Prentarinn - 01.03.1985, Blaðsíða 5

Sú mynd sem hér birtist af bókagerðarmanninum Stefáni Sveinbjarnarsyni er óviðkomandi þeirri
grein sem hér er með.
1. Það vill oft „gleymast“ þegar ver-
ið er að semja við atvinnurekendur að
samkvæmt samningi sem þeir eru aðil-
ar að er skýrt kveðið á um það að
yfirvinna eigi að greiðast með 100%
álagi. Þetta þýðir í raun að ódýrara er
fyrir atvinnurekendur að borga fag-
mönnum eftirvinnukaup en dagvinnu
vegna launatengdra gjalda sem falla
niður þegar komið er í eftirvinnu en
greidd eru af dagvinnu.
2. Atvinnurekendur nota þrjár
meginreglur við að reikna t. d. iðgjöld
okkar í lífeyrissjóð af dagvinnu-
launum.
a. Greitt er af taxta. Töluvert er um
þetta.
b. Greitt er af taxta og hluta af yfir-
borgun. Mjög vinsælt í dag.
c. Greitt er af taxta auk allri yfirborg-
un. Frekar óvinsælt enda þarf at-
vinnurekandi að greiða hærri upp-
hæð á móti en samkvæmt lið a. eða
b.
Við skulum athuga þetta nánar.
Yfirgnæfandi er greitt samkvæmt lið a.
og b. En hvað þýðir það fyrir okkurl
Jú einfalt mál. Við borgum lægra hlut-
fall af tekjum okkar í lífeyrissjóð og
réttindi okkar skerðast sem því nem-
ur. Þetta hlutfall getur numið allt að
50% og skerðast því réttindi viðkom-
andi um sömu tölu.
3. Feluleikur með launaseðla vegna
„trúnaðar“ starfsmanna við atvinnu-
rekendur um yfirborganir. Þessi felu-
leikur skapar leiðinda „móral“ og
eyðileggur samheldni og samstöðu
meðal félagsmanna.
4. FBM skiptist í þrjá hópa eftir
launum. Það má tala um 3 hópa í því
sambandi. a. Aðstoðarfólk og nemar.
b. Fagmenn með lága yfirborgun auk
örfárra aðstoðarmanna sem hafa hærri
laun en tíðkast meðal þeirra. c. Fag-
menn með háa yfirborgun. Ástandið
er orðið óeðlilegt þegar launamismun-
ur er orðinn 1 á móti 4.
En hvað er þá til ráða? Númer 1, 2
og 3 er að krafan um að yfirborganir
komi inn í taxta verði sett á oddinn.
Það þýðir ekki bara að tala um það,
það verður að framkvæma. Margir
spyrja þá hvort allir hafi hag af því. Ég
mundi svara játandi.
Ekki einungis aðstoðarfólk, heldur
einnig hátt borgaðir sveinar þegar
fram í sækir. Einhvern tíma kemur að
því að markaðurinn fyrir fagmenn
mettist og þá kemur að því að atvinnu-
rekendur geti lækkað yfirborgun með
því að vísa til þess að nóg sé af fag-
mönnum og þeir stýri kaupinu ein-
hliða.
Mín hugmynd er sú að taxtar hækki
um 50—60%. Með því væri hægt að
hafa aukalega 10—50% þar sem yfir-
borganir leggjast ekki af fyrr en aukn-
ing hefur orðið á fagmönnum. Sumum
kann að finnast slík hækkun óraunhæf
en það má benda á að það sé fyrst og
fremst láglaunafólkið sem ber hag af
þessu. Þetta hlýtur að vera hægt fyrst
hægt er að borga mönnum 100—120%
yfirborgun.
Að lokum ætla ég að leggja fram
eina kröfu sem kemur í veg fyrir svindl
með launatengdu gjöldin s. s. lífeyris-
sjóðsgjöld, að það verði borgað af öll-
um launum en ekki af einhverju
ímynduðu dagvinnukaupi.
Nú er mál að linni. Tilgangur þess-
arar greinar er að vekja menn til um-
hugsunar um óeðlilegt ástand sem rík-
ir í kauplagsmálum okkar og til þess
að koma af stað umræðu sem vonandi
leiðir til úrbóta. as.
PRENTARINN 3.5/85
5