf skrif-
að og skapað en þetta er
frumraun mín í skáld-
skap og ég var strax
ákveðin í að skrifa ekki
fyrir skúffuna,“ segir Sólveig bros-
andi. Við sitjum við eldhúsborðið
hennar og handleikum nýju bókina,
Leikarann, sammála um að eldrauður
liturinn og svartir, örlítið upphleyptir
stafirnir á kápunni gefi henni kröft-
ugan svip. „Það er mikil vinna að
baki bók,“ segir Sólveig. „Ekki bara í
skriftum heldur varð ég líka að fara
inn í huga persónanna, skilja hvernig
þær brygðust við ýmsum aðstæðum,
hreyfa mig eins og þær og hugsa eins
og þær.“ Hún kveðst hafa haft með-
líðan með þeim öllum, jafnvel þeim
klikkuðustu. „Ég held ég gæti ekki
skrifað öðruvísi,“ segir hún. „Ég hef
ofboðslega gaman af fólki og held að
það sé mitt lán að hafa fengið að kynn-
ast mörgum hliðum mannlífsins en
lokast ekki inni í einum hópi.“
Flókið mynstur freistandi
Kveikjuna að Leikaranum rekur Sól-
veig til þátttöku sinnar í Dagvakt-
inni fyrir nokkrum árum, Rétti I og
II, auk stuttmynda. „Efni bókarinnar
tengist á engan hátt þessum þáttum en
ímyndunarafl mitt fór af stað við að
leika aftur fyrir framan tökuvélar, það
er í mínum huga eitt af mörgu sem er
skemmtilegt og gefandi að gera,“ segir
hún. Kveðst samt fyrir löngu hafa látið
sér detta í hug að skrifa bók og nú
hafi rétti tíminn verið kominn. „Með
auknum aldri og þroska lærðist mér að
nota reynslubankann, meðal annars þá
tækni sem ég tileinkaði mér í leiklist-
inni á sínum tíma, að opna fyrir flæði,
sjá fyrir mér aðstæður og skapa pers-
ónur sem tóku sér bólfestu í kollinum á
mér og ég fann fyrir undir skinninu.“
Vinnuferli bókarinnar spannar rúm
tvö ár að sögn Sólveigar, sem hefur
notað öll frí, margar helgar og hátíð-
isdaga og ótal kvöld til skriftanna. Oft
kveðst hún líka hafa vaknað klukkan
hálfsex til að ná að skrifa áður en hún
hélt til vinnu sinnar, en hún er kenn-
ari við Hringsjá, náms- og starfsend-
urhæfingu. „En ekki eina einustu mín-
útu hefur mér leiðst við skrifin,“ segir
hún. „Þvert á móti alltaf hlakkað til
að glíma við flækjurnar.“ Hún kveðst
hafa á tiltölulega stuttum tíma lagt að
baki rúmlega 100 blaðsíður og þá verið
komin með upphaf, endi og allt þar á
milli, en átt eftir að laga og hnýta ótal
enda. Hún tekur fram að hún hafi átt
frábært samstarf við Forlagið og feng-
ið góða leiðsögn. „Ég var beitt jákvæð-
um aga,“ segir hún brosandi og tekur
sem dæmi að forleggjaranum hafi þótt
stíll hennar fullknappur fyrst svo hún
hafi bætt meira kjöti á beinin og blað-
síðunum hafi fjölgað í samræmi við
það. En af hverju glæpasaga? „Hún
bara kom með persónunum,“ segir hún
með viðeigandi handahreyfingu. „Það
sem heillaði mig var gátan og allir
þessir þræðir sem þurfa að koma upp
á réttum stöðum. Ég er engin hann-
yrðakona en það freistaði mín samt
að búa til flókið mynstur. Svo nýt ég
þess í botn að senda hroll niður bakið á
fólki og eftir að hafa skrifað þessa bók
skil ég ekki þá sem gera lítið úr glæpa-
sögum því þar verður allt að stemma
fullkomlega.“
Þykir vænt um Bessastaði
Sólveig er fædd í Vesturbæ Reykja-
víkur, dóttir Bjargar Ásgeirsdóttur
og Páls Ásgeirs Tryggvasonar sem
vann í utanríkisráðuneytinu, lengi
sem sendiherra. Frá átta mánaða aldri
til fimm ára var Sólveig því erlendis
með fjölskyldunni, fyrst í Danmörku
og síðan Svíþjóð. „Foreldrar mínir
fluttu svo aftur út þegar ég var nítján
ára og voru ellefu ár í það skiptið,“
lýsir Sólveig. „Ég er langyngst fimm
systkina og legg meiri áherslu á það
við þau eftir því sem árin líða en þótti
það ekkert skemmtilegt sem barni, því
þau voru hálffullorðin þegar ég man
fyrst eftir mér,“ segir hún. Foreldrar
hennar eru báðir látnir. Móðir henn-
ar dó úr krabbameini 1996, 71 árs og
faðir hennar í september síðastliðnum
en hefði orðið níræður í febrúar í ár.
Hún er líka yngsta barnabarn afa síns
og ömmu, forsetahjónanna Ásgeirs
Ásgeirssonar og Dóru Þórhallsdóttur
og upplifði það að búa á Bessastöðum.
„Þegar við komum heim frá Svíþjóð
bjuggum við tímabundið í svokallaðri
Hjáleigu á Bessastöðum, meðan við
biðum eftir að geta flutt í íbúð pabba
og mömmu á Kvisthaganum. Amma dó
stuttu síðar, hún fór mjög snöggt, úr
bráðahvítblæði. Það var mikið högg
fyrir fjölskylduna. Afi var nýtekinn
við fjórða kjörtímabilinu og mamma,
Vala móðursystir mín og Lillý mág-
kona þeirra stóðu við hlið hans og tóku
að sér að sinna ýmsum skyldum sem
höfðu verið á herðum ömmu.“
Sólveig kveðst muna vel eftir líf-
inu á Bessastöðum. „Mér þykir vænt
um Bessastaði og á góðar minningar
þaðan. Þar var búskapur og fullt af
fólki,“ rifjar hún upp. „Ég á enn úrval
af prjónuðum og saumuðum dúkku-
fötum sem stúlkurnar þar gáfu mér.
Afi hafði heilmikil áhrif á barnæsku
mína, hann var svo mikill bókamaður
og bókasafnið hans var dásemdarstað-
ur. Ég fór líka stundum með honum í
leikhús. Þá vorum við í forsetastúk-
unni í Þjóðleikhúsinu sem var nátt-
úrlega versti staður til að sitja á því
þaðan sást bara hluti af sviðinu. Ég sá
hins vegar inn fyrir tjöldin, og fannst
oft miklu meira spennandi að fylgjast
með því sem þar var að gerast.“
Í sveit og fiski
Eftir heimkomuna frá Svíþjóð var Sól-
veig send til sumardvalar að Hraunkoti
í Lóni í Austur-Skaftafellssýslu. „Ég
var hjá góðu fólki og það á stóran hluta
í mér því ég var á sjötta ári þegar ég
fór þangað fyrst og var þar öll sumur
þar til ég var tólf ára. Þetta mótaði mig
ansi mikið. Ég lærði margt, sá margt
og heyrði margar skemmtilegar sögur,
því það kunni að segja sögur, fólkið í
Hraunkoti. Oft var ég samt einmana
og saknaði fjölskyldunnar og vin-
kvennanna en svona var þetta þá og
þótti sjálfsagður hlutur í uppeldinu.
Ég horfi núna á fimm ára krakka og
hugsa: Svona var ég lítil þegar ég fór
marga mánuði frá foreldrum mínum.“
Þegar sveitaverunni sleppti fór Sól-
Sendir hroll niður bakið á fólki
Glæpasagan Leikarinn, fyrsta bók Sólveigar Pálsdóttur, framhaldsskólakennara og leikara, kom út nýverið. Troðfullt var í út-
gáfuhófinu í Eymundsson, bókin seldist þar tvívegis upp og höfundurinn fór heim með bílinn fullan af blómum. Gunnþóra
Gunnarsdóttir þáði hressandi morgunkaffi hjá Sólveigu daginn eftir, fræddist um líf hennar og störf og leið hennar til að skrifa.
LEIKARI, KENNARI OG NÚ RITHÖFUNDUR „Það sem heillaði mig var gátan og allir þessir þræðir sem þurfa að koma upp á réttum stöðum,“ segir Sólveig um glæpasagna-
skrifin og er þegar byrjuð á næstu bók. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
veig að vinna, fyrst í fiski á Kirkju-
sandi. „Föðurafi minn var Tryggvi
Ófeigsson útgerðarmaður og föður-
amma mín Herdís Ásgeirsdóttir. Þar
var bara viðhorfið að ef maður færi
ekki að vinna, annað hvort í fiski eða
á sjó, væri maður óttalegur aumingi.
Ég byrjaði að vinna um leið og skól-
inn hætti á vorin, vann fram að fyrsta
skóladegi á haustin og í öllum fríum,
og kynntist því ekki hvað sumarfrí var
fyrr en ég var orðin uppkomin.“
Ljósmóðirin og leikarinn
Í grunnskóla kveðst Sólveig hafa valið
að fara í starfskynningu á Fæðingar-
heimilið og Iðnó. „Þessi tvö störf heill-
uðu mig, ljósmóðirin og leikarinn.
Langalangamma mín og alnafna bjó
í Vestmannaeyjum og var með þeim
fyrstu sem fóru í ljósmæðranám á
landinu. Afi Ásgeir talaði oft um hana,
það kveikti ljósmóðuráhugann. Leikar-
inn varð samt ofan á, ég lauk fjögurra
ára námi í þeirri list og starfaði við
hana hátt í áratug í leikhúsum, kvik-
myndum, auglýsingum og útvarpsleik-
húsi. Hafði oft meira en nóg að gera,
en svo komu dauð tímabil á milli. Það
var farið að taka toll af mér að ráða
svona litlu um eigið líf, að mér fannst,
svo ég tók þá ákvörðun að hætta í leik-
list. Dreif mig í bókmenntafræði við
Háskóla Íslands og lauk þaðan BA-
gráðu og kennsluréttindanámi. Bækur
hafa alla tíð skipt mig miklu máli og
fátt jafnast í mínum huga á við góðan
texta.“
Hringsjá, náms- og starfsendur-
hæfing hefur verið vinnustaður Sól-
veigar frá árinu 1997. Þar kennir hún
íslensku, leiklist og tjáningu. „Þetta
er nám fyrir fullorðið fólk og aðsókn-
in er svo mikil að við önnum varla eft-
irspurn,“ lýsir hún. „Starfið þar hefur
þroskað mig mikið.“
Hröð og margslungin
Fjölskyldan er Sólveigu afar dýrmæt
og þar hefur hún fengið nýtt hlutverk,
því hún varð amma fyrir mánuði.
Áhugamálin eru mörg og fjölbreytt en
dótturdóttirin toppar allt þessa dag-
ana. „Ég hef mikla gleði af börnum.
Var búin að eiga mín þrjú rétt rúmlega
þrítug og þau hafa alltaf verið í fyrsta
sæti hjá mér,“ segir hún og gerir nán-
ari grein fyrir sínum nánustu. „Áslaug
er elst minna barna, hún er í masters-
námi í leikritaskrifum í London og er
líka menntuð leikkona. Svo er Björg,
hún er nemi í stjórnmálafræði við
HÍ og á góðan mann sem heitir Pétur
Hrafn, hann er í lögfræði. Það eru þau
sem eru nýbúin að gera mig að ömmu
sem er ný og spennandi upplifun.
Yngstur er Páll Ásgeir, 21 árs, hann
var að ljúka fyrsta ári við kennara-
nám í HÍ. Maðurinn minn heitir Torfi
Þ. Þorsteinsson og er framleiðslustjóri
HB Granda. Við höfum gengið saman
gegnum súrt og sætt og reynt að styðja
hvort annað. Ég giftist honum nítján
ára, mér hefur alltaf legið mikið á í
lífinu og ekki endilega valið léttustu
leiðirnar enda spurði bróðir minn,
sposkur á svip, þegar hann sá bókar-
auglýsinguna frá Forlaginu „hröð og
margslungin,“ hvort þetta væri lýsing
á mér!“
Alda tók þéttingsfast í húninn til að fullvissa sig um að hurðin væri örugg-
lega læst. Setti kaffibollann á vaskborðið og lét sig svo síga niður með
hurðinni þar til hún sat flötum beinum á gamaldags mósaíkflísunum í
þröngu, afmörkuðu rýminu. Hún einbeitti sér að því að ná jafnvægi. Láta
spennuna og pirringinn líða úr sér. Þetta var ekkert. Ekkert sem hún réði
ekki við.
„Ég þoli bara illa þessa eilífu bið,“ sagði hún stundarhátt við sjálfa sig og
dæsti. – Þetta endalausa djöfuls hangs sem fylgir kvikmyndagerð.
UPPHAF BÓKARINNAR*
* Heimild: Leikarinn eftir Sólveigu Pálsdóttur
Ég varð
líka að fara
inn í huga
persón-
anna, skilja
hvernig
þær brygð-
ust við
ýmsum
aðstæðum,
hreyfa
mig eins
og þær og
hugsa eins
og þær