Læknablaðið - 01.06.1960, Blaðsíða 79

L æ K N A B L A Ð I Ð
95
ar af örari blóðrás um vefina,
ef notaðir eru tiltölulega smáir
röntgenskammtar. Svo virðist
sem þessi meðferð sé ennþá hin
þægilegasta fvrir sjúklinginn, og
enn er mælt með henni af flest-
uin þeim höfundum, sem um
mál þessi fjalla. Geislaskammt-
urinn er breytilegur og verður
nokkuð að meta hann í hinum
einstöku tilfellum. Venjulega
nægir að gefa 3—1 geislanir
livern eða annan hvern dag, eft-
ir atvikum, á tvö svið, framan
og aftan á öxlina. Við hin hráðu
axlarmein virðist verkur oft
versna nokkuð eftir fyrstu geisl-
un; það verður þá að l)úa sjúld-
inginn undir þetta, gefa lítinn
hyrjunarskammt, ásamt analge-
tica. Ekki er samt nóg að losa
sjúklinginn við verkinn. í beinu
áframhaldi af röntgenmeðferð-
inni og helzt áður en henni er
að fullu lokið, verður að vinna
að því, að sjúklingurinn fái aft-
ur lireyfisvið sitt og að hann
læri að nota handleggina og öxl-
ina á þann hátt, að allir vöðvar
taki þátt í hreyfingunni. Á því
sviði getur sjúkraleikfimin og
hinar virku hreyfiæfingar sjúkl-
ingsins sjálfs gert mikið gagn.
en einnig, ef óvarlega er á liald-
ið, valdið miklu tjóni.
Nú virðast menn almennt á
einu máli um, að eflirlit og leið-
heining með hinum virku lireyf-
ingum sjúklingsins sjálfs sé
snarasti þátturinn í hreyfimeð-
ferð axlarmeinanna. Teygingar
og nudd eru venjulega til tjóns
(8, 16). Hreyfimeðferðina verð-
ur að sníða eftir þörfum og
ástandi hvers sjúklings, eftir því
hvaða hreyfisvið hafa minnkað
mest. Eftir því, sem kostur er,
ber að láta sjúklinginn æfa háð-
ar axlir og handleggi samtímis,
og kjarni meðferðarinnar er að
kenna sjúkhngnum þær hréyf-
ingar, sem honum her síðan að
æfa heima oft á dag. Meðferð-
in á því að vera vaxandi og liæfi-
lega erfið vinna frá degi til dags.
Yitanlega má ekki liefja hreyfi-
meðferð, meðan sjúklingurinn
hefur bráðan sársauka, sérstak-
lega ekki, ef lireyfing eykur
sársaukann að mun. I meðal-
bráðu tilfellunum þarf verkur-
inn einnig að mestu að vera
horfinn, áður en lireyfimeðferð
er hafin.
Varlega her að fara af stað,
en síðan skjótlega auka fjölda,
hreyfisvið og tíma æfinganna,
dag frá degi. Hafi sjúklingur
meira en klukkustundarverk og
óþægindi eftir æfingar, eru þær
of erfiðar að sinni.
Sé hreyfimeðferð heitt á of-
angreindan liátt i beinu sam-
handi við röntgenmeðferð, virð-
ist árangur mjög góður, einkum
í hráðum og meðalbráðum til-
fellum (9, 17), og liægt er að
koma í veg fvrir örmyndanir,
ltreppur og „handar-axlarmein“.
Rejmslan af athugun á og
meðferð meinsemdar þessarar
virðist vera sú, að mjög mikil-