Læknablaðið - 01.06.1960, Blaðsíða 74

90
LÆKNABLAÐIÐ
Hin alhliða hreyfing axlar-
liðsins veldur því, að þar safn-
ast meira af smámeiðslum og
áreynslu en á nokkurn annan lið
í líkamanum. Þegar allt kemur
í einn stað: smámeiðsli, „eðli-
leg aldurshrörnun“ (2, 3, 6), til-
töluleg minnkun á vöðvahreyf-
ingu, bjúgur og fíbrin-útvess-
anir, er hafa hneigð lil kalkana
(sjá síðar), verður í fyrstu
lítt greinanleg (subklinisk)
minnkun hreyfingar. Þetta
truflar síðan efnaskipti hinna
aðlægu vefja sökum stöðnunar
á blóðrás og vessarennsli. Veld-
ur þetta að lokum verkjum.
Verkir þessir valda svo enn
vöðvaspennu (défense muscu-
laire), takmörkun hrevfingar,
og þannig lokast vítahringur-
inn, er lýsir sér sem axlarmein
á ölluin stigum.
DePalma (3) liefur gert ýms-
ar athuganir, sem virðast varpa
nokkru ljósi á meinafræði,
meinvalda og meðferð axlar-
meina. M. a. liefur hann rann-
sakað 72 sjúklinga með mein
þessi, er hann kallar „frozen
shoulder“. Á 42 þessara sjúkl-
inga hefur hann gert skurðað-
gerðir og horið athuganir sínar
þar saman við fyrri eigin athug-
anir og annarra. Niðurstöður
hans eru þessar:
1) Meinafræðilega séð er
sjúkdómurinn „hrörnun“ og
dreifð bólga, er nær til allra
vefja umhverfis liðinn.
2) 1 öllum tilfellum er bi-
ceps-sinin og slíður hennar und-
irlagt.
3) Frumorsök sársaukans er
einmitt þessi tenosynovitis bici-
pitalis.
4) Er unninn hefur verið
bugur á sársaukanum, má eftir
hentugum leiðum ná eðlilegri
hreyfingu á ný.
5) Hvers konar teygingar og
„passiv“ hreyfingar meðferð
veldur tjóni.
Höfundur bendir á, að sé
skorið á tendo m. bicipitis, bresti
sinin, eða sé hún flutt til, þá
hverfi sársaukinn i öxlinni.
Hann lýsir nokkrum sjúlding-
um, er urðu albata, er sinin
hafði rifnað og náð að gróa föst
i sjálfum sulcus bicipitahs, og
lætur meira að segja í veðri
vaka, að hjá þeim fáu sjúkling-
um, er fengið hafi bata eftir
þjösnalegar teygingar (brise-
ment forcé), muni einmitt þetta
liafa komið fyrir!
Reynsla DePalma varðandi
hættu við ofnotkun „passiv“
hreyfimeðferðar, er staðfest
af mörgum öðrum (7, 8, 16).
Eins og drepið var á að fram-
an, verða fibrinútvessanir í shm-
l)elgi, sinaskeiðar og jafnvel víð-
ar í aðlæga vefi (vöðva). Vegna
blóðrásarstöðnunar og bjúgs
verða frávik í sýrustigi vefjanna
og rík lmeigð til kalkútfelhnga
i fíbrínskánir þessar. Þessi peri-
tendinitis calcarea getur ýmist
sézt við röntgenskoðun eða
ekki; oft má einnig sjá slíkar