Fréttatíminn - 13.01.2012, Blaðsíða 36

D
Dagar Hegningarhússins við Skólavörðu­
stíg sem fangelsis eru senn taldir. Gráta
það fáir. Byggingin er orðin 136 ára
gömul og þegar hún var tekin í notkun
var frekar hugsað um refsingu en betrun
þegar fólki var skellt bak við lás og slá,
eins og nafnið bendir til. Undanfarin ár
hefur Hegningarhúsið fyrst og fremst
verið notað sem móttökufangelsi fyrir
fanga við upphaf afplán­
unar og fyrir gæsluvarð­
haldsfanga.
Í fjárlögum 2010 var gef­
in heimild til að selja hús­
ið. Hófust þá þegar ýmsar
vangaveltur um hvaða
starfsemi gæti komið þar í
stað refsivistunar. Endur­
nýjaður kraftur hefur
hlaupið í þær pælingar í
kjölfar tilkynningar um samkeppni um
hönnun nýs fangelsis á Hólmsheiði, sem
gert er ráð fyrir að verði tilbúið 2014.
Ekki er ólíklegt að síðustu fangarnir
yfirgefi Hegningarhúsið eitthvað fyrr.
Aðbúnaður í húsinu hefur lengi verið
ljótur blettur á fangelsismálum landsins.
Það er ekkert nýtt að byggingar glati
hlutverki sínu með tíð og tíma. Breyttar
kröfur, byggðamynstur geta til dæmis
spilað þar inn í. Þannig geta hús átt sína
ævi eins og svo margt annað í heimi hér,
bæði náttúrunnar og mannanna verk.
Sorglegast af öllu er þegar hús standa
tóm vegna þess að enginn vill nota þau.
Engin hætta er á því með Hegningarhús­
ið enda stendur það við eina skemmtileg­
ustu götu miðbæjarins.
Í miðbænum eru mörg góð dæmi um
hús sem gegna öðrum tilgangi nú en þau
gerðu áður. Aðalbygging Listasafns Ís­
lands var til dæmis reist sem íshús árið
1916 og þar var um tíma rekinn sá sögu­
frægi skemmtistaður Glaumbær áður en
listaverkin fluttu inn árið 1987. Annað
reisulegt safn í miðborginni er Listasafn
Reykjavíkur í Hafnarhúsinu en þar voru
áður meðal annars miklar netageymslur
og önnur starfsemi tengd sjósókn. Þriðja
sögufræga húsið, sem ef til vill verður
safn einn daginn, er Fríkirkjuvegur 11
reist af Thor Jensen sem heimili fyrir
fjölskyldu hans. Borgin var þar með
skrifstofur til margra ára áður en hún
seldi afkomanda hans, Björgólfi Thor
Björgólfssyni, húsið fyrir fáeinum árum
og sagðist hann stefna að því að opna þar
safn um afa sinn.
En ekki geta, né þurfa, öll stór hús
sem týna tilgangi sínum að verða söfn.
Fyrirtaks dæmi er einmitt húsið sem
stendur við hlið Hegningarhússins við
Skólavörðustíginn. Þar var Sparisjóður
Reykjavíkur og nágrennis með höfuð­
stöðvar um árabil. SPRON lauk hins
vegar endanlega keppni í hruninu 2008.
Þess í stað kom Eymundsson í húsið og
nú er sýslað með kaffi, bakkelsi, bækur
og tímarit þar sem áður var höndlað með
peninga.
Þessi innri umskipti voru til mikilla
bóta fyrir Skólavörðustíginn og næsta
nágrenni. Verslun og kaffihús Eymunds­
sonar er opið alla daga vikunnar, dregur
að sér mikið af fólki og setur mikinn svip
á götuna. Væntanleg sala og umbreyting
Hegningarhússins hefur alla möguleika
á að lukkast jafn vel. Góðar og vel stað­
settar byggingar finna sér alltaf nýtt
hlutverk.
Sögufræg hús
Nýtt hlutverk Hegningarhússins
Jón Kaldal
kaldal@frettatiminn.is
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur
Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsinga-
stjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
Fært til bókar
Í fótspor drottninganna
Vera kann að Ólafur Ragnar Grímsson,
forseti Íslands, hafi verið full fljótur á sér
þegar hann tilkynnti um brotthvarf sitt úr
embætti í nýjársávarpinu. Í lok kjörtíma-
bilsins hefur hann setið á Bessastöðum í
sextán ár, frá árinu 1996. Ýmsir gerðu því
skóna að forsetinn ætlaði sér að minnsta
kosti eitt kjörtímabil í viðbót, það er setu
í 20 ár. Sá tími er ekki langur miðað við
þann þjóðhöfðingja sem næst okkur
stendur, Margréti Þórhildi Danadrottn-
ingu. Hún er að sönnu ekki þjóðkjörin
heldur fékk embættið í arf en það breytir
ekki því að hún hefur nú ríkt í fjörutíu ár
sem drottning Dana. Hátíðahöld vegna
þessa hófust fyrr í vikunni en á morgun,
14. janúar, eru 40 ár liðin frá því að Friðrik
9. Danakonungur, faðir Margrétar Þór-
hildar, lést. Seta Danadrottningar er samt
lítilræ ði miðað við þrásetu Elísabetar
Bretlandsdrottningar í embætti. Í ár eru
sextíu ár frá því að hún tók við embætti,
en faðir hennar, Georg 6., lést árið 1952.
Ólafur Ragnar er hins vegar slóttugur.
Hann var hæfilega óljós í orðalagi þegar
hann tilkynnti brotthvarfið. Hver veit
nema hann finni sig knúinn, vegna fjölda
áskorana, til þess að halda áfram. Með
því getur hann haldið þjóðhöfðinga-
embættinu í áratugi – og fetað í fótspor
drottninganna.
Heilsa
Krúska ehf
Saffran
Dýraspítalinn Víðidal ehf
Karma Keflavík ehf
Grófinni 8
Suðurlandsbraut 12
3 ummæli
3 ummæli
6 ummæli
9 ummæli
12 ummæli
World Class
Spönginni 41
1
2
3
4
5
Efstu 5 - Vika 2
Topplistinn
B orgarfulltrúar í Reykjavík eru sannfærðir um þrennt; að skuldir borgarinnar eru hvergi nógu mikl­
ar, að arðsemi fjárfestinga sé óþarfi og að
öllu sé til fórnandi til að kaupa atkvæði.
Þar sem svimandi háar útsvarstekjur
borgarinnar duga hvergi til að standa
undir innihaldslausum kosningaloforðum
stjórnmálamanna, fjármagnar Reykjavík­
urborg sig núna samkvæmt mottóinu illu
er best slegið á frest. Það þýðir að borgin
gefur út lengsta skuldabréf sem gefið er
út hér á landi til ársins 2054 til að standa
undir gæluverkefnum líðandi stundar.
Til að bæta gráu ofan á svart er bréfið
svo verðtryggt. En af gæluverkefnum má
nefna: „Skemmtilegri sundlaugar“, og nú
síðast kemur tillaga sjálfstæðismanna um að taka ný
lán fyrir byggingu enn einnar sundlaugarinnar upp
á litlar 500 milljónir. Að auki telja sjálfstæðismenn
brýnt að bæta verði úr styttuskorti í borginni með
styttu af Tómasi Guðmundssyni nokkrum, en fyrir þá
sem ekki þekkja til mannsins, þá samdi hann ljóð.
Rétt eins og í tilfelli nágrannasveitarfélaganna, sem
hafa drekkt sér í eigin sundlaugum, er alls ekki verið
að fullnægja eftirspurn þar sem framboð á sund­
vatni er ekki til staðar heldur á nú að byggja við aðra
sundlaug sem fyrir er, Vesturbæjarlaugina. Að auki
eru svo aðrar hugmyndir um að byggja útilaug við
Sundhöllina en í hana koma 30 gestir á klukkutíma að
meðaltali.
Lítið dæmi um áherslur atkvæðakaup­
manna er dreifing bæklings í hvert hús í
borginni um eitthvað sem heitir „Samráðs­
vefur“ sem finna má á vefslóðinni betri­
reykjavik.is. Í bæklingnum eru borgar­
búar hvattir til að koma með hverskyns
hugmyndir að nýjum útgjöldum! Útgjalda­
hugmyndirnar skulu ýmist snúast um
afþreyingu, leiki eða hjólreiðar. Hvergi
er útsvarsgreiðendum árið 2054 þökkuð
rausnin og hvergi er óskað eftir hugmynd­
um um sparnað. Í sama anda er borgar­
stjórinn grillaður í Kastljósi fyrir að eyða
ekki nógu miklu en spyrjendur hafa engan
áhuga á málefnum sem flokka mætti undir
ráðdeild.
Eins og allir ættu að vita, snúast stjórnmál um lýð­
skrum. Hver getur verið á móti „góðum“ málum í dag
og hver nennir að hlusta á tuð um framtíðarvandamál
árið 2054? Einu leiðindin á gjalddaga eru að þurfa að
borga þrjár krónur að raungildi fyrir hverja krónu
sem tekin er að láni fyrir „skemmtilegum“ hlutum
í dag, sem þar að auki kaupa atkvæði í næstu kosn­
ingum.
Kjósendur ættu hinsvegar að leiða hugann að því að
skuldafen eru ekki spennandi undirlag fyrir atvinnu­
uppbyggingu og verðmætasköpun og gildir þá einu þó
að lýðskrumararnir geri áætlanir um „skapandi“ og
„græna“ borg.
Atkvæðakaupmenn
Að drekkja sér í sundlaugum
Arnar Sigurðsson,
starfar á fjármálamarkaði
En ekki geta, né þurfa, öll stór hús sem týna tilgangi sínum
að verða söfn. Fyrirtaks dæmi er einmitt húsið sem stend-
ur við hlið Hegningarhússins við Skólavörðustíginn.
36 viðhorf Helgin 13.-15. janúar 2012