Fréttablaðið - 11.12.2012, Blaðsíða 18

11. desember 2012 ÞRIÐJUDAGUR| SKOÐUN | 18
Hlutverk og staða grunn-
skólans þarfnast skoðun-
ar. Skilvirkt skólakerfi á að
vera staðreynd á Íslandi, en
ekki eilífur draumur.
Góður skóli – Slæmur
skóli? Einu upplýsingarnar
sem liggja fyrir til að meta
gæði skóla er útkoma á sam-
ræmdum prófum. Annað
mat á skólastarfi er mjög
takmarkað.
Innra mat á skólastarfi
er framkvæmt með mjög
mismunandi hætti og ljóst
að þar liggja tækifæri til að gera
betur. Þekkingu innan skóla til að
framkvæma og nýta innra mat
með skilvirkum hætti er oft ábóta-
vant. Stjórnendur og ekki síður
kennara vantar faglegan stuðning
við mat á skólastarfi. Ytra mat er
lítið sem ekkert, sex skólar á ári
á vegum ráðuneytis menntamála.
Það tæki um þrjátíu ár að meta
alla skóla með þessu áframhaldi.
Starfshættir kennara í kennslu-
stofunni hafa aldrei verið metnir
formlega hjá 70% kennara, aldrei.
Með lagabreytingu 2008 á
grunnskólalögum, var úttekt á
sjálfsmatsaðferðum grunnskóla
færð frá ráðuneyti menntamála
til skólanefnda sveitarfélaga.
Skólanefndir eiga að tryggja að
innra mat í grunnskólum sé fram-
kvæmt samkvæmt lögum, og eiga
líka að leggja mat á að
það sé gert með full-
nægjandi hætti, allt á
sömu hendi. Skólanefnd-
ir eru beggja vegna
borðsins sem er furðu-
legt í ljósi þess að fyrir
lagabreytingu þá hafði
ítrekað meirihluti sjálfs-
matsskýrslna ekki stað-
ist úttekt menntamála-
ráðuneytis, úrskurðaður
ófullnægjandi. Get ekki
séð faglega réttlætingu á
hví úttektin var færð til
þeirra sem höfðu áður ekki full-
nægt þeirri skyldu sem af þeim
var ætlast samkvæmt lögum.
Þetta er 2007 bragur á eftirliti
menntamála.
Upphaf skólagöngu.
Fyrsta/fyrstu ár nemenda í skól-
anum eru mikilvæg. Mikilvæg til
að byggja upp jákvætt viðmót nem-
enda fyrir námi. Að líða vel í skól-
anum er mikilvægt. Hollending-
ar fara áhugaverða leið en sonur
minn fjögurra ára er þeirrar gæfu
aðnjótandi að stíga sín fyrstu spor
á sinni skólagöngu hér í Hollandi.
Skólaskylda er frá fimm ára aldri
en börn mega byrja fjögurra ára,
langflest gera það. Foreldrar geta
valið skóla fyrir sitt barn, ekki
bundnir hverfi né gerð skóla. Hol-
lenska leiðin tekst á við þann fjöl-
breytileika sem býr í hverju barni
og gefur barninu tíma til að finna
sig, standa í lappirnar frá byrjun,
öllum. Fyrstu tvö árin eru hugsuð
til að undirbúa nemendur, kenna
grunn í lestri, stærðfræði o.þ.h.
en ekki síður að styrkja þau félags-
lega og kveikja áhuga og forvitni
nemenda fyrir skóla/námi. Mark-
miðið er að allir nemendur verði
tilbúnir til að takast á við námið að
fullu fyrir 3. bekk, þá 6 ára gömul
hér. Barnið er miðpunkturinn í
öllu ferlinu og unnið með þarf-
ir þess í nánu samstarfi við for-
eldra. Að byggja góðan grunn er
lykil atriði til að ná árangri.
Hollendingar státa einnig af
langri hefð í mati á skólastarfi,
frá 1801 hefur skipulagt ytra mat
á skólastarfi verið í framkvæmd.
Allir skólar eru metnir á fjögurra
ára fresti af ytra mati. Skólar eru
merktir sem „slakir“ skólar ef
ástæða er til, enginn feluleikur.
Upplýsingar eru öllum aðgengi-
legar á heimasíðu menntamála og
skóla. Þú sem foreldri ert vel upp-
lýstur um stöðu og gæði skóla.
Grunnskólinn.
Fagmennska eða fúsk?
Síðustu viku hef ég verið
sorgmædd og hrædd.
Laugardaginn 1. desemb-
er fékk yndislegi dregur-
inn minn, Finnbogi Örn
sem er 11 ára, heilablóð-
fall. Hann lamaðist hægra
megin og missti málið sitt.
Finnbogi Örn hefur oft háð
baráttu á sinni stuttu ævi.
Hann er með Down‘s heil-
kenni, hann fór í hjarta-
aðgerð þriggja mánaða
í London og aðra í Lundi
í apríl sl. svo við höfum
meiri reynslu en við kærum okkur
um vegna veikinda.
Finnbogi Örn býr yfir ótrúleg-
um styrk, hann hefur nú á viku
náð mjög miklum krafti í líkam-
ann sinn og málið að langmestu
komið aftur. Eftir miklar rann-
sóknir kom orsök veikindanna í
ljós, veikleiki í ósæð sem orsak-
ar blóðtappa sem fara upp í heila.
Finnbogi er enn mjög veikur og
ekki er ljóst hvernig framhaldið
verður varðandi hans veikindi.
Við erum á Barnaspítalanum og
verðum áfram. Vegna þessa er ég
sorgmædd og hrædd.
Það sem eykur verulega á
áhyggjur mínar er sú staða sem
er á Landspítalanum. Fjölmarg-
ir læknar hafa hætt, flutt til ann-
arra landa og tekið með sér sína
sérþekkingu. Mikill fjöldi lækna
á Landspítalanum vinnur hluta úr
mánuðinum í útlöndum svo það er
aldrei alveg víst hver er á landinu
þá stundina. Nú um mánaðamót-
in sögðu 240 hjúkrunarfræðingar
upp og munu hætta að óbreyttu 1.
mars næstkomandi.
Ómanneskjulegt álag
Álagið á starfsfólk Landspítalans
í dag er ómanneskjulegt. Það er
þvílíkur munur á álaginu á barna-
deildinni hér eða á deildinni sem
við vorum á í Svíþjóð í apríl. Marg-
ar aðrar deildir eru örugglega
miklu verr staddar. Starfsfólkið
reynir að láta okkur ekki finna að
það sé mikið álag en við sjáum það
og vitum betur. Við höfum viðmið.
Hvað gerist ef 240 hjúkrunarfræð-
ingar hætta?
Í hádeginu sat ég í veit-
ingasölunni á Barnaspít-
ala Hringsins og dáðist að
þeim flottu Hringskonum
sem þar vinna allt í sjálf-
boðavinnu. Þessar hetjur
byggðu þennan spítala,
ekki ríkið. Í veitingasölunni sat
hópur af læknanemum einnig að
borða. Ungt flott fólk sem er að
stíga sín fyrstu spor í sloppunum
hvítu. Meðan ég borðaði fletti ég
blöðunum og las hverja fyrirsögina
á fætur annarri um afskriftir lána,
gjaldþrota fasteignasala sem kaup-
ir eignir eins og ekkert sé og síðan
hátæknisjúkrahús. Ég horfði yfir
hópinn af læknanemunum og velti
fyrir mér hversu margir þeirra sjá
framtíð sína hér á þessum spítala,
eða hreinlega á þessu landi.
Það verður að forgangsraða
Nú varð ég reið. Ekki bara sorg-
mædd og hrædd. Ég er reið yfir
því að það sé ekki hægt að borga
þessu verðmæta heilbrigðis-
starfsfólki mannsæmandi laun.
Ég kemst ekki hjá því að velta því
fyrir mér þegar Vigdís hjúkrun-
arfræðingur stendur og stappar
í okkur stálinu, Anna tekur blóð-
prufu með ótrúlegri natni eða
Hanna kveður okkur með falleg-
um kveðjum fyrir helgina, hvort
þær hafi sagt upp.
Það verður að forgangsraða,
það verður að borga heilbrigðis-
starfsfólki mannsæmandi laun
fyrir vinnuna sína svo við getum
haldið uppi þeirri heilbrigðisþjón-
ustu sem þarf. Sem dæmi, til hvers
þurfum við hátæknisjúkrahús ef
við höfum svo ekkert heilbrigðis-
starfsfólk sem getur eða vill vinna
þar? Ráðamenn verða að fara að
forgangsraða, eða getur hátækni-
sjúkrahús klónað starfsfólk? Byrj-
um á að halda fólki og borga því
mannsæmandi laun!
Verður heilbrigðis-
starfsfólk klónað?
Ég hef tilheyrt hjúkrunar-
stéttinni frá árinu 2006 og
þar af unnið í fimm ár á
Landspítalanum. Þar sem
ég hef aldrei tilheyrt ann-
arri stétt hef ég hugleitt
hvort starfsþróun annarra
stétta sé með sama móti og
hjá hjúkrunarfræðingum
Landspítalans.
Nýjasta starfsþróunar-
bók Landspítalans, 5.
útgáfa, er síðan 2011. Sam-
kvæmt henni þarf ég að
meta sjálfa mig, telja til námskeið,
fyrirlestra og verkefni sem ég hef
sinnt á 18 blaðsíðum. Af þeim nám-
skeiðum sem eru í boði eru sjö
skyldunámskeið, og á blaðsíðu 17
stendur að að lágmarki skuli sækja
fimm fyrirlestra/námskeið sem
tengjast starfi hjúkrunarfræðinga.
Óreglulegt námskeiðahald
Það er jákvætt að boðið sé upp á
námskeið og stöðuga fræðslu en,
eins og kollegi minn Arnfríður
Gísladóttir segir í grein sinni sem
birtist í Fréttablaðinu 27. septem-
ber síðastliðinn, eru sum nám-
skeið tímasóun og hrein móðgun
að boðið sé upp á þau. Auk þess
er það ákaflega óreglulegt hvaða
námskeið er boðið upp á og veit ég
dæmi þess að framgangur launa
hefur verið í biðstöðu vegna þess
að skyldunámskeið hafa ekki verið
í boði þegar á þarf að halda.
Þannig er hægt að halda
launum niðri og eru þess
dæmi að hjúkrunarfræðingar sem
hafa unnið lengi á Landspítalanum
og eru mjög færir í því sem þeir
gera geta ekki hækkað í launum
nema sækja námskeið eins og: „Að
vera hjúkrunarfræðingur í starfs-
lýsingu C/D“, sem er í raun nám-
skeið eða lýsing á því sem þessir
sömu hjúkrunarfræðingar hafa
verið að vinna við og þekkja út og
inn.
Til háborinnar skammar
Þetta finnst mér vera til hábor-
innar skammar og vil eindregið
að sé breytt. Af samtölum mínum
við aðra hjúkrunarfræðinga hef
ég jafnframt heyrt og fundið að
þeir eru fyllilega sammála mér.
Spurningin er þannig hver til-
gangur þessarar „starfsþróunar“
í raun og veru er. Viðgengst þetta
fyrirkomulag hjá einhverri ann-
arri sambærilegri stétt?
Framgangskerfi
hjúkrunarfræðinga
MENNTAMÁL
Arnar Ævarsson
M.Sc. í kennslu-
fræðilegri skilvirkni
og stefnumótun.
➜ Stjórnendur og ekki síður
kennara vantar faglegan
stuðning við mat á skóla-
starfi . Ytra mat er lítið sem
ekkert.
➜ Ráðamenn verða
að fara að forgangs-
raða, eða getur
hátækni sjúkrahús
klónað starfsfólk?
➜ Auk þess er það
ákafl ega óreglulegt
hvaða námskeið er
boðið upp á og veit ég
dæmi þess að fram-
gangur launa hefur
verið í biðstöðu…
KJARAMÁL
Auður
Finnbogadóttir
mamma sem styður
kjarabaráttu hjúkr-
unarfræðinga.
STARFSÞRÓUN
Sigurveig
Magnúsdóttir
hjúkrunarfræðingur
ı Þjónustuver 411 1111 ı www.reykjavik.is
Re
yk
ja
ví
ku
rb
or
g
6
. s
ep
te
m
b
er
2
01
2
Gerum
leiðina greiðari