Nýjar kvöldvökur - 01.03.1919, Side 34

64
NÝJAR KVÖLDVÖKUR.
Ein þar við aftanskin
íslandsins frægðardís
hallar nú höfði á svell
hljótt undir langa nótt.a
Meðan þessi langa nótt stendur yfir sést eng-
in skíma af dagsbrún né dagsbjarma.
»Þó var ísland aldrei dauðahljótt,
altaf var hér týra í nokkrum skálumc.
>Hér kveikti einn og einn og fór á fætur.c
Viðkvæðið í þeim bálki er þetta:
»Það eiu geislar þótt þeir skíni um nætur«. .
Loks roðar af degi. Fyr en varir er þjóðin
vöknuð, — dalurinn lítur grænn undan fönnum.
Pá koma þessi glæsilegu erindi:
»Hann Eggert var horfinn í hafið
við hálfsungið árdegislag,
og Oröndal og Jón fengu ei séð þessa sjón,
þeir sofnuðu rétt undir dag.
En fögur var bygðin í bjómgandi reit
og bjart yfir feðranna haugum,
er Bjarni kom fremstur í söngmanna sveit
með sólskin í hörpum og augum.
Og draumar um frægð urðu að degi
uns dísin á tindunum stóð.
Við bjarman af gígjunum beið hún þar hlý
og brosti svo vormorgunrjóð.
Hún lék sér við tónana og hlustaði um hríð,
hvort hreimarnir gætu hana borið,
Svo breiddi hún út vængina fráneyg og fríð,
og flaug út í roðann og vorið.c
Sjaldan eru tónarnir hjá Porsteini hlýrri og
hjartnæmari, en þegar hann yrkir um konu sína
eða börn. Fegurst allra þeirra Ijóða er þó kvæð-
ið: »Til mömmuc (Frá Erlingi). Yndislegra
ljóð hefir líklega engri móður verið gefið.
Porsteinn var vinur vina sinna. Til eins þeirra
kveður hann þannig:
»Eg veit ekki, þegar við þektumst hér fyrst,
hvort þú rakst á nokkuð hjá mér,
■ en það var þinn hiklausi hugur .
og hlýjan sem dró mig að þér.
— Þó margt hafi frosið í öll þessi ár,
þau eru nú þrjátíu senn,
þá hugsa eg geislunum hlýju
sé hægast að vinna okkur enn.c
Ragnhildur, ekkja Páls Ólafssonar, átti afmæli
5. nóvember. Það var líka giftingardagur þeirra
hjóna. Pann dag orti Páll ávalt ljóð til hennar
allan þeirra samverutíma. Haustið eftir að Páll
dó verður það Þorsteinn, sem sendir henni vís-
ur, er byrja svona:
»Hver á nú að heilsa þér
hlýjum Bragarórðum?
Nú er 5. nóvember
nú söng annar forðum.c
Pað er varla til látlausara orðalag á nokkurri
vísu en þessari. En frá hverri línu leggur yl
sem vermir inn að hjartarótum. Svona kvað
enginn nema Porsteinn.
Og þær eru hver annari hlýrri ferskeytlurnar
þessar:
»Þó eg staldri þar sem frýs
þá er það aldrei Iengi; •
eg vil halda um hverskyns ís
heldur en kald* strengic
>Vinina-fornu hefi eg hitt
og hjörtun, sem eg þekki.
Þverá tekur túnið mitt,
trygðinni nær hún ekki.c
»Eins og hjartað ætlist til
að það þíði upp heiminn
sendir það sinn insta yl
út í kaldan geiminn.c
Slíkar rósir eru bæði í gömlu og nýju Pyrn-
um. Hann sagði sjálfur forðum:
„Launin eru, ef þið sæuð blóm,
sem ættu grið í skjóli þyrna minna."
Og nú hefir þjóðin opnað augu sín fyrir
þéim, rósunum hans fögru, og skilur líka hvers
vegna þyrnarnir stungu og þurftu að stinga.
Pennan skilning mátti eigi hvað síst finna í
öllu því, sem um Þorstein var ort og ritað, er
hann féll frá. vmsir valdir kaflar af því eru
prentaðir framan við þessa nýju útgáfu Þyrna,
og er það vel til fallið.
Mun enginn vafi á því, að allur fjöldinn
skilur betur skáldskap Porsteins, stefnu hans,
eðlisfar og lífskjör nú við lestur þessarar þriðju
útgáfu Pyrna, en þegar fyrstu kvæði hans birt-
ust í blöðum og tímaritum. Mönnum gremst
ekki við árgalann, þegar þeir eru vaknaðir hvort
sem er og dagur er kominn um alt loft.
Nú skilja líklega llestir, hvað Porsteinn á við
í vísu eins og þessari:
»Oss finst ekkert blíðar* en blóm vera til,
sem breiðir út faðminn og langar í yl
á vordögum Iöngum og ljósum.
En tornæmu fæturnar troða ekki blítt
og tönnunum skilst ekki rautt eða hvitt,
og því spetta þyrnar á rósum.c
I. B.