Læknablaðið - 01.12.1942, Qupperneq 25

LÆKNABLAÐIÐ
99
Diagnostisk cg prognostisk be-
tydning zi Tubcrkelbacilpaavisning
i ventr.'kelskylievand hos voksne.
(199 bls.)
Doktorsritgerð
eftir Ó. HJALTESTED,
samþykkt af Kaupmannahafnarhá-
skóla árið 1941. Útdráttur höf.
Þrátt fyrir hinar miklu fram-
farir, er það þó enn svo, að megin
stoðin í, allri sjúkdómsgreíningu
lungnaberkla er leitin að sýklinum
sjálfum. Það er því ekki að undra,
þótt gerðar hafi verið ýmsar til-
er með öllu óljóst, hvaðan faraldr-
arnir koma og venjulega gjöra
menn sér ekki rellu út af því.
Shope, sem beindi influenzu-
rannsóknunum inn á núverandi
l)raut með vinnu sinni að svína-
flenzunni 1931, hefir nýskeð gjört
gjörsamlega óvænta og væntan-
lega grundvallandi uppgötvun.
Hún er sú, að svínaflenzuvírusið
fer í lungnaorma svínsins. Egg
hmgnaormanna ganga niður af
svínunum og lirfurnar, sem úr
þeim skríða ,.gista“ i ánamaðkin-
um. Þegar svínin eta ánamaðk-
ana seinna meir. ef til vill að ár-
um liðnum, halda ormalirfurnar
áfram þróun sinni og hinn nýi ætt
liður lungnaorma inniheldur enn-
þá vírusið. Með vissum aðferðum
má framkalla flenzu hjá svíni með
slíka orma. Vírusið er hinsvegar
algjörlega ófinnanlegt í orminum
eða lirfunum. Sé ormurinn eða
lirfan mulin og dælt inn í svín,
skeður ekkert. Hér er um að ræða
eitthvað nákvæmt samspil á milli
svínsins og lungnaormsins, því að
raunir til þess að stækka það svið.
þar sem ákveða má sjúkdóminn a
þann hátt. Má svo segja, að ekki
liafi liðið nema örfá ár frá því að
Ivoch fann sýkilinn, þar til farið
var að rita um meira eða minna
ekki er liægt að framkalla sjúk-
dóminn með neinu móti nema' á
þeim tíma ársins, sem er hinn
venjulegi flenzutími svínsins.
Svínaflénzan virðist ekki vera
einasti sjúkdómurinn, sem svipað
er ástatt um. Ef til vill er ekki
of djarft að spá, að þessi uppgötv-
un eigi eftir að hafa áhrif svipuð
þvi. er það varð uppvíst, að skor-
dýr geta borið drepsóttir.
Mannfólkið býr ekki aðeins í
nábýli hvað við annað, heldur á
það fjölmargar aðrar tegundi:
granna, sem minna er skeytt um.
Það er auðvitað ekki ný bóla, að
lægri dýr geti borið sjúkdóma
manna og annarra æðri dýra. Fá-
fræði okkar á náttúrusögu ýmsra
farsótta. stafar sennilega að miklu
leyti af því, að sjúkdómafræðing-
ar hafa ekki gjört sér nægilega
ljóst, að allt umhverfið morar af
lífi. og að örlög okkar eru bundin
háttum tegunda og kynkvísla, sem
við þekkjum nauðalitið og höfum
látið okkur þaðan af minna skipta.