Læknablaðið - 01.12.1942, Blaðsíða 16

90
LÆKNABLADIÐ
greitt nokkurt fé- vegna ýiniss
sjúkrakostnaöar. Þegar gera á sér
ljóst. aö hve miklu leyti samlögin
liafi annað hlutverki sínu, er vert
aö athuga, hve mikill hluti af heild-
arkostnaöi þeirra hafi runniö til
sjúkrahjálpar.
Undanfarin ár hefir þessi hluti
verið sem hér segir :
1937 '«5.63 %
1938 85,37 —
1939 86,90 —
1940 87,64 —
í fljótu bragði virðist þetta
horfa í rétta átt, en athuga þarf í
þessu sambandi, að dagpeninga
gætti nokkuð hjá samlagsmönnum,
einkum fyrsta áriö (2,21% af heild-
arkostnaði), en við það verða
greiðslur vegna beinnar sjúkra-
hjálpar hlutfallslega lægri en ann-
ars væri.
Enn fremur er vert að athuga,
á hvern lið sjúkrahjálpar hækk-
unin hefir aðallega komið, og veröa
þá lyfin fyrst fyrir. Tölurnar hér
að framan sýna, að 2,01% meira
er greitt fyrir sjúkrahjálp, miðað
við lreildarkostnað, árið 1940 en
árið 1937. En samanburður á lyfja-
kostnaði sýnir, að hann er 4,63%
hærri áriö 1940 en árið 1937, mið-
að við heildarkostnað. Gera þvi
lyfin miklu meira en gleypa þenn-
an sýndarávinning, og verður að
telja það miður æskilega þróun.
Reksturskostnaður samlaganna
er veigamikið atriði og varðar hina
tryggðu nijög miklu. Milliliða
kostnaðurinn er jafnvel enn hvim-
leiðari í sjúkratryggingarmálum
en annars staðar. Reksturskostn-
aður samlaganna er mjög mistnun-
andi, en hefir undanfarin ár að
meðaltali verið sem hér segir:
1937 . . 12,16 °/c af heildarkostn.
1938 .. 12,99 — - —
1939 .. 12,69— - —
1940 .. 12,13— -
Þessi kostnaður er ískyggilega
hár og er þetta alvarlegt efni til
íhugunar, en skal ekki nánar rætt
hér.
Framtíð sjúkratrygginganna.
Þegar lögin um alþýðutryggingar
voru sett, sýndi löggjafinn, að það
var vilji hans, að öllum yrði gert
kleift að tryggja sig gegn þvi böli
aö komast á vonarvöl vegna van-
heilsu. Enda þótt skyldutrygging
væri ekki lögboðin um land allt,
var öllum gert heimilt að tryggja
sig og njóta sömu fríðinda af
hálfu hins opinbera. Sú heimild
sýnir, að hið opinbera er þess al-
búið að taka á sig byrðarnar af
því, að allir noti þennan rétt sinn.
Það getur orkaö tvímælis, hvernig
tekizt hafi um framkvæmd trygg-
ingarlaganna það sem af er, en
liigin sjálf geta einnig orkað tví-
mælis. Þrátt fyrir þetta er ekk-
ert eðlilegra en óska þess, að
sjúkratryggingar nái sem fyrst
til allra landsmanna.
Tvímælalaust má telja sjúkra-
húsvist veigamestan þátt þeirra
réttinda, er tryggingarnar veita.
Sjúkrahúsvist er sú tegund sjúkra-
kostnaðar, sem einstaklingunum
er örðugast að rísa undir, einkum
ef 11111 mikil veikindi er aö ræða.
Er þvi augljóst, að einkum bar að
leggja áherzlu á, að hún yrði
tryggð, en jafnframt eðlilegt, að
hið opinbera hlypi undir þyngsta
baggann, einkum er þess er gætt,
að telja verður, að það ætti ýmis-
legt ógert í þeim efnum, svo sem
fyrr er á vikið.
Ef litið væri á styrk liins opin-
bera til sjúkratrygginganna sem
framlag ti! almennings til þess að
létta honúhi kostnað af sjúkra-