Læknablaðið - 01.09.1963, Blaðsíða 75

LÆKNABLAÐIÐ
137
og fremst með likum liælli og
„clearing bureau“, þar sem
skipzt er á margvíslegum upp-
lýsingum, vandamál reifuð og
rædd frá ýmsum hliðum, til þess
að finna einhlítar lausnir og
ákvarðanir síðan afgreiddar eft-
ir boðleiðum hins almenna
stjórnsýslukerfis.
Þeirri hugmynd, sem ég iief
sett hér fram varðandi stöðu
lieilbrigðisstjórnsýslu innan
hins almenna stjórnsýslukerfis,
var — að því ég bezt veit —
fyrst hreyft af jjrófessor Bonne-
vie í Kaupmannahöfn.
Samvinna yfirstjórnsýslu og
héraðsstjórnsýslu verður raun-
ar alltaf mikið vandamál. Yíst
er, að það er mjög undir ýms-
um aðstæðum komið, að livaða
marki skuli „decentralisera“.
Um liitt verður varla deilt, að
gagnvirk samvinna milli æðri
og lægri stiga stjórnsýslunnar
skiptir meginmáli.
í hverju eru þá samskipti
yfirstjórnsýslu og liéraðsstjórn-
sýslu fólgin? Þcssu verður ekki
svarað skilmerkilega án þess að
gera nánar grein fyrir þeirri
þjónustu, sem irint er af liendi
á hvoru stiginu um sig.
í liéraði vinna þeir heilbrigðis-
starfsmenn, sem nánust sam-
skipti bafa við almenning — út-
verðir heilbrigðisþjónustunnar.
Samkvæmt því, sem fyrr var
sagt um hlutverk heilbrigðis-
þjónustu í víðtækustu merk-
ingu, ber þeim að vinna að því,
að skjólstæðingum þeirra séu
búin fullnægjandi skilvrði fvr-
ir eðlilegum andlegum og lík-
amlegum þroska og starfshæfni,
bæði sem einstaklingum og
samfélagi. Aðalmið þjónust-
unnar er því heilsuvarnir. Hins
vegar veitir hún almenningi
ekki það öryggi, sem sjálfsagt
þykir, ef ekki er jafnframt, og
ekki síður, séð fvrir almennri
læknishjálp og raunar einnig
sjúkrahúsþjónustu og sérfræði-
aðstoð, ef svo ber undir. Ilag-
felldast þykir, að takmarka
þjónustuna í liéraði við frum-
þjónustu, eins og fyrr var sagt.
Til bennar telst að dómi sér-
fræðinganefndar Alþjóðabeil-
brigðisstof nunarinnar:
1) Eftirlit með barnsbafandi
konum og ungbörnum.
2) Ráðstafanir vegna næmra
sjúkdóma.
3) Eftirlit með boIÍustuhátt-
um.
4) Skýrslugerð vegna töl-
fræðilegrar könnunar.
5) Heilbrigðisfræðsla.
6) Heilsuverndarhjúkrun.
7) Almenn læknisbjálp.
Börnin eru með nokkrum
bætti fjöregg hverrar þjóðar, því
að þau eru sú kynslóð, sem á að
erfa landið. Fæðing þeirra,vöxt-
ur og þroski gera sérstakar
kröfur til heilsuverndarþjón-
ustu, kröfur, sem oft verður
aðeins svarað með „long range“
aðgerðum. Þessi grein heilsu-
varna reynir því öðrum fremur