Fréttatíminn - 05.04.2012, Blaðsíða 12

Stærð 140x200
100% dúnn
100% bómull
790 grömm
dúnfylling
engin
gerfiefniFermingartilboð
Dúnmjúkar
dúnsængur
áður 33.490 kr
nú 24.990 kr
Lín Design Laugavegi 176 Sími 5332220 www.lindesign.is
Þ rír aðilar sækja um sérleyfi til rannsókna og vinnslu olíu á Drekasvæðinu en Orkustofn-
un opnaði tilboðin á mánudaginn.
Félögin eru Eykon Energy, Faroe
Petroleum og Íslenskt kolvetni ehf
og Valiant Petroleum og Kolvetni
ehf. Orkustofnun stefnir að því að
leita lögboðinna umsagna og af-
greiða umsóknir fyrir lok nóvember
næstkomandi. Við veitingu leyfanna
verður þess gætt að nýting auðlind-
anna sé hagkvæm frá þjóðhagslegu
sjónarmiði og að tekið sé tillit til um-
hverfissjónarmiða. Við mat Orku-
stofnunar á umsóknum er tekið mið
af rannsóknaráætlun, tæknilegri
getu og reynslu og fjárhagslegum
styrk umsækjenda.
Eins og fram kom í Fréttatímanum
fyrir hálfum mánuði voru rannsóknir
olíuleitarfélaganna TGS og Volcanic
Basin Petroleum Research á Dreka-
svæðinu frá því í sumar mjög jákvæð-
ar. Niðurstöður þeirra sýndu að olíu
væri að finna þar en frekari rann-
sóknir þurfa að fara fram til þess að
hægt sé að segja hversu mikil olían
er og hvort hún sé vinnanleg.
Útboðssvæðið sem um er að ræða
nær yfir norðurhluta Drekasvæðisins
sem er 42.700 ferkílómetrar að flatar-
máli, norðaustur af Íslandi. Ljóst er
að rannsóknir munu ná yfir fjölda
ára eftir veitingu sérleyfa en þau eru
veitt til tólf ára en framlengjanleg
til tveggja ára í senn að hámarki til
sextán ára, eins og fram hefur komið
í Fréttatímanum.
Félögin þrjú
Jón Helgi Guðmundsson, aðaleigendi
Byko, og viðskiptafélagi hans Gunn-
laugur Jónsson eiga 50 prósenta
hlut í Kolvetni ehf, verkfræðistofan
Mannvit er með 25 prósenta hlut og
sömuleiðis Terje Hagevang. Hann
er forstjóri olíufélagsins Valiant en
stjórnaði áður Sagex sem bauð í leit-
ina í fyrra útboðinu 2009. Bæði Jón
Helgi og Gunnlaugur eiga hlut í Vali-
ant sem er breskt félag. Að Íslensku
kolvetni standa verkfræðistofan
Verkís, Olís og félagið Dreki Holding
í samvinnu við Faroe Petroleum, að
því er fram kom í frétt Ríkisútvarps-
ins. Það sagði enn fremur að þriðja
umsóknarfélagið, Eykon Energy,
héti eftir Eyjólfi Konráð Jónssyni,
fyrrum þingmanni og ritstjóra, sem
var mikill baráttumaður fyrir því að
Íslendingar héldu fast um rétt sinn til
auðlinda á hafsbotni. Að því stendur
hópur íslenskra fjárfesta: Gunnlaug-
ur Jónsson, Ragnar Þórisson, Jón
Einar Eyjólfsson, Heiðar Már Guð-
jónsson, sem er stjórnarformaður, og
loks Norðmaðurinn Terje Hagevang.
Valiant Petroleum er stærst félag-
anna, ef miðað er við veltu, að því er
fram kom í frétt Stöðvar 2. Það er
með höfuðstöðvar í útjaðri London,
stundar olíuvinnsla í Norðursjó og er
í olíuleit við Noreg og Færeyjar. Það
hafði 65 milljarða króna tekjur í fyrra
og er með um 60 starfsmenn.
Faroe Petroleum hét upphaflega
Føroya Kolvetni þegar það var stofn-
að í Færeyjum fyrir fimmtán árum
en er nú orðið alþjóðlegt félag með
höfuðstöðvar í Aberdeen í Skotlandi.
Það er í olíuleit og vinnslu í lögsögu
Bretlands, Noregs og Færeyja, var
með 16 milljarða tekur í fyrra og um
50 starfsmenn.
Haft var eftir Heiðari Má Guð-
jónssyni, stjórnarformanni Eykon
Energy, í frétt stöðvarinnar, að fé-
lagið sé í samstarfi við alþjóðlega
fjárfesta, sérstaklega alþjóðleg olíu-
leitarfyrirtæki sem unnið hafi á svip-
uðum og jafnvel erfiðari slóðum en
eru á Jan Mayen-hryggnum.
Þekking á öllum sviðum
olíuleitar vinnslu og sölu
Gunnlaugur Jónsson kemur fram
fyrir hönd Kolvetnis ehf sem stjórn-
arformaður þess félags. Hann segir
samstarfið við hið erlenda félag, Vali-
ant Petroleum, mjög mikilvægt. „Það
þýðir að við getum fljótlega hafist
handa við áframhaldandi rannsókn-
ir, ef við fáum úthlutað leyfi. Valiant
Petroleum er með þekkingu á öllum
sviðum olíuleitar og vinnslu. Þetta
er olíufélag sem í senn veltir fyrir
sér hvar olía gæti mögulega fundist
og allt til þess að framleiða og selja
olíu og hefur af því verulegar tekjur,“
segir Gunnlaugur.
Fram kemur hjá honum að rann-
sóknir og leit geti verið mjög langt
ferli. Miklar kröfur séu gerðar sem
fyrirtækin verði að standast. Haga
verði málum þannig að hagkvæmni
sé gætt en um leið verði að standast
strangar kröfur í umhverfis- og ör-
yggismálum. Gunnlaugur segir Vali-
ant Petroleum starfa bæði í Noregi
og Bretlandi þar sem ströngustu
kröfur séu gerðar í þessum efnum.
„Þar af leiðandi,“ segir hann, „er
gott að hafa þetta fyrirtæki með.
Það er allt annað að segjast ætla að
gera eitthvað, jafnvel kunna það og
hafa gert það – eða að vera beinlínis
að sinna þessum málum í daglegu
starfi. Þá fara hlutirnir í farveg og
ganga betur. Valium Petroleum er
líka mjög fjársterkt félag, er með
verulegar tekjur af olíusölu og nán-
ast skuldlaust. Það getur því vel stað-
ið undir því sem við erum að lofa í
okkar umsókn.“
Hrósa ber samningamönnum
Íslands
Gunnlaugur segir umsóknirnar
vera í ákveðnum stigum. Lofað sé
einhverju ákveðnu sem standa þurfi
við á gefnum tíma. Að þeim rann-
sóknum loknum verði fyrirtækin að
taka afstöðu til þess hvort þau vilji
taka næsta skref og lofa einhverju
meiru. Menn reyni að hafa stígandi í
þessu þannig að ódýrustu rannsókn-
irnar séu gerðar fyrst til að minnka
áhættuna á dýrari rannsóknum sem
komi síðar. Sem dæmi má nefna að
rannsóknarborhola á miklu dýpi eins
og á Drekasvæðinu, sé mjög dýr. Því
vilji menn rannsaka vel áður en út í
slíkar framkvæmdir sé farið.
Kolvetni ehf og Valiant Petroleum
taka fjárhagslega áhættu saman en
eru með samkomulag sín á milli
hvernig henni er skipt. Gunnlaug-
ur segir að góðir aðilar standi að
Kolvetni ehf og muni geta fjár-
magnað félagið að öllu leyti
en það einfaldi málið að Vali-
ant Petroleum ábyrgist alla umsókn-
ina og allan kostnað sem hópurinn
skuldbindur sig fyrir, það er að segja
fyrir hönd beggja.
Finnist olía á því leitarsvæði sem
úthlutað er á rannsóknarstigi segir
Gunnlaugur að viðkomandi fyrir-
tæki eignist réttinn til að framleiða
hana og selja. Af því greiðast síðan
skattar til íslenska ríkisins sem
skiptast í 5 prósenta vinnslugjald af
því sem framleitt er, óháð hagnaði
eða tapi fyrirtækisins. Hagnaðar-
skattur bætist síðan ofan á venjuleg-
an fyrirtækjaskatt, eins konar auð-
lindagjald.
Gunnlaugur segist ekki vita hvort
Norðmenn nýti sinn 25 prósenta rétt
en telur víst að þeir fylgist vel með.
„Þeir munu fá einn mánuð
eftir að Orkustofnun
hefur komist að
sinni niðurstöðu
um hverjir fái
leyf i t il að
ákveða hvort
þeir komi
með f jórð-
ungshlut inn
í leyfið. Geri
Norðmenn
það eru þeir
fullir þátttak-
endur í hópn-
um og þurfa að
fjármagna sinn
hlut í allri áhættu
sem tekin er.
Þ a ð e r
bara
gott ef þeir koma inn, frá okkar bæj-
ardyrum séð. Þegar á heildina er litið
eru þetta mjög hagstæðir samningar
fyrir Íslendinga vegna þess að Norð-
menn þurfa að ákveða í upphafi hvort
þeir koma inn og taka þá fulla fjár-
hagslega áhættu en Íslendingar geta
beðið eftir því hvort olía finnst Nor-
egsmegin á Jan Mayen-hryggnum til
þess að taka ákvörðun um það hvort
þeir verða með. Það ber því að hrósa
þeim samningamönnum Íslands sem
gerðu samningin 1981.“
Lítur vel út jarðfræðilega
Gunnlaugur segir að menn taki eitt
skref í einu en hugsanlega gæti olíu-
framleiðsla hafist á Drekasvæðinu
eftir 10 til 20 ár – en kannski aldrei.
„Við tökum þátt af því að okkur líst
mjög vel á, þetta lítur mjög vel út
jarðfræðilega. Við erum viss
um að olían sé þarna einhvers
staðar en spurningin er
hversu mikið þarf að gera
til að finna hana og hvort
það svari kostnaði – en við
teljum það þess virði að
reyna. En höfum í huga
að það þýðir ekki að fara
út í neina maníu út af
þessu. Við gerum okkar
besta, svo kemur þetta í
ljós. Ef ekkert kemur úr úr
rannsóknunum vill maður
vera ánægður með að hafa
gert góða tilraun.“
Jónas Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
Viss um olíu á Drekasvæðinu
Orkustofnun mun veita sérleyfi til rannsókna og olíuvinnslu á Drekasvæðinu fyrir nóvemberlok. Þrír aðilar sækja um sérleyfin en Norðmenn geta komið að með
fjórðungshlut. Gunnlaugur Jónsson, stjórnarformaður Kolefnis ehf, segir svæðið líta vel út jarðfræðilega og er viss um að þar sé olíu að finna. Spurningin sé hins
vegar hversu mikið þurfi að gera til að finna hana og hvort það svari kostnaði en það sé þess virði að reyna. Olíuframleiðsla gæti hugsanlega hafist á Drekasvæðinu
eftir 10 til 20 ár.
Gunnlaugur Jóns-
son, stjórnarformaður
Kolvetnis ehf: Við tökum
eitt skref í einu, erum viss
um að olían sé þarna en
spurningin er hversu mikið
þarf að gera til að finna hana og
hvort það svarar kostnaði – en teljum
þess virði að reyna. Ljósmynd Hari
Ef sérleyfi til rannsókna og vinnslu olíu
á Drekasvæðinu verða veitt þá taka
við rannsóknir þar samkvæmt áætlun
leyfishafa og skilmálum Orkustofn-
unar. Á milli Íslands og Noregs ríkir
samkomulag frá árinu 1981 sem felur í
sér að Norðmenn hafi rétt á allt að 25
prósenta þátttöku í sérleyfum á svæði
sem nær yfir hluta af Drekasvæðinu.
Ef sótt er um á samkomulagssvæðinu
mun Orkustofnun senda eintak af
umsóknunum til Noregs. Eftir að
Norðmenn hafa móttekið drög að leyfi
á grundvelli umsóknar hafa þeir 30
daga til að ákveða hvort þeir vilji nýta
rétt sinn til þátttöku í viðkomandi leyfi.
12 fréttaviðtal Helgin 5.-8. apríl 2012