Fréttatíminn - 19.10.2012, Blaðsíða 4

OYSTER PERPETUAL SUBMARINER DATE
Michelsen_255x50_J_0612.indd 1 14.06.12 16:56
Ríkið borgar 42 krónur með hverjum mjólkurlítra
sem kúabændur framleiða, samkvæmt nýjum
mjólkursamningi. Alls greiðir ríkið um 5,3 millj-
arða til bænda vegna mjólkurframleiðslu árlega.
Í landinu eru um 26
þúsund mjólkurkýr og
nemur stuðningurinn
því rúmum 200 þúsund
krónum á hverja kú.
Til viðbótar við þær 42
krónur sem bændur fá
fyrir hvern mjólkurlítra
greiðir afurðastöð bænda
þeim 78 krónur á lítrann.
Samtals fá bændur því
120 krónur fyrir hvern
mjólkurlítra sem fram-
leiddur er. Það er sama
upphæð og neytandi
kaupir mjólkurlítrann
á út úr búð. Hver kýr
mjólkar að meðaltali
rúma 5 þúsund lítra á ári.
Til samanburðar má
nefna að kostnaður ríkis-
ins vegna hvers nemanda
í Háskóla Íslands er um
800 þúsund krónur, sem nemur því niðurgreiðslu
með tæplega fjórum kúm.
Framhaldsskólanemar kosta ríkið eilítið meira en
háskólanemar og fær hver og einn tæplega fimm-
faldan kýrstyrk frá ríkinu.
Sigríður Dögg Auðunsdóttir
sigridur@frettatiminn.is
 Stjórnmál nýr mjólkurSamningur
Háskólanemi á við fjórar kýr
Framhaldsskóla-
nemi kostar ríkið
álíka mikið og
fimm kýr
 HeilbrigðiSmál langir biðliStar eftir einHverfugreiningu
Alvarlegt að börn bíði
í tvö ár eftir greiningu
Börn fá ekki þjónustu við hæfi í grunnskólum á meðan þau bíða í allt að tvö ár eftir einhverf-
ugreiningu. Það getur haft alvarlegar afleiðingar og er ekki siðferðislega verjandi, að sögn sviðs-
stjóra á Greiningarstöð.
b ið eftir einhverfugreiningu barna er allt að tvö ár og á meðan á biðinni stendur fá börn ekki þjónustu við hæfi í skólum, að sögn dr. Evald
Sæmundsen, sviðsstjóra á einhverfusviði Greiningar-
og ráðgjafarstöðvar ríkisins.
„Það getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir börnin og
höfum við af því reynslu að hegðun og líðan barna geti
versnað meðan beðið er eftir þjónustu okkar. Lífsgæði
þeirra versna og þátttaka í daglegu lífi með jafnöldrum
fer minnkandi,“ segir Evald. „Það er ekki siðferðislega
verjandi að kerfið gefi til kynna að börn komist að með
vandamál af þessu tagi en þurfi síðan að bíða í 2-3 ár,“
segir hann.
Staðan er ögn skárri hjá börnum á leikskólaaldri
enda njóta þau forgangs um greiningar, að sögn
Evalds, og er biðtími hjá þeim 8-12 mánuðir. Mismun-
andi er eftir sveitarfélögum og leikskólum hvort börnin
fá þjónustu við hæfi strax og grunur um einhverfu
vaknar.
„Börn í grunnskóla fá yfirleitt enga sértæka þjónustu
fyrr en pappírar með greiningu eru tilbúnir. Mörg
sveitarfélög taka ekki einu sinni mark á sínum eigin
sérfræðingum þó svo að reynsla okkar sýni að frum-
greiningar sérfræðinga á skólaskrifstofum séu oft rétt-
ar. Það er barninu í hag að strax og þörfin vaknar sé
farið að vinna með það og það látið njóta vafans en ekki
bíða þangað til greining er komin,“ segir Evald.
Hann segir að Greiningarstöð hafi reynt að
bregðast við þessu með því að gefa út bréf áður
en barnið komi til athugunar, þar sem tekið er
undir það sem fram kemur í tilvísun svo barnið
fái sem fyrst þjónustu við hæfi. Það hafi þó
ekki skilað tilætluðum árangri.
Ástæðan fyrir biðlistum er, að sögn Evalds,
fyrst og fremst fjársvelti. Nífalt fleiri greinast
með einhverfu en fyrir rúmum áratug. Alls eru
um 1300 einstaklingar skráðir með einhverf-
urófsröskun hjá Greiningarstöð.
„Börnum á grunnskólaaldri með mögulega
einhverfurófsröskun hefur í auknum mæli
verið vísað frá, sérstaklega ef þau eru ekki
með þroskaskerðingu af öðru tagi til viðbótar
við einhverfu,“ segir Evald. Margir snúa sér til
BUGL, Barna- og unglingageðdeildar, en þar
er biðtíminn lengri ef eitthvað er.
Ásta Kristín Jónsdóttir hefur beðið í átta
mánuði eftir forgreiningu á BUGL vegna gruns um ein-
hverfu 11 ára sonar síns. Hann er greindur með ADHD
en hefur samt sem áður ekki fengið þjónustu við hæfi
í skóla. Á meðan hann bíður fær hann ekki aukna
þjónustu. „Ég hef fyrst og fremst óskað eftir frekari
greiningum á honum til þess að tryggja að hann fái
þjónustu við hæfi. Sú þjónustu sem er í boði við ADHD
börn nægir honum ekki. Auðvitað á þjónustan ekki að
miðast við greininguna heldur þarfir barnsins,“ segir
Ásta.
„Skóli án aðgreiningar á erfitt með að þjón-
usta hann svo vel megi vera og sér ástæðu til að
einangra hann, því vil ég fá á hreint hvort um
frekari greiningar er að ræða því það er ekki
verið að mæta honum á réttum forsendum,“
segir Ásta.
Hún segist vænta þess að þurfa að bíða í þrjú
ár til viðbótar til að fá fullnaðargreiningu á son
sinn. „Það er langur tími í þroskaferli barns.
Það er alltaf verið að tala um að snemmtæk
íhlutun skipti höfuðmáli. Ef hann væri með
hjartagalla hefði svo sannarlega verið búið að
grípa inn fyrir löngu. Það er ekki sama hvort
um er að ræða líkamlega eða andlega sjúk-
dóma, þegar kemur að afgreiðslu í kerfinu,“
segir Ásta.
„Það þarf að endurskoða þjónustukerfið í
heild sinni,“ segir Evald. „Það er ekki nóg að
bæta þjónustu í einum þætti þess, Greiningar-
stöðvarinnar til að mynda, heldur verður að
endurhugsa þetta allt upp á nýtt, allt frá fyrsta stigi
þjónustunnar hjá heilsugæslu og sveitarfélögunum,“
segir hann.
Sigríður Dögg Auðunsdóttir
sigridur@frettatiminn.is
Ásta Kristín Jónsdóttir hefur beðið í átta mánuði eftir
forgreiningu á BUGL vegna gruns um einhverfu 11 ára sonar.
Ljósmynd/Hari
Börnum
versnar
mikið á
biðlista,
jafnt hvað
varðar
líðan og
hegðun.
veður föStudagur laugardagur Sunnudagur
SuðAuStlæg Átt með SKúrum við S-StrönD-
inA, en bJArtviðri fyrir norðAn.
HöfuðborgArSvæðið: SuðauStlæg átt, Skýjað
með köflum en yfirleitt Þurrt. fremur milt.
Hæg AuStlæg eðA breytileg Átt og HÁSKýJA-
HulA líKlegA yfir lAnDinu, en bJArtviðri.
HöfuðborgArSvæðið : auStlæg átt og Skýjað
með köflum, kólnandi.
Hæg breytileg Átt og bJArtviðri
um Allt lAnD.
HöfuðborgArSvæðið: Hæg Breytileg
átt og Bjartviðri.
fallegt haustveður
fram undan
yfir helgina má búast við hæglætis veðri,
stöku skúrum sunnan- og austanlands en
bjartviðri um landið norðan- og vestanvert.
Hitatölurnar verða áfram í lægri kantinum
og það má búast við næturfrosti víða um
land og vægu frost yfir daginn
inn til landsins norðaustantil.
3
1 1
3
4
4
3 3 4
5
3
2 3
3
4
elín björk Jónasdóttir
vedurvaktin@vedurvaktin.is
4 fréttir Helgin 19.-21. október 2012