Læknablaðið - 01.06.1960, Blaðsíða 20

52
LÆKNABLAÐIf)
því, að orsök sjúkdómsins sé
veira.
Þessar rannsóknir vöktu slika
athj’gli, að einn fremsti veiru-
fræðingur Bandaríkjanna, pró-
fessor Jolin R. Paul við Yale-
háskólann, féllst á það að taka
við visnu-veiru og gera tilraunir
til að sýkja apa með henni, en
þetta hafði verið revnt á Keld-
um i smáum stíl.
Jafnframt þessum rannsókn-
um voru gerðar tilraunir með
aðra búfjársjúkdóma, t. d. vota-
mæði (adenomatosis), riðu í
sauðfé, fjöruskjögur, listeriosis,
flúoreitrun og veiruskitu í naut-
gripum. Öll var þessi vinna æði
seinunnin, sem sjá má af því,
hve meðgöngutími sumra þess-
ara sjúkdóma er langur, stund-
um 2 ár og jafnvel lengri. En
vinnugleðin var mikil og verk-
efnin blöstu livarvetna við, einn-
ig utan verksviðs stofnunarinn-
ar. Er bér átt við afskipti dr.
Björns af sjúkdómum í mann-
fólki.
Á árunum 1948—49 gekk hér
á landi farsótt, sem erfitt var að
átta sig á, þó að bún minnti
mikið á mænusótt. Bar einkum
á þessari farsótt í Akureyrar-
liéraði. — Heilhrigðisvfirvöldiu
fólu dr. Birni ásamt 4 öðrum
læknum að gera athuganir á
þessari farsótt, og lýstu þeir
lienni eftir föngum, þannig að
hægt var að grcina hana frá
mænusótt. Nokkru seinna gerði
sams konar sjúkdómur vart við
sig í Englandi og viðar, og geng-
ur liann nú undir nafninu Ice-
land disease, þvi að þar var hon-
um fyrst lýst. Ekki hefur enn
tekizt að finna orsök sjúkdóms-
ins, en víst þykir, að um veiru-
smit sé að ræða.
Eins og kunnugt er, þá hefur
veirurannsóknum flevgt mjög
fram á síðasta áratug, og hefur
m. a. verið hafin alþjóðasam-
vinna á þessu sviði sem öðrum
á vegum Alþjóðaiieilbrigðis-
málastofnunarinnar. I hverju
landi er miðstöð, sem greinir
inflúenzufaraldra og sendir
skýrslur um þá til aðalmið-
stöðvar í London. Keldur urðu
að sjálfsögðu miðstöð fvrir Is-
land, og var dr. Björn því full-
trúi okkar á veiruráðstefnum
erlendis. Hann var ráðunautur
heilbrigðismálastjórnar okkar
um skipulagningu og fram-
kvæmd ónæmisaðgerða gegn
mænusótt (1956), gerði mót-
efnamælingar fyrir og eftir
mænusóttarfaraldurinn 1955—
56, greindi Akureyrarveikina
frá mænusótt með mótefnamæl-
ingum og leit að mænusóttar-
veirum (1958). Athyglisverð
þvkir sú athugun lians, að þeir
sem hafa sýkzt af Akureyrar-
veiki, svara með kröftugri mót-
efnamyndun, þegar þeir eru
bólusettir gegn mænusótt.
Inflúenzufaraldrar voru flokk-
aðir, einnig Coxsackie-farsóttin
(1951) og meningitis serosa far-
sóttin (1956). Rannsóknirnar á