Læknablaðið - 01.05.1957, Qupperneq 40

26
L Æ K N A B L A Ð 1 i)
TlfOllVALD MADSEA
18. febr. 1870 - 14. apríl 1957
Fyrverandi forstöðumaður
Statens Seruminstitut í Khöfn,
dr. med. Thorvald Madsen,
lézt 14. apríl s. 1. Hann var
staddur í fermingarveizlu tvi-
hurasystkina dóttur sinnar,
hafði leikið við hvern sinn fing-
ur og haldið ræðu fyrir hörn-
unum, en er liann var að fara
um kvöldið hné hann skyndi-
lega niður og var örendur.
Dr. Madsen var um marga
áratugi einn þeirra lækna sem
har liið bezta í menningu Dan-
merkur út um heim allan. Hann
var ekki nema 14 ára þegar
mikið læknaþing var lialdið í
Kaupmannahöfn, þar sem Past-
eur og Lister voru mættir. Past-
eur gerði þar grein fyrir bólu-
setningum sínum gegn hunda-
æði. Thorvald Madsen gleypti
í sig allt sem blöðin fluttu um
þessa vísindagrein og virðist þá
hafa ákveðið að verða læknir.
Sá ásetningur stóð óhagganleg-
ur úr því, og á stúdentsárum
sínum kynntist hann próf. Carl
Jul. Salomonsen, sem varð
fyrsti prófessor Dana í bakterio-
logi. Honum leizt svo vel á þenn-
an unga stúdent, að hann hað
liann að koma til sin að af-
loknu námi, því að hann vildi
fá liann fyrir aðstoðarmann, og
þegar Madsen hafði lokið lækn-
isprófi 23 ára gamall, réð liann
sig fvrst sem sveitalækni upp í
sveit, í eitt ár, til þess að kynn-
ast læknisstarfinu, en síðan
réðst hann aðstoðarmaður á
sýklarannsóknarstofnun þá sem
nýlega hafði verið komið upp
við háskólann.
Á þeim árum birti hann rit-
gerð með Svante Arrhenius um
lögmál þau sem sýklavöxturinn
fvlgir og sýndu þeir fram á
hvernig sömu náttúrulögmál
gilda i hinum litla heimi sýkl-
anna eins og þeirri fysisku ver-
öld sem við þekkjum. Var þetta
mjög merkileg ritgerð, sem átti
eftir að koma að gagni rúmum
aldarfjórðungi seinna, þegar
nánar var farið að rannsaka
fysiska eiginleika sýklanna.
Fram að aldamótum var
Tliorvald Madsen aðstoðarmað-
ur próf. Salomonsens og komst
þar í kynni við marga af lielztu
brautryðjendum sýklafræðinn-
ar, þegar þeir lieimsóttu Salo-
monsen i Khöfn. Þar liitti hann
Pasteur, Ehrlich og von Beln-
ing, en einnig menn eins og próf.
Virchow frá Berlín.
Behring fékk Nóbelsverðlaun